Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.1997, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 6. MAÍ 1997
13
Bætur á gauðrifna
gróðurkápu
„Umhverfisvandinn stafar ekki síst af því, aö viö höfum ekki kunnaö aö
stjórna náttúrunni, heldur af því að viö höfum ekki kunnað aö stjórna okk-
ur sjálfum."
Samtök undir
nafninu „Gróöur fyr-
ir fólk í Landnámi
Ingólfs" voru form-
lega stofnuð 8. apríl
sl. Markmið þessara
samtaka er ......að
vinna að því að
stöðva gróður- og
jarðvegseyðingu,
styrkja vistkerfi
svæðisins og auka og
bæta gróður í þeim
tilgangi að endur-
heimta glötuð land-
gæði og skapa vist-
legra umhverfi fyrir
þann stóra hluta
þjóðarinnar, sem á
svæðinu býr“, eins
og segir í lögum fé-
lagsins, sem sam-
þykkt voru á stofn-
fundi. Ætlunin er að virkja sem
breiðastan hóp áhugafólks um
þetta verkefni, en auk einstak-
linga geta fyrirtæki, félög, stofn-
anir, bæjarfélög og ríkisstofnanir
gerst félagar.
Mikill hugur í mörgum
Undirbúningur að stofnun sam-
takanna var í höndum Ingva Þor-
steinssonar náttúrufræðings,
Gunnars G. Schram prófessors og
Valdimars Jóhannessonar blaða-
manns i nánu samstarfi við full-
trúa allra þingflokka á Alþingi.
Var einkar ánægjulegt að vinna að
þessu verkefni og ljóst, að mikill
hugur er í mörgum að taka til
hendinni að bæta gauðrifna gróð-
urkápu þessa svæðis, sem við vit-
um að hafði allt annan svip á öld-
um áður.
Því er þó ekki að leyna, að þetta
framtak hefur einnig mætt nokk-
urri tortryggni þeirra,
sem jafnvel tala
hnyttilega um „gróð-
urfíkn á köldum
klaka“ og draga ár-
angur í efa. Aðrir sjá
fyrir sér gróðursetn-
ingarhópa með fangið
fullt af trjáplöntum
vaðandi yfír hva ,em
fyrir er án tillits til
mismunandi að-
stæðna og með það
eitt fyrir augum að
klæða trjágróðri
hvem lófastóran blett
í Landnámi Ingólfs.
Efasemdarmönnum er
að mörgu leyti vor-
kunn. Sporin hræða.
Alltof mörg dæmi eru
þess, að menn hafi
ekki sést fyrir í ákefð
sinni, höggvið birkitré á báða
bóga til að rýma fyrir barrtrjám
og kæft holtagróður með því að
ausa áburði og grasfræi skipulags-
laust yfir mela og móa.
Ekki rasað um ráð fram
Undirbúningshópurinn var sér
bærilega meðvitandi um þessa tor-
tryggni og gerði sér far um að búa
vel um hnúta.
Þama verður ekki
rasað um ráð
fram, heldur er
ætlunin að standa
faglega að málum
og beinlínis kveðið
á um það í lögum
samtakanna, að
stjórnin skuli hafa
fagráð til ráðu-
neytis um framgang markmiða. Þá
var á stofnfundi samtakanna sam-
þykkt eftirfarandi ályktun:
„Við áætlanir um hvers konar
landgræðsluaðgerðir á vegum sam-
takanna „Gróður fyrir fólk í Land-
námi Ingólfs" skal taka tillit til
náttúrufars viðkomandi svæðis,
s.s. helstu búsvæða plantna og dýra
og vistkerfa, sem ástæða geti verið
til að vernda. Ennfremur til nátt-
úruminja, þjóðminja og landslags-
gerða. Leggja skal áherslu á að fella
uppgræðslu lands sem best að
landslagi og náttúrufari. Meta skal
umhverfisáhrif stórra ræktunará-
ætlana."
Þannig má ljóst vera, að fyrir-
hyggjan var ekki eftir skilin. Mark-
miðið er að standa faglega að verki.
Með fullri virðingu
Með stofnun þessara samtaka
hefur vonandi verið stigið heilla-
spor, sem markar upphafið að
gæfufór um Landnám Ingólfs, þessi
3% af íslandi öllu, þar sem 70%
þjóðarinnar býr.
Ætlunin er að taka til í sameig-
inlegri stássstofu okkar allra. En
það á að gera með fullri virðingu
fyrir náttúrunni og lögmálum
hennar, minnug þess að umhverf-
isvandinn stafar ekki af því, að við
höfum ekki kunnað að stjóma
náttúrunni, heldur af því að við
höfum ekki kunnað að stjóma
okkur sjálfum. Við þurfum að
rækta tengsl okkar við náttúruna
og viðurkenna manninn sem hluta
af henni.
Kristin Halldórsdóttir
Kjallarinn
Kristín
Halldórsdóttir
þingkona Kvennalistans
„Ætlunin er að taka til í sameig-
inlegri stássstofu okkar allra. En
það á að gera með fullri virðingu
fyrir náttúrunni og lögmálum
hennar.“
Töflureiknaraunir
. Eftir að töflureiknar komu fram
gerðu menn sér það almennt að
leik að breyta forsendum líkönum,
sem voru mynduð með þeim, til
þess að sýna sér hvað þyrfti að
gerast til þess að þeir högnuðust
meira. Eftir allnokkra reynslu af
slíkum tilburðum þá verður að
segjast að likön töflureikna þarf að
taka með mikilli varúð. Það fyrsta
sem verður á vegi þeirra sem gera
slík líkön er að „utanaðkomandi
forsendur" breyta niðurstöðunni í
reynd.
Því er fyrsta flokkun á áhrifa-
völdum á rekstur eftir líkönum
töflureikna að greina raunveruleg-
ar „utanaðkomandi forsendur" og
innri forsendur í starfseminni
sjálfri þar sem framkvæmd skv.
líkani getur í reynd ekki farið
fram. Eftir þá flokkun er hægt að
gefa hluta af utanaðkomandi for-
sendum ákveðið breytivægi en
aðrar verða að áhættu og þarf þá
áhættumat.
Rannsókn á innri forsendum í
starfseminni sjálfri fjallar um
notkun og eðli vélbúnaðar, skipu-
lag og kunnáttu þeirra sem að
starfseminni standa.
Vægi þekkingarinnar
Nú um stundir er það að aukast
að fyrirtæki njóti fjármögnunar
hlutafjár í aukn-
um mæli. Það ger-
ir þær kröfur til
fyrirtækjanna að
núllrekstur, eins
og á pólitískum
forsendum um
fjármagn og gengi,
á ekki lengur við.
Það dugar ekki að
komast upp fyrir
núllið og vera í
reynd með innri sóun í starfsem-
inni. Til þess að mikla nýtingu og
afrakstur, m.a. launaafrakstur
starfsmanna, þá verður að fara
fram stöðug gagnrýni á starfsem-
inni með þátttöku starfsmanna,
þar sem sóunarþáttum er útrýmt.
Komi í ljós að
starfsmaður þurfi
að taka þekkingar-
ákvarðanir til þess
að afstýra sóun þá
er ekki hægt að
vera án hans og án
vilja hans til að
gera rétt. Jafn-
framt kemur í ljós
þekkingarstig sem
viðkomandi þarf
aö hafa. Þessir
þættir koma þá
fram sem viðauka-
forsendur við
framkvæmd á
rekstrarlíkani, og
til þess að yfirleitt
sé hægt að halda
slíku líkani virku
þarf að halda slík-
um atriðum klárum, eins og stýri-
menn gera á góðum skipum.
Laun og hagnaöur
Nú er það svo í opinberri þjón-
ustu að setja þarf „hagnaöarmark-
mið“ fyrir slika þjónustu, þannig
að hægt sé að meta starfsemina í
ljósi virðis þjónustunnar - sem sé
að fullnægja settri þörf með
minnstum tilkostnaði. Þvi þarf að
fylgja að laun fyrir það
séu svipuð og í almennri
starfsemi upp á hagnað.
Með því fáum við virka
gagnrýni á starfsemi
okkar almennt. í því
sambandi verður að við-
urkenna vægi launa og
hagnaðar.
Það er í sjálfu sér ónýtt
að tapa þeim markaði
sem verður vegna lægri
launa og atvinnuleysis.
Það er eitt lögmál sem
gildir. Sá sem segir: „á að
vera í lagi“ meinar i
reynd, óafvitandi, að það
sé óklárt. Einungis með
stýringu verður það í
lagi. Til þess þarf fólk.
Það er því miður allt of
algengt að takmarka lík-
ön við „rjómafleytilíkön", það er
að segja hafa sóun á móti vöntun á
þekkingu, skipulagi og vélbúnaði.
Nefnum dæmi: Fiski er fleygt,
fískur er einungis að hluta nýttur,
fiskur er rangmeðhöndlaður,
öskuhaugakjöt er framleitt,
smærri humri er fleygt, tekju-
skattur leiðir af sér hálfsdags-
kennara og svo framvegis.
Þorsteinn Hákonarson
„Það er eitt lögmál sem gildir. Sá
sem segir: „á að vera í lagi“ mein-
ar í reynd, óafvitandi, að það sé
óklárt. Einungis með stýringu
verður það i lagi. Til þess þarf
fólk.u
Kjallarinn
Þorsteinn
Hákonarson
frámkvæmdastjóri
1 IVIeð á móti f
Sameiginlegt framboð A- flokkanna á Akureyri?
Eölilegt
að
kanna
þetta
Sigríður Stefáns-
dóttlr, bnjarfulltrúl
Alþýðubandalags-
ins á Akureyri.
„Okkar röksemdir fyrir því að
fara fram á viðræður við Alþýðu-
flokkinn eru ekki síst þær að
svara þeirri miklu umræðu sem
er í þjóðfélaginu um aukna sam-
vinnu afla á
vinstri væng
stjómmálanna,
og okkur finnst
eðlilegt að það
sé kannað
hvort A-flokk-
arnir geti sam-
einast um fram-
boð. Sú könnun
þarf að fara
fram fyrr en
síðar, það er
vonlaust að fara í þá umræðu
næsta vetur þegar stutt verður
orðið til kosninga.
Við erum mjög opin fyrir þess-
um viðræðum en emm þó ekki að
hugsa þannig að þær snúist um
þessa tvo flokka eingöngu, heldur
verði um eitthvað víðtækara
framboð að ræða, að því kæmi
t.d. óflokksbundið vinstra fólk og
fólk sem hefur starfað með
Kvennalistanum. Að mínu mati
kemur ekki til greina að Fram-
sóknarflokkurinn eigi aðild að
þessu, sá flokkur er íhaldssamur
valdaflokkur sem passar ekki inn
í þetta ferli.
Það er allt of snemmt að meta
það hvort þetta getur gengið, fyrst
þarf að skoða málefnastöðuna, en
markmiðið hlýtur auðvitað að
vera það að skapa afl í stjórnmál-
unum í bænum sem yrði sterkara
en þessir flokkar eru núna til
samans. Takist það ekki sé ég
ekki mikinn tilgang með þessu.“
Út í hött
„Mér finnst þessi hugmynd
hreinlega vera alveg út í hött,
þessir flokkar hafa ekki getað
sameinast um eitt eða neitt í bæj-
armálunum fjöldamörg undanfar-
in ár. Þarna
hefur hver
höndin verið
upp á móti
annarri og ég
sé ekki hvernig
þeir ætla að
geta sameinast
um framboð,
það er svo
fjarri lagi.
Mér er í
fersku minni það sem Jakob heit-
inn Frímannsson sagði á árum
áður, aö það væri aldrei hægt að
treysta krötum. Ætli Alþýðu-
bandaiagið eigi ekki eftir að reka
sig á það. Ef svo ólíklega færi
hins vegar að það tækist að hnoða
saman framboðslista, þá er ég
þess fullviss að slíkt yrði bænum
okkar ekki til framdráttar. Það er
reyndar dapurlegt hvað bæjarfull-
trúar okkar eru yfir höfuð slapp-
ir og það hefur nákvæmlega enga
þýðingu þótt þeir reyni að krafsa
eitthvað í bakkann með tali um
sameiginlegt framboð." -gk
Sverrir Leósson,
útgeröarmaður á
Akureyri.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is