Dagblaðið Vísir - DV - 30.07.1999, Blaðsíða 10

10
wnnmg
FÖSTUDAGUR 30. JÚLÍ 1999
Svo kölluð sam-
stöðusýning
Ég ætla aö vona að listamennirnir á sýn-
ingunni Samstaöa - 61 listmálari, sem nú
stendur yfir í Listaskálanum í Hveragerði
(lýkur 1. ágúst), séu meö þátttöku sinni að
láta í ljósi þá frómu
skoðun að þetra sé að
hafa aðstöðu til sýningar
myndlistar í Hveragerði
heldur en ekki, rétt eins
og það kæmi sér betur
að hafa þar pósthús eða
gróðurhús heldur en
ekki. Ég vil ómögulega
trúa því að með „sam-
stöðu“ sinni séu þeir að
lýsa stuðningi við það
sérkennilega sambland
af ofsóknarkennd, hálf-
lygum og sögubrenglun
sem birtist í manífesti
þvi sem Einar Hákonar-
son, stofnandi Listaskál-
ans, gefur út í tUefni
sýningarinnar. Raunar
veit ég um þátttakendur
sem töldu sig hafa verið
boðaða tU Hveragerðis á
folskum forsendum;
þeim hafi aUs ekki verið
kunnugt um innihald
þessa manífests. Á síð-
ustu stundu var nefni-
lega ákveðið að slaufa
pöntuðum formála eftir
Braga Ásgeirsson, einn
þátttakenda. Sem skýrir
umsögn Braga um sýn-
inguna í Mbl. þar sem
hann ræðir nánast aUt
miUi himins og jarðar -
nema sýninguna.
Skoðum nú yfirlýsing-
una sem Einar viU fá
þátttakendur í sýning-
unni tU að skrifa undir.
„Breyttar aðstæður hin
síðari ár, hér á landi, við
það að áhrifavald hefur
færst úr höndum lista-
manna tU „svo kallaðra"
fræðinga á ýmsum svið-
um lista, hefur gert það
að verkum...að í mynd-
listinni hefur málverkið
átt undir högg að sækja
m.a. í opinberum sýn-
ingarsölum landsins."
Látum vera þótt Ein-
ar, mestur hurðaskeUir
islenskrar myndlistar í
seinni tíð, líti með eftir-
sjá tU fortíðar þegar
samtök listamanna voru
í upplausn með reglu-
legu mUIibUi vegna list-
pólitiskra eða pólitískra
ágreiningsmála.
um? Yfir 90% sýninga sem haldnar hafa ver-
ið í „opinberum sýningarsölum landsins" á
undanfómum fimm árum hafa verið mál-
verkasýningar. Einnig er óhætt að fuUyrða
þegar myndlistarmenn áttu og
ráku Listamannaskálann í sátt og
samlyndi. Listaskálinn er sem sagt
reistur á heimatUbúinni bábilju.
Einar Hákonarson - í draumi sérhvers manns, 1999 - Hvað dreymdi sveininn eiginlega?
DV-mynd Eva
Glæpur sem aldrei var
framinn
En með því að búa tU nýlegt fyrirbæri,
„svo kallaða" fræðinga, þá er hann í fyrsta
lagi að gera lítiö úr framlagi listfræðinganna
Selmu Jónsdóttur, Bjöms Th. Bjömssonar
og Hjörleifs Sigurðssonar, sem áratugum
saman vom áhrifamiklir þátttakendur í ís-
lensku myndlistarlífi. Bjöm, Hjörleifur og
sjálfur ég, aUir höfum við átt gott samstarf
viö Einar, aðstoðað hann við uppsetningu
sýninga og fylgt þeim eftir með „svo kölluð-
um“ ritsmíðum um verk hans. Rétt er að
bæta því við að Gunnar Benedikt Kvaran,
meintur skelfir íslenskra olíumálara, á áhrif
sín og frama Einari Hákonarsyni alfarið að
þakka. Og þakkaði meira að segja fyrir sig
með því að lýsa því yfir opinberlega að með
Einari hefði „figúran komið inn í íslenska
myndlist".
í öðm lagi kennir Einar þessum „svo köU-
uðu“ fræðingum um glæp sem aUs ekki hef-
in* verið framinn. Hvemig lýsa sér þessar
„þrengingar" málverksins sem hann talar
að yfir 90% listaverka sem selst hafa á land-
inu á þessu tímabUi, á sýningum, uppboðum
eða á vinnustofum listamanna, hafa verið
málverk. Undirritaöur hefur komið inn í fyr-
irtæki þar sem nánast hefur verið betrekkt
með málverkum nokkurra listamanna sem
taka þátt í þessari sýningu. Ef þetta ástand
flokkast undir „þrengingar", hvemig ætla
Einar & Co að skUgreina velgengni í mynd-
list?
Enginn kostur
góður
Og hversu vel
heppnaður sem Lista-
skálinn er, og með
fullri virðingu fyrir
elju Einars og fómar-
lund, þá verður að
segja hverja sögu eins
og hún er; Enginn
grundvöUur var
nokkurn tímann fyrir
rekstri listaskála af
þessu tagi á þessum
stað. Safnafólk, lista-
menn, rekstrarhag-
fræðingar og nánast
hvert einasta manns-
bam í Hveragerði
hefðu getað sagt Ein-
ari það. En einþykkja
og óráðþægni er öðru
fremur einkenni á Ein-
ari Hákonarsyni. Hins
vegar veit ég ekki
hvaða orð á að nota
yfir bankastofnanir og
sjóði, með aUa sína
sérfræðinga, sem lán-
uðu fé tU þessarar
byggingar. Og hafa lík-
ast tU tapað því.
Furðulegt var einnig
að sjá stórviðtal við
Einar í blaði aUra
landsmanna fyrir
nokkrum miss-
erum þar sem
rætt var í fullri
alvöru um Lista-
skálann sem
raunhæft, jafnvel
arðbært fyrir-
tæki.
Út af fýrir sig
sé ég ekki lend-
inguna í þessu máli.
Það hefur ekkert upp á
sig fyrir ríkið - og er
fráleitt góð auglýsing
fyrir einkaframtakið -
að kaupa skálann og
gera alhliða „menning-
arhús" úr byggingu
sem sérhönnuð er tU
myndlistarsýninga
nema því aðeins að
leggja enn fleiri miUj-
ónir í breytingar á
henni. Og bjamar-
greiði væri það við
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson
En það er sem sagt vegna „þrenginga" ís-
lenska málverksins sem Einar segist hafa
byggt Listaskálann. Það liggur í orðum hans
að hann vUdi bjarga málverkinu og skapa
um leið „kærkomna viðbót við sýningarað-
stöðu hérlendis." Aöstöðu sem listmálaram-
ir sjálfir, væntanlega í samvinnu við Einar,
áttu að fá að nota án afskipta „svo kaUaðra“
fræðinga. Og aUt yrði eins og í gamla daga,
Listasafn Amesinga að afhenda því skuldir
Listaskálans og e.t.v. Einar sjálfan í kaup-
bæti. Hvort tveggja yrði tU þess að lama
starfsemi safnsins um árabU, nú þegar það
er komið á gott skrið undir stjóm HUdar Há-
konardóttur.
Þessi „samstöðusýning", hvort sem hún er
að undirlagi Einars sjálfs eða annarra, er
augljóslega sett á legg tU að þrýsta á stjóm-
völd um annað hvort þessara úrræða.
Hvaö svo um sjálfa sýninguna? Einar
sjálfur nefnir hana einhverja „fjölbreyttustu
og fjölmennustu málverkasýningu sem sést
hefur hér á landi,“ sem er eins og annar
hálfsannleikur í manífesti hans. Afrakstur-
inn er í samræmi við fyrirvarann; fyrir vik-
ið er erfitt að sannfæra nokkum mann að
þarna sé saman kominn blómi málaralistar-
innar í landinu. Sýnendur, 59 talsins en ekki
61, era nokkrir rangfeðraðir, nöfn mynd-
verka hafa brenglast, engar upplýsingar um
efnivið er að finna við verkin. Verðið er
greinilega aðalatriðið; það er ritað stómm
stöfum við hveija mynd. En það eru bara
„svo kaUaðir" fræðingar sem agnúast út af
svona smámunum.
Fyrirlestur um Kalla
Thorson teiknara
Fyrr í sumar sögðum við ítrekað frá
nýrri bók kanadíska kvikmyndafræðings-
ins Gene Walz um íslensk-kanadíska
teiknarann Charlie Thorson ( Cartoon
Charlie), en hann skóp margar af frægustu
teiknimyndafígúrum kvikmyndasögunnar,
t.d. Kalla kanínu og Mjallhviti. Mjallhvít er
talin eiga sér íslenska fyrirmynd, nefnUega
Kristínu Sölvadóttur, sem Thorson var
lengi ástfanginn af (sjá mynd). Þessi bók
hlaut nýverið fyrstu verðlaun Man-
itoba Book Publishers 1999 fyrir
framúrskarandi samspil
texta, myndefnis og heim-
ilda.
Gene Walz er nú á leiðinni
tU landsins og heldur fyrir-
lestur um ævi og störf Charlie
Thorson í Listasafninu á Ak-
ureyri miðvikudaginn 4. ágúst
kl. 21. Verst er ef engum hefur
dottið í hug að fá manninn tU fyrirlestra
hér syðra meðan hann dvelur hér.
Ellilífeyrisþegi logsýður
skúlptúra
Dálítið sérstök listsýning rennur sitt skeið
á enda 2. ágúst nk„ nefnUega skúlptúrsýning
Gísla Kristjánssonar í smiðju Myndhöggvara-
félagsins í Reykjavík að Nýlendugötu 15.
Listamaðurinn er
1924,

■ -.jií
fæddur árið
en sýningin sem
nú stendur yfir er
fyrsta einkasýning
hans. Gísli er vél-
fræðingur að
mennt og starfsmaður hjá Vélamiðstöð
Reykjavíkurborgar tU margra áratuga. Öðr-
um þræði hefur hann þó fengist við listsköp-
un, m.a. var hann í teikninámi hjá Eggerti
Guðmundssyni, sótti námskeið í Myndlistar-
skólanum í Reykjavík í 10 ár og sl. tvö ár var
hann gestanemandi í Myndlista-og handíöa-
skóla íslands. Eftir starfslok fyrir fimm árum
hefur Gísli nær eingöngu unnið að þessu
hugðarefni sinu og eru verkin á sýningunni -
mestmegnis logsuðuverk - frá þessum árum.
Listamannasetur til boða
í Þýskalandi
íslenskir myndlistarmenn eiga nú í ýmis
hús að venda erlendis. Vinnustofur af ýms-
um toga standa þeim til boða, tU dæmis í
Þýskalandi. í Kúnstlerhaus Schloss Wiepers-
dorf, sem er 80 kUómetra fyrir sunr.an
Berlín, geta íslenskir listamenn
fengið tU athota vinnustofu og
íbúð, sér að kostnaöarlausu og
fengið aö auki 2200 marka styrk.
Þetta listamannasetur er uppi í
sveit, en á staðnum er boðið upp
á 3 máltiðir á dag fyrir 25 mörk.
Umsóknir fyrir árið 2000 þurfa
að hafa borist fyrir miðjan októ-
ber 1999. Dvalartími er 2-5 mán-
uðir. HeimUisfangið er : Kúnstlerhaus
Schloss Wiepersdorf, b/t Doris Sossen-
heimer, 14913 Wiepersdorf - Deutschland.
Netfangið er schloss.wiepersdorf@t-
online.de, sími 0033746 6990, fax 0033746
69919.
Enginn „garmur" í Lisíasafni
Sigurjóns
Leifur H. Magnússon hljóðfærasmiður (á
mynd) vUl koma á framfæri athugásemdum
vegna tónlistargagnrýni eftir Jónas Sen, sem
birtist í DV 19. júlí sl„ en þar nefnir hann
flygUinn í Listasafni Sigurjóns Ólafssonar
„óttalegan garm“. Leifúr
segir : „Hljóðfæri það sem
um er rætt, er af gerðinni
Bösendorfer og er undir-
ritaður seljandi og þjón-
ustuaðili þess. Þaö er
keypt árið 1991 og er því
átta ára gamalt. Gagnrýn-
andinn ætti sem píanisti
að vita, að vandað hljóð-
færi sem Bösendorfer endist áratugum saman
með réttri umhirðu. Ég leyfi mér að fullyrða,
að hvergi á landinu er betur hugsað um hljóð-
færi í tónleikasölum en i Listasafni Sigurjóns.
Engir tónleikar em þar haldnir án þess að
hljóðfærið sé yfirfarið. Listasafn Siguijóns
hefur frá fyrstu tíð mjög oft verið valið sem
upptökustaður á klassískum verkum, ekki
hvað síst hljóðfærisins vegna.“
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfsson