Dagblaðið Vísir - DV - 02.01.1999, Blaðsíða 18

Dagblaðið Vísir - DV - 02.01.1999, Blaðsíða 18
is heygarðshornið LAUGARDAGUR 2. JANÚAR 1999 JLj"V Barbara var betri í jóladagskrá RÚV bar vitaskuld hæst stórkostlega sigurgöngu okk- ar Hallgrims Helgasonar í spurn- ingakeppni Rásar tvö. Helst að maður hefði vænst þess að fá utan- landsferð fyrir getspekina - annað eins er fólk að fá fyrir að hringja i spumingaleiki útvarpsstöðvanna: sumir hreppa þar Lundúnaferð fyrir það eitt að muna kennitöluna sina. Annars var þetta venjulega: Biblíusápan þar sem allir eru mjög ábúðarmiklir, baða út höndunum ofsalega sminkaðir og tala ensku á einhvern þann hátt að hún hljóm- ar eins og esperantó; handa börn- unum var Litla stúlkan með eld- spýtumar, eitt af þessum ömur- legu ævintýram eftir H. C. Ander- sen með móral, og mórallinn í þetta sinn: Nú era jólin, veram hrygg. Og síðast og eflaust síst: heilar tvær myndir úr hugarheimi Hrafns Gunnlaugssonar: á jóladag sjáifan var fáránlegur heilaspuni um Sólborgarmál og Einar Ben. - leikstjórinn Egill Eðvarðsson hef- ur upplýst að hugmyndin að þess- ari meðferð sakamálsins hafi kviknað í kokkteilboði í Höfða þeg- ar glöðu dagamir ríktu þar. Verk- ið bar þess nokkur merki þrátt fyr- ir afar góða leikara í öllum helstu hlutverkum, og má vera að stund- um sé gott að athuga svolítið betur málin sé ætlunin að búa til mynd- ir úr glaðværam samkvæmisleikj- um sem snúast um að búa til morðingja úr látnu raunverulegu fólki - bara að ganni. Um seinni mynd Hrafns fengust sjónarvottar ekki til að ræða lengi vel en þegar gengið var á þá með nokkurri hörku var helst af vitnisburði þeirra að ráða að myndin hefði einkum að geyma dráp á dýrum og aðra karlmennsku. Loks var Barbara. Ég fór að hugsa um íslenskar bíómyndir og útlenskar. Barbara kom mér á óvart. Ég hafði lesið heldur neikvæða dóma um þá biómynd - hafði þar að auki lesið bókina fyrir langalöngu og var alltaf hálf- partinn á leið- inni að fara að slökkva á tæk- inu. En það var bara svo gaman að horfa á Fær- eyjar og þessi fallegu hús, og húfurnar á köll- unum og hvem- ig þeir kjöguðu um - og sjálfa Barböru sem var einhver hrífandi blanda af Meryl Streep og Eddu Backman. Og loks náði mynd- in mér. Það var eitthvað í and- rúmsloftinu sem skapað var i myndinni með veðri og andlit- um og söng og innilokun - og dansi, þessum stórkostlega dansi. Sagan varð sannfær- andi í allri innilokuninni sem nostrað var við að byggja upp til- flnningu fyrir, áhorfandinn fann fyrir andlegri kúgun þess kristin- dóms sem beinist gegn manneskj- unum sem eiga að tileinka sér hann og þurfa að auki að berjast við að halda lífi i náttúrunni: fólk á ofurlitlum bátskænum á ógnar- hafl er sú mynd sem situr eftir í huga manns. En hið myndræna og ósagða var samt ekki ofmetið, myndin var full af texta, höfundar óhræddir við orð. Heimspekilegar hugmyndir Jörgens-Frantz Jakob- sens fengu að njóta sin í gáfuleg- um samræðum en furðu tilgerðar- lausum og blátt áfram. Þessi mynd var á allt öðru stigi en íslenskar kvikmyndir: hvar sem borið er niður stóð hún þeim framar. Tvennt mætti nefna: hand- rit og leik. Langvinn og alltumlykj- andi bókmenntahefð hefur hér á landi leitt af sér öfgar í hina átt- ina ef svo mætti segja. Hið bók- menntalega er forsmáð. Það virðist lengi hafa verið trú- arsetning með- al íslenskra kvikmynda- gerðarmanna að helst megi ekki vera neinn texti sem heitið geti í bíómynd- um; allt á að sýna, er sagt, nota miðilinn. Þetta andóf við bókmennta- hefðinni hefur leitt til þess að sá litli texti sem í íslenskum bíó- myndum er hefur eingöngu nytja- gildi, er eingöngu ætlað að styðja við söguna, hjálpa framvindunni, koma að bráðnauðsynlegustu upp- lýsingum svo að sagan geti gengið snurðulaust. Ekki virðist hvarfla að íslenskum kvikmyndastjórum að skáldlegur texti og vel fluttur geti haft áhrif í sjálfu sér. Þessi rótgróna vantrú á orðinu - eða minnimáttarkennd gagnvart bók- menntahefðinni - gerir íslenskar bíómyndir óþarflega flatneskjuleg- ar og jafnvel vandræðalegar. Eigi að lýsa sálarangist í íslenskri bíó- mynd fer persónan óðara að skríða gólandi um gólf. Það getur vissu- lega gengið nærri manni að horfa á vel útfært grát&gól en fyrst og fremst lokar maður á slíkt, maður bíður það af sér. Þessum ofleik i kjölfar skorts á bitastæðum texta tengist annað vandamál sem sýnist vera í ís- lenskum bíó- myndum: skort- ur á leikstjórn. Hver leikari virðist fara nokkuð sínu fram. Eina ís- lenska bíómynd- in þar sem mað- ur var verulega hrifinn af leikn- um var myndin Stikkfrí, þar sem sérstakur leik- stjóri, María Sig- urðardóttir, var fengin til að stýra krökkun- um með þeim ár- angri að veru- lega ánægjulegt var að horfa á þá mynd. Hér era leikarar nær ein- vörðungu ráðnir eftir því hvernig þeir líta út, hvemig þeir koma út í mynd; geta ekki allir leikið? virð- ist vera viðkvæðið hjá íslenskum leikstjóram. Og sama fólkið dúkk- ar upp í mynd eftir mynd vegna þess að það er „svo sterkar týpur“. Þetta er svolítið neikvætt, það skal játað. En nú stendur til að stórauka framlög til kvikmynda- gerðar í landinu sem vissulega var löngu tímabært, en fyrir vikið geta kvikmyndamenn ekki lengur bent á ríkisstjómina og sagt að það sé við hana að sakast þegar eitthvað fer aflaga í listrænum efnum. Nú er komið að þeim að sýna hvað í þeim býr. dagur í lífi Dagur í lífi Víðis Reynissonar flugeldasölumanns: Draumar um veð Ég veit ekki alveg hvenær dagurinn byrjaði og sá á undan endaði. Væntanlega endaði sá á undan um fjögurleytið og dagurinn á eftir byrjaði um sjöleytið þegar ég vaknaði aftur. Það er ekki sofið mikið hjá okkur í flugeldabransanum á þessum árstíma. Gufan losar um strengi Dagurinn byrjaði á pappírsfrágangi á vöraafgreiðslu sem við sendum út um nóttina. Ég hafði ætlað að skjótast í gufu strax um morguninn en komst ekki í það fyrr en um tíuleytið. Ég var eins og nýr maður eftir gufuna; strengimir og stirðleikinn hurfu eins og dögg fyrir sólu. Daglega amstrið tók við eftir gufuna, það þurfti að fara á alla sölustaðina og taka raslið. Það þurfti að keyra út samlokumar sem Bingó-stelpumar höfðu verið að smyrja um morguninn, það eru forréttindi að hafa slíkan hóp innan hjálparsveitar; þær era ailtaf til- búnar að mæta og sjá til þess að eng- inn sé svangur. Glæsileg sýning Eftir hádegi streymdu inn pantanir á vöram frá sölustöðunum og Stefán lagerstjóri mátti hafa sig aflan við til að allt kæmist hratt og öragglega í bíl- ana og þaðan á rétta staði. Þegar leið á daginn fór símhringing- um að fjölga. Höfuðborgarbúar vildu vera öraggir um að missa ekki af ár- legri flugeldasýningu Hjálparsveitar skáta í Reykjavík. Um hálfsjö talaði ég við Rúnar, flugeldasýningarfræðing okkar, og hann fullvissaði mig um að enginn yrði svikinn af þessari sýn- ingu. Um hálfátta hófst sýningin og Rúnar hafði rétt fyrir sér. Sýningin var glæsi- leg og ljóst að við erum komnir mjög framarlega í þessum fræðum. Að lok- inni sýningunni kveiktum við á 20 neyðarblysum fyrir framan Risamark- aðinn okkar til að öllum væri ljóst hverjir höfðu verið þarna að verki. Talsverður erill var eftir sýninguna og fólk notaði tækifærið og keypti flug- elda. Gagnkvæmt traust Þegar leið á kvöldið var ljóst að sumar vörategundir höfðu selst mjög vel og voru að klárast. Við því var ekki annað ráð en að reyna að útvega meira og eftir heimsókn á Landsbjargarlager- inn var flestu bjargað. Einhverjir verða þó að sætta sig við að koma of seint og fá ekki það sem þá langar mest í. Eftir uppgjör dagsins lá ljóst fyrir að Reykvíkingar og nærsveitamenn vita enn hverjir era þeirra menn í flugeld- um og að við treystum á þá og þeir geta treyst á okkur ef eitthvað bjátar á. Þessum degi lauk óvenjusnemma eða um eittleytið. Þá eru tveir aðaldag- amir eftir af þessari törn. Ég get ekki annað en sofnað út frá þeirri hugsun hvort góða veðurspáin rætist ekki ör- ugglega... Víðir Reynisson er framkvæmdastjóri Hjálparsveitar skáta í Reykjavík og mikill flugeldafíkill. DV-mynd Pjetur

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.