Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.1999, Blaðsíða 18

18
Klieygarðshoniið
LAUGARDAGUR 12. JUNI 1999
Guðmundur Andri Thorsson
á víðavangi, þótt slíkt hafi þeir
stundað um árþúsundir eins og
eðlilegt er hjá fólki sem býr á jörð-
inni en ekki á malbiki.
******
I fljótu bragði virðist vandinn á
Indlandi þveröfugur við vandann
hér. Þar flosnar fólk upp frá heim-
ilum sínum og samfélögum er
sundra'ð til að framfarimar hafi
sinn gang - en á Austurlandi segja
ráðamenn að ef ekki verði virkjað
allt sem rennur og verksmiðjur
reistar í kjölfarið, þá muni fólkið
flosna upp og samfélagið sundrast.
Það sem þjóðarkrílið hér á hins
vegar sammerkt með Indverjum er
hins vegar ofurtrúin á stóriðju,
þráin til hins stórkostlega jarð-
rasks, sú tilfinning að það sé eitt-
hvað sem „nútíminn" heimti. Að
vera hrifnari af gröfum en skófl-
um.
Þessi tvö lönd eiga líka sam-
merkta áfergjuna að fá að gerast
ruslahaugur fyrir aflóga stóriðju
sem verið er að flytja burt frá 1.
heiminum.
Virkjanir á íslandi og Indlandi
nútíma Indlands". í tiu ár hafa nú
geisað þar í landi deilur um þessa
risastíflu sem ráðgerð er, og kann
að minna á Laxárdeiluna gömlu i
þúsundasta veldi. En umræðan
minnir á fleira: hér er að mati
Arundhati ekki einasta tekist á
um örlög árinnar heldur er deilan
tekin að snúast um sjálft eðli ind-
verska lýðræðisins. „Hver á land-
iö?“ spyr hún: „Hver á árnar?
Skógana? Fiskinn?" Svör hennar
eru skýr - allt þetta er nytjað í
þágu hinna ríku svo að bitnar
harkalega á þeim fátæku. Þeir
ríku i borgunum hagnast, þeir fá-
tæku í þorpunum eru sendir á ver-
gang.
******
Vandamál í Indlandi eru af svo
óheyrilegum toga að maður á ís-
landi hefur ekki andlega burði til
að skynja þau. Tölumar eru alltaf
handan skynsviðs okkar. Arund-
hati birtir í grein sinni áætlanir
um fjölda fórnarlamba framfar-
anna á Indlandi. Hún segir að laus-
lega áætlað megi gera ráð fyrir að
fimmtíu milljónir
manna hafi flosnað
upp frá heimilum
sínum og farið á ver-
gang vegna virkj-
anaframkvæmda og
annarra framfara-
verkefna. „Fimmtíu
milljónir manna,“
segir hún: „Mér líð-
ur eins og mann-
eskju sem óvart hef-
ur rambað fram á
fjöldagröf."
Þetta er aldrei talað
um. Fólkinu er bara
sagt að fara. Það er
bara sent burt. Flest
af þessu fólki er það
sem á erlendum
málum er nefnt trí-
bal-fólk; fólk sem
býr við fábrotin kjör
í litlum þorpum og
er kannski með geit-
ur; býr við siðmenn-
ingu að sögn Arund-
hati sem er eldri en
hindúismi. Þessari
menningu er drekkt
í nafni framfaranna.
Og hvað verður um
fólkið? Það veit enginn fyrir víst,
segir hún: það er ekki lengur til,
og þegar Sagan verður rituð þá
verður þess ekki getið; sumt hefur
verið rekið burt æ ofan i æ; það er
á eilífum flótta undan vopnaverk-
smiðjum, fleiri stíflum, úraníum-
námu, orkuveitum... Þetta eru
flóttamenn í stríði sem aldrei hef-
ur verið lýst yfir.
Margir enda í borgunum í
hreysahverfunum þar og er gert að
taka upp nýja lifnaðarhætti með
harkalegum aðgerðum. í Nýju Del-
hi er skotiö á menn sem hægja sér
Sú andstaða gegn stóriðju
sem nýtur sívaxandi fylgis
hér á landi er hreint ekki
einskorðuð við nokkra róm-
antíska grillufangara í
Reykjavík eins og stundum
er látið að liggja í málflutn-
ingi þeirra sem þykjast vera
málsvarar hinnar óhjá-
kvæmilegu sögulegu þróun-
ar - málsvarar framfaranna,
framtíðarinnar, byggileik-
ans.Víða um lönd geysar
svipuð umræða, þótt með
ólíkum formerkjum kunni
að vera. Það er til dæmis
fróðlegt að kynna sér það
sem indverski spútnikhöf-
undurinn Arundhati Roy
hefur að segja um stíflugerð
og lónamyndun í sínu landi
og afleiðingar taumlausrar
virkjanagleði þar í nafni
framfaranna. Hún ritaði
snarpa grein um þessi efni
sem á dögunum birtist í Gu-
ardian.
Arundhati (sem þýðandi
hennar Ólöf Eldjárn segir að
heiti Hrund á íslensku) er enn sem
komið er frægust fyrir að vera
uppgjafaarkitekt sem skyndilega
skrifaði óheyrilega metsölubók,
Guð hins smáa, God of Small
Things, snilldarvel ofna sögu um
forboðnar ástir.
í þetta sinn beitir hún penna
sínum i baráttunni gegn Sardar
Sarovar stíflunni sem fyrir dyrum
stendur í Indlandi, en þar er enn
strengilega fylgt af stjórnvöldum
þeirri stefnu sem mörkuð var af
Nehru á sinni tíð og hann orðaði
svo í frægri ræðu: „Stíflur eru hof
*
*
*
\gur í lífi

Gunnhildur Elíasdóttir, starfsmaður Rauðsíðu:
Gunnhildur Elíasdóttir á Þingeyri er trúnaðarmaður starfsmanna Rauðstðu sem ekki hafa fengið útborgað í tvær
vikur. Gunnhildi tekst að láta enda ná saman þar sem hún ber út DV og starfar einnig við skúringar. Engin starf-
semi verður í frystihúsinu á næstunni. DV-mynd HKr.
Föstudagurinn 4. júní.
Vekjaraklukkan vælir klukkan
6:00 eins og alla aðra virka daga
enda hefst vinna klukkan 7:00 svo
það er eins gott að slóra ekki. Með-
an kaffið lekur í könnuna gríp ég í
prjónana og prjóna nokkrar um-
ferðir. Þiö getið bara ekki trúað
því hvað það er gott að hugsa og
velta fyrir sér öllum heimsins
vandamálum á meðan prjónarnir
tifa.
Þessi morgunn er nú reyndar
svolítið öðruvísi en flestir aðrir
undanfarið. Hráefnið í frystihús-
inu klárast upp úr 10-kaffinu, fyr-
irtækið á í erfiðleikum, enginn
fékk útborgað í síðustu viku og
ekki þessa heldur. Hvað er fram
undan?
Kraftaverk að skera sig
ekki í puttana
Klukkan 7:00 tylli ég mér á minn
bás við snyrtilínuna, munda hníf-
inn (stórhættulegt verkfæri ef
maður gáir ekki aö sér) og byrja
að skera hnakka og bita og blokk
og hnakka. Sömu handtökin hratt
og örugglega. Þar sem ég er trún-
aðarmaður fyrir ca 100 manns þarf
ég stundum að leggja frá mér hníf-
inn og skreppa á fund verkstjóra,
og einmitt í dag þurfti að sinna
slíku. Eftir fremur friðsælan fund
hjá verkstjóranum var vinnutím-
inn nánast á enda. Það er nú
kraftaverk að maður sker sig ekki
sig í puttana því mér finnst að
hugurinn hafi kannski verið upp-
tekinn við næstu daga frekar en
þessar mínútur.
Þaö er ekki laust við að ég hafi
komið þreyttari heim í dag en
hina dagana þótt vinnutíminn hafi
verið heldur styttri. Síðustu tveir
dagar voru líka erfiðir, fundahöld,
blaðamenn, viðtöl og símhringing-
ar. Ekki fer nú mikið fyrir elda-
mennsku í hádeginu, 4 fullorðnir í
heimili og hver sér um sig. Ó, ég
næstum gleymdi örverpinu mínu,
henni Elísu Ósk, 10 ára, sem núna
er í VIST hjá bróður sínum i
Grindavík.
Þegar ein launa-
greiðsla klikkar...
Eftir hádegi er hellt upp á meira
kaffi (ég trúi ekki að það sé óhollt
að drekka kaffi) prjónamir teknir
fram á ný og prjónað og hugsað og
hugsað og prjónað þangað til Finni
kemur með DV úr fluginu. Þá er
nú eins gott að drifa sig með blað-
ið svo að þyrstir áskrifendur geti
teygað í sig nýjustu fréttir.
Þar sem ég trimma allar götur
bæinn á enda með níðþunga DV-
töskuna á öxlinni fer ég allt i einu
að brjóta heilann um þetta þjóðfé-
lag sem ég bý I og hvað virkilega
skiptir máli. Nú er árið 1999 en
samt er hér fullt af fólki sem hefur
ekki hærri laun en svo að þegar
ein launagreiðsla klikkar á það
ekki fyrir brýnustu nauðsynjum.
Ég hélt að svona hefði þetta bara
veriö einhvers staðar langt í for-
tíðinni.
Jæja, DV-taskan er orðin tóm
og stefnan tekir. heim á leið.
Kvöldmatartíminn tekur við, skúr-
ingamar í búðinni og æ ég nenni
ekki að taka til eða þvo þvottinn í
kvöld enda sjálfsagt nægur tími til
þeirra hluta fram undan. Þessi
fremur andlega erfiði dagur er á
enda runninn og þegar ég legg frá
mér prjónana rétt fyrir miðnætti
(já, ég var að prjóna) til að koma
mér í svefninn þá sendi ég í hug-
anum baráttukveðju til allra
vinnufélaganna.