Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.1998, Qupperneq 12

12
MÁNUDAGUR 21. DESEMBER 1998
Spurningin
Ef þú ættir þér eina ósk,
hver væri hún?
Arnar Jónsson verkamaður: Að
Coventry yrði bikarmeistari í ensku
knattspyrnunni.
Una Sæunn Jónsdóttir nemi: Fara
í heimsreisu.
Hannah McVeety, 9 ára: Fara aft-
ur til Bandaríkjanna.
Steinþór Friðriksson verkamað-
ur: Ég veit það ekki.
Einar Valur Einarsson tækja-
maður: Að taka slátur.
Drengur Óla Þorsteinsson nemi:
Að KR-ingar verði aldrei íslands-
meistarar í knattspymu.
Lesendur
Folduævintýri lok-
ið að þarflausu
„Ég tel að ástæðu gjaldþrots Foldu megi rekja til hugmyndafátæktar og stöðn-
unar sem einmitt byggðust á gömlum klisjum um værðarvoðir og trefla. - Úr
saumastofu Foldu á Akureyri.
Jónas Sigurðsson skrifar:
Nú hefur enn eitt ullariðnaðar-
fyrirtækið lagt upp laupana. Lílk-
lega það síðasta á íslandi. Fyrir-
tæki þetta sem var stofnað upp úr
rústum Álafoss, hefur kannski
bara þess vegna ekki átt langa líf-
daga fyrir höndum, þótt að öðru
leyti kynni það að eiga framtíðina
fyrir sér. Saga Álafoss var orðin
dapurleg undir það síðasta. Þar
voru við stjómvölinn menn, sem
komu úr hinum og þessum hom-
um samfélagsins, og ekki allir
með ýkja stórbrotna fortíð að
baki í stjómun fyrirtækja. Nú er
sem sé búið að loka Foldu og 30
manns standa uppi atvinnulausir.
í sjónvarpsfréttum sl. mið-
vikudag kom fram að reksturinn
hefði orðið illa úti m.a. vegna
samkeppni í framleiðslu værðar-
voða í Eystrasaltsríkjunum. í
sömu frétt sagði að byrjað hefði
verið á framleiðslu kuldagalla
sem hefðu verið „prufukeyrðir"
í Everestleiðangri nokkurra ís-
lendinga. Svona flík hefði t.d. verið
upplögð til framleiðslu áfram og
auglýst og seld undir einhverju
merki sem tengdist Everest-leið-
angrinum. Hvers vegna það var
ekki reynt kom ekki fram í frétt-
inni. Mér sýndist á fréttinni um
Foldu sl. miðvikudag, og oftar áður,
að konur þar fengjust mest við að
sníða trefla eða einhverjar tuskur,
sem ekki virðast til stórræðanna á
heimsmarkaði.
Auðvitað byggist svona fram-
leiðsla á stöðugri þróun framleiðsl-
unnar, að flnna upp nýjar og nýjar
tegundir til sölu sem ganga á mark-
aðinum. Fatnaður sem hefur verið
notaður t.d. í frægum leiðöngrum er
vís til að seljast. Það kostar að vísu
fé að koma slíkri framleiðslu á
framfæri, en það hefði kannski ver-
ið þess virði að reyna það.
Ég tel að ástæðu gjaldþrots Foldu
megi rekja til hugmyndafátæktar og
stöðnimar sem einmitt byggðust á
gömlum klisjum um værðarvoðir og
trefla. Það er eftirsjá að svona ffam-
leiðslueiningu, sem myndi, ef vel
hefði verið að staðið, getað gengið
með fullum afköstum og skilað arði.
Forréttindi í sköttum
og fríðindum
Finnbogi skrifar:
Ég las prýðilegan pistil eftir
Ásgeir Sverrisson í Morgunblaðinu
snemma í nóvember þar sem hann
tekur fyrir Skatta og forréttindi.
Hann ályktar sem svo, að margir
stjómmálamenn taki pólitíska hags-
muni sína ffam yfir þá skyldu sína
að tryggja að landsmenn allir skuli
njóta sama réttar. - Já, það er und-
arlegt, og reyndar með ólíkindum,
að enn skuli það vefjast fyrir kjörn-
um fulltrúum okkar á Alþingi að af-
nema þá mismunun sem felst í sér-
stökum skattfriðindum eins og t.d.
sjómannastéttarinnar - og reyndar
líka æðsta embættismannsins, for-
seta íslands.
Þingmenn sem þó hafa hreyft við
þessu máli hafa ekki átt upp á pall-
borð félaga sinna á Alþingi. Maður
eins og t.d. Pétur H. Blöndal hefur
lýst sig eindreginn andstæðing
sjómanaafsláttarins. Félagar hans á
þingi verða þá langleitir og ská-
skjóta augunum niður á gólf eða
reyna að komast hjá því að hlusta á
málflutning Péturs. Þeir þurfa þá
skyndilega á salemið eða að taka
eina skák.
Það fellur heldur ekki í frjóan
jarðveg að ræða dagpeninga opin-
berra embættismanna, þ. á m. þing-
manna. Sami þingmaður hefur lýst
því yfir í heyranda hljóði, að hann
hafi það fyrir sið að gefa þá dagpen-
inga sem hann kemur með í vasan-
um úr ferðum til útlanda til góð-
gerðarstarfsemi einhvers konar.
Hvaða afstöðu þingmenn hafa gagn-
vart þessum málum væri fróðlegt
að vita. Enginn fjölmiðill virðist
þora að leggja í þá orrustu. En þarf
einhverja orrustu til?
Framkvæmd kvótans
Konráð Friðfinnsson skrifar:
Vitað er að íslenskt samfélag lifir
að mestu á fiskveiðum og skipin,
stór og smá, sækja björg í bú. Þegar
ég, á sautjánda ári, byrjaði til sjós,
veiddu karlamir á þeim tíma sólar-
hringsins sem best hentaði útgerð
og skipi. Því má með sanni segja að
„farvegur" bátanna hafi verið i
nokkuð fostum skorðum. Einu
stoppin er 'menn fengu í þann tfð
vom á milli úthalda, vegna þess að
þá þurfti að „skvera" skipin og gera
klár fyrir næsta úthald. Þannig
gekk þetta lengi vel.
Síðan fara menn að drepa fingri á
málin til að stjóma sjósókninni, og
kvótinn varð til. I byrjun þó í tals-
þjónusta
allan sólarhringii
■ sima
5000
Willi kl. 14 og 16
stj órnarskrárbrot?
Samkvæmt áliti æðsta dómsvalds lýðveldisins virð-
ist sem rikisvaldið hafi gengið á svig við stjórnar-
skrá lýðveldins, segir Konráð í bréfinu.
vert öðmvísi útfærslu en viðgengst
í dag. En smám saman þróuðust
þessi mál í þann farveg sem nú gild-
ir. í hálfgert ófremdarástand, þar
sem búið er aö loka vissum „hring-
um“ með þeim afleiðingum að ill-
mögulegt er fyrir nýja aðila að kom-
ast inn.
Mér era minnisstæð ummæli
skipstjóra og útgerðarmanns sem
hljóma á þann veg, aö ekki þýddi
neitt fyrir hann, þ.e.
skipstjórann, að
sækja um loðnuleyfi.
Búið væri að loka
hringnum. Á marg-
an hátt er hægt að
líkja þessu kerfi við
styrkjakerfið sem
bændur búa við og
tryggir þeim vissa
afkomu. Þótt vita-
skuld sé þar ekki um
sömu hluti að ræða,
þá er þar vissan
samhljóm að finna.
Síðan gerist það að
einhver fer með mál-
ið alla leið fyrir
Hæstarétt. Og sam-
kvæmt úrskurði rétt-
arins er um stjómar-
skrárbrot að ræða. Samkvæmt
stjómarskránni er ekki hægt að
meina landsmönnum aðgang að
fiskimiðunum umhverfis landið,
svo fferni einstaklingarnir hafi yfir
bátum að ráða. Maður trúir því vart
að ríkisvaldið hafi gengið á skjön
við stjómarskrá lýðveldisins í jafn
stóm máli og hér um ræðir. - En
samkvæmt áliti æðsta dómsvalds
lýðveldisins er þó sú raunin.
Ýtt út úr Alþýðu-
bandalaginu?
Ólafur Jóhannsson hringdi:
Ég horfði á viðtalsþátt í umsjá
fféttadeildar Sjónvarps sl. þriðjudags-
kvöld, þar sem þeir Þorvaldur Gylfa-
son, Gisli Pálsson og Kristinn H.
Gunnarsson ræddu við fréttamann
um dóm Hæstaréttar í kvótamálinu og
skylt efni. Þama þóttist ég sjá í einni
svipan að þingmaðurinn Kristinn hef-
ur verið ofjarl þeirra þingmanna i Al-
þýðubandalaginu. Þar hefur hann
ekki getað haldist við fyrir ofríki heit-
trúarmanna þess flokks. Kristinn H.
Gunnarsson kom vel fyrir og mæltist
vel í þessum þætti. Ég sé ekki betur en
Framsóknarflokkurinn hafi fengið
þarna góðan málsvara, glöggan og
háttprúðan í senn. En það er sjaldgæft
um þingmenn okkar, því miður.
Vigdísi aftur
í stjórn ÍE
Fríða hringdi:
Mér finnst ótækt að ffú Vigdís,
fyrrverandi forseti okkar, víki úr
stjóm íslenskrar erfðagreiningar,
sem einmitt byggist upp á siðfræði og
tækni í vísindum, þótt hún hafi tekið
við formennsku í nýju ráði á vegum
UNESCO, og lýtur að sömu efnislegu
þáttunum. Þama er ekki um neina
hagsmunaárekstra að ræða, að því ég
fæ séð. Mér finnst einmitt að frú Vig-
dís eigi að halda sinu sæti í stjóm ÍE,
og við ættum þar með sterkan full-
trúa sem við getum verið stolt af. Og
ekki mun af veita á næstunni hjá
þessu unga fyrirtæki. Ég segi: Inn
með Vigdísi á ný í stjórn ÍE.
Launaskrið um
allt þjóöfélagið
Loftur skrifar:
Það er sýnilegt að launaskrið er
rikjandi í flestum stéttum í þjóðfélag-
inu um þessar mundir. Hjá iðnaðar-
mönnum er það staðfest og koma þar
til vinnustaðasamningar, sem hafa
rutt hinum umsömdu launatöxtum úr
vegi. Viðmiðanir við önnur stéttarfé-
lög og kannanir sem sýna mismun
launa milli hinna ýmsu stétta hafa
líka mikil áhrif. Það er helst að starfs-
stéttir á borð við verslunar- og skrif-
stofufólk og einnig nokkrar fámenn-
ari stéttir sitji eftir og séu nauöbeygð-
ar til að bíða eftir næstu samningum.
Enda bera forsvarsmenn þessara
stétta ekki við að gera kröfur um end-
urskoðun samninganna.
„Þetta helst...“
saknað mikið
Lovísa hringdi:
Það eru margir fleiri en ég sem
sakna þáttarins „Þetta helst...“ úr Sjón-
varpinu. Þátturinn var einn hinn besti
í dagskránni. Kannski sá besti sem af-
þreyingarþáttur, léttur og óþvingaður
og líktist helst því sem hann væri send-
ur beint út. Veit ég þó ekki hvort svo
var. Hildur Helga Sigurðardóttir og
þáttur hennar var orðinn vinsæll þeg-
ar honum var skyndilega kippt út.
Vora það auglýsingamar sem ýttu hon-
um út eða var þama um ákvörðun dag-
skrárstjóra eins aö ræða? Fróðlegt
væri að heyra um málið og hvort þátt-
urinn kemur aftur á skjáinn.
Blokkir í Reykja-
vík fyrir Vest-
firðinga
Hjálmar skrifar:
Ég horfði nýlega á viðtal við Vest-
firðing einn sem hafði veriö á fundi
með þingmönnum kjördæmisins
varðandi kvótamálið og dóm Hæsta-
réttar. Þessum fundarmanni var heitt
í hamsi og spurði hvað íbúar þessara
plássa, t.d. fyrir vestan ættu að gera
ef þeim væru allar bjargir bannaðar í
atvinnustarfsemi sinni. Átti hann
sennilega við þá smábátasjómenn.
Hann spurði sem svo: Á að byggja
blokkir í Reykjavík fyrir okkur sem
yfirgefum allt hér í kaldakoli? Mitt
svar er já. Þetta fólk allt væri miklu
betur komið hér í þéttbýlinu og við
það spöruðust milljarðar króna við að
leggja af byggö í mesta strjálbýlinu.