Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.1999, Blaðsíða 27

J-J’V LAUGARDAGUR 12. JÚNÍ1999
27
i&lönd
Efnahagslegt hrun vegna díexínhneykslisins:
Nágrannar Belga
eru æfir af reiði
ORSAKIR OG AFLEIÐINGAR DIOXINS
UPPRUNI
DÍOXÍNS
Framkvæmdastjórn ESB hefur reynt aö slá á ótta
almennings vegna díoxíneitrunar í belgískum
matvælum með því að fyrirskipa eyðileggingu fram-
leiðslu bænda sem kunna aö hafa notað mengað fóður.
Díoxín geymist ífitu-
vefjum og losnar smám
saman
Díoxín myndast þegar
klórefni brenna meö
kolefni og súrefni
Heimild: WHO
... eða láta það
ofan f sig I
menguðum mat
Blóð --------
Hægt er að
greina díoxín
með blóðprufu
Díoxin er taliö
mjög krabba-
meinsvaldandi
Skjaldkirtlll
Díoxín truflar
hormóna-
starfsemina
( Brjóst
Getur borist frá
móður til barns
við brjóstagjöf
Æxlunar-
færin
Hefur áhrif á
fjölda sæðis-
frumna
Hörund
Getur vaidið
alvarlegum
húðsjúkdómi
Díoxínhneykslið í Belgíu hefur
nær leitt til öngþveitis í landinu.
Daghlöð hafa gefið í skyn að að al-
menningur kunni að hafna Jean-
Luc Dehaene forsætisráðherra í
þingkosningunum á morgun vegna
viðbragða stjórnvalda í málinu.
Nágrannar Belga eru æfir yfir því
að hafa ekki fengið að vita um mál-
ið fyrr en yfirvöld neyddust tO þess
að greina frá því vegna frétta í fjöl-
miðlum.
Evrópusambandið, sem gagnrýnir
sjaldan beint aðildarríki sín, hefur
nú harkalega gagnrýnt meðferð
belgískra yfirvalda á málinu. Sam-
bandið óttast að díoxínhneykslið
geti leitt til að evrópskar landbún-
aðarafurðir verði almennt snið-
gengnar.
Þegar kostað yfir
60 milljarða króna
Þess hafa þegar sést merki á mörk-
uðum um allan heim. Bandaríkin
hafa stöðvað innflutning á kjúkling-
um og svínakjöti frá öllum Evrópu-
sambandslöndunum. Singapore
kaupir ekkert kjöt frá Evrópusam-
bandinu og Malasía stöðvar auk
þess innflutning á eggjum og mjólk-
urafurðum.
Belgiskir matvælaframleiðendur
fullyrða að díoxínhneykslið hafi
þegar kostað þá á sjöunda tug millj-
arða íslenskra króna.
Yfirvöld í Belgíu og stærstu stjóm-
arandstöðuflokkarnir hafa komið
sér saman um að skipa sérstaka
nefnd sem á að rannsaka hvemig
díoxínið komst í dýrafóður. Heil-
brigðisráðherrann kenndi um
skorti á eftirliti. Ákveðið var að eft-
irlitið yrði framvegis í höndum
óháörar stofnunar en ekki á vegum
þriggja ráðuneyta eins og því er
háttað nú.
Talið er að díoxín hafi komist í
dýrafóðrið í janúar síðastliðnum.
Yfirvöld vissu ekki af málinu fyrr
en í síðastliðnum mánuði. Eftir það
liðu nokkrar vikur þar til belgísk
yfirvöld greindu Evrópusamband-
inu frá málinu. Þeim bar hins veg-
ar skylda til að greina sambandinu
strax frá því. Heilbrigðis- og land-
búnaðarráðherrar Belgíu neyddust
til að segja af sér í síðustu viku eft-
ir að í ljós kom að þeir höfðu vitað
um díoxíneitrunina í mánuð án
þess að upplýsa almenning og for-
sætisráðherra landsins um hana.
Saksóknarar efins
Saksóknarar í Belgíu fullyrða að
díoxinið geti ekki hafa komið í
dýrafóðrið vegna leka í tanki sem
talinn er hafa verið notaður til
fiutnings á vélarolíu. Það ýtir undir
grunsemdir manna um að um svik
hafi verið að ræða. Tveir eigendur
fyrirtækisins Verkest, sem bræðir
fitu, hafa verið handteknir.
En þeir eiga yfir höfði sér í mesta
lagi fimm ára fangelsi verði þeir
fundnir sekir um svik. Enginn
þeirra sem viðriðnir er málið munu
þurfa að greiða sekt og fyrirtækið
heldur starfsemi sinni áfram eins
og áður.
Bændur eru öskureiðir. Um fimm-
tíu bændur frá Lúxemborg, sem
hafa orðið að stöðva framleiðslu
sína vegna díoxínhneykslisins, hafa
efnt til mótmæla fyrir utan fyrir-
tækið.
Almenningur
óttasleginn
Almenningur í Belgíu veit ekki sitt
rjúkandi ráð. Dagblöð spyrja á for-
síðum hvað Belgar megi eiginlega
borða. Menn velta fyrir sér hversu
stóran skammt þurfi til að díoxíniö
valdi skaða í mannslíkamanum.
Belgísk yfirvöld hafa dregið al-
menning á svarinu.
Danska matvælaeftirlitiö fúllyrðir
að ekki sé hætta á bráðri díoxíneitr-
un þó menn hafi neytt belgískra
fæöutegunda með díoxíni í. Eitur-
efnið geti valdið skaða þegar þess
hefur verið neytt mjög lengi. Neyta
þurfi kjúklings á hverjum degi í
heilt ár til þess að magnið í líkam-
anum verði meira en leyfilegt er.
Súkkulaðið eyðilagt
Búðarhillur i Belgíu eru víöa tóm-
ar. Allt sem talið er geta innihaldið
díoxín er fjarlægt. I nágrannalönd-
um Belgíu er sömu sögu að segja.
Sælkerar þora ekki lengur að gæða
sér á hinu heimsfræga belgíska
súkkulaði. Súkkulaðiverksmiðjur
ætla að eyðileggja hundruð tonna af
framleiðslu sinni þar sem ekki er
vitað hvort díoxín er I mjólkinni
sem notuð var.
Díoxínhneykslið er pólitískt áfall
fyrir stjórnina. Tveir ráðherrar
urðu að víkja í kjölfar ásakana um
að almenningur hefði ekki verið
varaður við í tæka tíð. Stjómarand-
staðn hefur þó forðast að notfæra
sér ástandið í kosningabaráttunni.
Byggt á BBC, Reuter,
Jyllands-Posten o.fl.
Umhverfisverndarsinnar í S-Kóreu efndu til mótmæla vegna
díoxínhneykslisins í Belgíu. Símamynd Reuter
FATNAÐUR
*
A
BRESKU
VÖRUVERÐI
Smáauglýsingadeild DV er opin:
• virka daga kl. 9-22
• laugardaga kl. 9-14
• sunnudaga kl. 16-22
Tekið er á móti
smáauglýsingum
tii kl. 22 til birtingar
nœsta dag
Ath.
Smáauglýsing í
Helgarblað DV
þarf þó að berast
okkur fyrir kl. 17
á föstudag
Smáauglýslngar
550 5000