Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.1998, Page 33

JjV LAUGARDAGUR 28. MARS 1998
fréttaljós *
„Það er svo kyrrt á göngunum
hér. Það vinnur enginn þegar ég er
fjarverandi," sagði Borís Jeltsín
Rússlandsforseti, gramur, þegar
hann birtist óvænt í Kreml á fóstu-
deginum fyrir viku. Forsetinn hafði
komið til Kremlar í klukkustundar-
heimsókn frá sveitasetri sínu þar
sem hann dvaldi á meðan hann var
að jafna sig af sýkingu í öndunar-
færum.
Forsetinn lýsti sérstaklega yfir
óánægju sinni með að opinberum
starfsmönnum hefðu ekki verið
greidd laun. Það var einnig skýring-
in sem hann gaf þegar hann kallaði
Viktor Tjsemómyrdín forsætisráð-
herra inn á skrifstofu sína á mánu-
daginn og tilkynnti honum að
stjómin yrði að fara frá.
Erlent
fréttaljós
Fæstir trúa því að óánægjan með
störf stjómarinnar hafi verið aðalá-
stæða brottvikningarinnar. Sumir
fréttaskýrendur hafa bent á að þeg-
ar Jeltsín hafi verið veikur um
skeið fái hann sérstaka þörf fyrir að
sýna að enn sé kraftur í honum þeg-
ar hann snýr aftur til starfa.
Skammast út og suður
Þá skammist hann út og suður og
reki fólk til hægri og vinstri. Meira
að segja vini sína. Eftir nokkra daga
sé adrenalínið komið í samt lag og
allt verði eins og það var. Aðrir
hafa bent á að Jeltsín hafi fyrir
löngu verið búinn að ákveða að losa
sig við Tsjernómyrdín. Ein af
ástæðunum fyrir þeirri ákvörðun
hafi verið sú að hann hafi komist að
þeirri niðurstöðu að forsætisráð-
Fjármálafurstinn Borís Berezovskí
er sagöur maöurinn á bak viö
brottrekstur stjórnarinnar.
herrann væri ekki verðugur eftir-
maður sinn.
Fyrrverandi yfirmaður lífvarða-
sveitar Jeltsíns, Alexander Korzja-
kov, segir Jeltsín aldrei hafa skipu-
lagt nokkurn hlut fyrirfram. Brott-
rekstur stjómarinnar hafi verið
skyndiákvörðun.
„Ég hef starfað með Borís Nikola-
jevits lengur en nokkur annar. Mig
rekur ekki minni til að við höfum
nokkru sinni skipulagt nokkurn
hlut,“ sagði Korzjakov í viðtali við
norska blaðið Aftenposten.
Furstar í stríð
Helst hallast menn að þeirri skýr-
ingu að fjármálafurstinn Borís Ber-
ezovskí sé á bak við brottrekstur
rússnesku stjómarinnar. Hann vilji
hafa enn meiri áhrif á efnahagslega
og jafnvel einnig pólítíska framtíð
Rússlands en hann hefur nú þegar.
Borís Berezovskí, sem fullyrt er
að ávaxti eignir forsetans, og Vla-
dimir Potanin em meðal allra rík-
ustu manna Rússlands. Undanfama
mánuði hafa þeir verið helstu
þátttakendurnir í harðri baráttu
sem valdið hefur klofningi meðal
fjármálajöfra.
Næstu mánuði á að einkavæða
einhver af síðustu ríkisfyrirtækjum
Rússlands. í Moskvu spá menn því
að baráttan milli Potanins og Ber-
ezovskís eigi eftir verða harðari en
nokkm sinni. Hvor um sig stýrir
fyrirtækjum með tugi þúsunda
starfsmanna. Allt lítur út fyrir að
hvomgur ætli að láta undan.
Talið er að heildareignir Berezov-
skís nemi um 360 milljörðum ís-
lenskra króna. Enginn veit hversu
mikil auðævi Potanins em en hann
er þó ekki talinn hafa minna á milli
handanna en Berezovskí. Fullyrt er
að vegna auðæva sinna hafi þessir
menn næstum því jafnmikil völd og
Boris Jeltsín.
Þáttaskil
Það vom umbæturnar, sem Borís
Jeltsín hóf í upphafi þessa áratugar,
sem ollu þáttaskilum hjá Potanin og
Berezovski. Áður en umbæturnar
hófust voru þeir báðir áhrifalausir
embættismenn í sovéska kerfinu.
Þegar einkavæðingin fór í gang
höfðu þeir báðir vit á að koma sér
fyrir þar sem búast mátti við miklu
fjármagnsstreymi. Potanin, sem
upphaflega starfaði hjá utanríkis-
ráðuneytinu, stofnaði banka. Bank-
inn, Uneximbankinn, er nú stærsti
banki Rússlands.
Berezovskí starfaði í búasölugeir-
anum. Þegar umbæturnar hófust
reisti hann stórt veldi á þeim vett-
vangi. Hann er jafnframt orðinn ol-
íukóngur og á mörg dagblöð.
Einkavæðingin í Rússlandi hefur
haft það í for með sér að örfáir
menn eiga mestallan auðinn. Mið-
stéttin er mjög lítil. Og í saman-
Ráöherrarnir Anatolí Tsjúbaís, Viktor Tsjernómyrdín og Borís Nemtsov. Eins
og allir aörir ráöherrar í ríkisstjórn Rússlands voru þeir látnir fjúka.
Símamynd Reuter
að minnsta kosti átta stór fjármála-
veldi. Um langt skeið uxu þau upp
hlið við hlið án þess að til árekstra
kæmi. í forsetakosningunum 1996
komu fjármálafurstarnir meira að
segja saman og voru sammála um
að það yrði þeim til ógæfu sigraði
kommúnistinn Gennadí Zjúganov í
kosningunum. Fjármálafurstarnir
létu fé streyma í kosningasjóð
Jeltsíns og fjölmiðlarnir, sem þeir
stýrðu, lýstu yflr stuðningi við for-
setann. Þegar Jeltsín varð veikur
fyrir aðra umferð kosninganna
sögðu sjónvarpið og stærstu dag-
blöðin sem allra minnst.
Fjármálamenn óðir
Friður ríkti á milli stærstu fjár-
málaveldanna þar til siðastliðið
sumar. Þá lét Potanin til skarar
skríða. Þegar 25 prósent hlutabréf-
anna í símafyrirtækinu Svyazinvest
voru sett í sölu keypti Potanin þau
öll í félagi við bandaríska milljarða-
mæringinn George Soros. Hinir
fjármálafurstarnir fengu ekkert og
urðu óðir.
Undanfarna mánuði hafa fjár-
málaveldin skipað sér í tvær fylk-
ingar. Leiðtogarnir eru Potanin og
Berezovskí. Potanin hafði eins og
aðrir auðjöfrar verið örlátur á fé í
kosningasjóð Jeltsíns. íþakklætis-
skyni gerði Jeltsín hann ábyrgan
fyrir efnahagsmálum í ríkisstjórn
sinni. Potanin varð hins vegar að
víkja i mars í fyrra samkvæmt skip-
un frá Tsjernómyrdín. Berezovskí
varð yfirmaður öryggisráðs Rúss-
lands en var settur af í nóvember
síðastliðnum.
Sviptingarnar í rússneskum
stjórnmálum eru tíðar og fæstir
stjómmálaskýrenda búast við að
Sergej Kíríjenko, litlaus og óþekkt-
ur orkumálaráðherra sem Jeltsín
fól stjórnarmyndun síðastliðinn
mánudag, sitji lengi í stól forsætis-
ráðherra.
Það að Jeltsín skuli hafa mælt
með að Kíríjenko, sem stofnaði
banka í Novgorod og fór því næst
yfir í olíubransann áður en hann
varð orkumálaráðherra, sitji áfram
þykir benda til að fjármálamaöur-
inn Berezovskí sjái sér hag í því.
Byggt á Reuter, DN
og Aftenposten.
Þó svo aö þaö sé engin nýlunda aö Jeitsín Rússlandsforseti reki menn til
hægri og vinstri og jafnvel vini sína kom brottvikning allrar
ríkisstjórnarinnar í vikunni á óvart. Símamynd Reuter
burði við fjármálajöfrana er hinn al-
menni borgari enn eignalaus.
Blóði úthellt
Enginn hefur enn getað greint frá
því hvernig baráttan um auðævi
Rússlands fór fram í smáatriðum.
Það var þó augljóst að blóði var út-
hellt. Fjöldi bankastjóra, verk-
smiðjustjóra, embættismanna og
annarra féllu fyrir hendi leigumorð-
ingja. í Jekaterinburg í Úral út-
rýmdu fjármálajöfrar nær hverjir
öðrum á árunum 1992 til 1994. Nú
flýtur blóðið ekki lengur. Ástæðan
er sú að keppinautunum hefur
fækkað og búið er að skipta mestu
af auðnum. Potanin og Berezovskí
náðu yfirráðum yfir mestöllu.
En þeir standa ekki einir við kjöt-
katlana. Talið er að i Rússlandi séu
Sergej Kíríjenko hefur viöurkennt
að vera hræddur vegna þeirrar
ábyrgöar sem honum hefur verið
falin. Símamynd Reuter
TS - 400
■

ÍS**
-
Ál'*-

Láttu þetta ekkí henda þig!
Heildarpakki:
Festlng I bil meö 12V hraöhleöslu,
handfrjálsri notkun (hendur á stýri)
og tengingu fyrir loftnet
Hraöhleöslutæki fyrir 230 volt.
-120 klst. /1200 mAh NIMH rafhlaöa.
Helstu tæknilegir eiginleikar:
- Vatns- og höggvarið ytra byrði.
- Reiknivél.
- Klukka og vekjari.
- Dagbók / minnisbók.
- Sýnir lengd samtals og kostnað.
- Læsing fyrir notkun.
- Fullkomin hleðslustýring
1 mínúta í hleðslu gefur 1 klst.
endingu rafhlöðu.
Hágæða rafhlöður, allt að 200 klst.
- Beintengi fyrir bíla og húsaloftnet.
- Neyðarlínuhnappur (112).
- Tilbúinn fyrir nú
S htel
Síðumúla 37 - 108 Reykjavík
S. 588-2800 - Fax 568-7447
- Sendir/móttekur texta, tal og tölvugögn.
- Innbyggt 1200 baud tölvumótald.
- Innbyggt RS232 tengi fyrir tölvu o.fl.
- Innbyggt tengi fýrir GPS staðsetningartæki
- DMS (Data Mobile Station) í NMT.