Dagblaðið Vísir - DV - 16.10.1999, Blaðsíða 32

32 %blgarviðtal
LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 1999 ÍLJ? V
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir:
Þetta var ekki puntui
- vonast er til að hún skili beinhörðum árangri sem konur finni fyrir í daglegu lífi sínu og auðvel
Rástefnan Konur og lýörœöi við árþúsundamót,
sem haldin var hér um síöustu helgi, vakti mikla
athygli fyrir þá frœgu gesti sem sátu hana og þá
einkum forsetafrú Bandaríkjanna, Hillary Clinton.
Konur og lýörœöi við árþúsundamót er yfirgrips-
mikið verkefni sem ekki er einfalt aö gera tœmandi
skil, enda fór þaö svo aö viö stöndum uppi meö
spurningar um hvaöa tilgangi ráðstefnan þjónaöi
fyrir utan þaö aö draga hingaö til lands heims-
frœga gesti. Einnig hefur veriö spurt fyrir hvaða
konur ráöstefnan var haldin, hvernig val á ráö-
stefnugestum hafi fariö fram, hver sé niöurstaöan
- og fyrir hvern.
Það var hlutverk hinna heimsfrægu gesta að draga athygli að ráðstefnunni og þar með grasrótinni.
Sigrlður Dúna Kristmundsdóttir
er formaður undirbúnings- og fram-
kvæmdanefndar ráðstefnunnar og
er þessa dagana að ganga frá gríðar-
miklum gögnum sem komu frá
þeim tíu málstofum sem störfuðu
ráðstefnuhelgina og hún mun skila í
hendur Jafnréttisskrifstofu Norður-
landaráðs um næstu mánaðamót.
Samvinna vfir gömlu
kaldastríðslínuna
Tilgang ráðstefnunnar segir Sigríð-
ur Dúna í fyrsta lagi hafa verið að
draga athygli að stöðu kvenna og
þeirri staðreynd að án fullrar þátt-
töku kvenna á öllum sviðum þjóðfé-
lagsins sé lýðræðið orðin tóm.
„í öðra lagi, að setja á laggirnar
verkefni sem horfa til úrbóta hvað
varðar aðstæður kvenna i öllum þátt-
tökulöndunum," segir hún og bætir
við: „Með því er vonast til að ráðstefn-
an skili beinhörðum árangri sem kon-
ur finni fyrir í daglegu lífi sínu og
auðveldi þeim að beita sér þar sem
þær kjósa. í þriðja lagi má segja að til-
gangurinn hafi verið að efla tengsl
okkar við nágrannaþjóðir okkar í
austri og vestri og stuðla að samvinnu
yfir gömlu kaldastríðslínuna, með að-
stæður og kjör kvenna í brennidepli. í
fjórða lagi, má segja að tilgangurinn
hafi verið að færa málefni sem snerta
konur og lýðræði að þungamiðju
stjórnmálaumræðunnar, bæði hér og
annars staðar. Það skilar vonandi ár-
angri á fleiri sviðum en tekin voru
fyrir á ráðstefnunni þegar fram líða
stundir."
Á hvern hátt snertir viðfangsefni
ráðstefnunnar konur sem búa við lýð-
ræði hér á íslandi?
„Við vitum að konur era mun færri
í valdastöðum en karlar hér á landi,
kynbundinn launamunur er enn við
lýði og að konur eiga oft erfitt upp-
dráttar á vinnumarkaði, meðal ann-
ars vegna fjölskylduhlutverks síns. Á
þessu tók ráðstefnan og á að skila ár-
angri til úrbóta fyrir íslenskar kon-
Hvort var verið að beina sjónum
karla eða kvenna að þessu misrétti?
„Hvoru tveggja. Hins vegar var yf-
irgnæfandi meirihluti þátttakenda á
ráðstefnunni konur sem sýnir að það
eru fyrst og fremst konur sem starfa
að þessum málefnum. Mín skoðun er
sú að full þátttaka karla í þessu um-
bótastarfí sé nauðsyn."
Lágt sjálfsmat kvenna
er dragbítur
Sigríður Dúna segir að þrátt fyrir
þessa stöðu, sem ekki sé nógu góð á
íslandi, þá sé ólíku saman að jafna,
stöðu kvenna á Norðurlöndum ann-
ars vegar og baltnesku löndunum og
Rússlandi, hins vegar. „Ráðstefnan
þjónaði svolítið öðrum tilgangi fyrir
konur þaðan en okkur norrænar
konur. Eins og Hillary Clinton sagði
í ræðu sinni, þá hefðu þessar konur
ekki komist á svona ráðstefnu fyrir
tíu árum. Vesturlönd voru þeim þá
lokuð og þátttaka þeirra nú því angi
af nýfengnu frelsi. Að hafa setið
þessa ráðstefnu veitir konum frá
þessum löndum mikinn styrk í
starfi heima fyrir og gefur orðum
þeirra og gjörðum aukið afl.
Fyrir norrænar konur er ráðstefn-
an ekki eins mikill viðburður að
þessu leytinu til, vegna þess að við
höfum á undanfórnum áratugum
haldið fjöldann allan af ráðstefnum
um málefni kvenna sem meðal ann-
ars hafa átt þátt í að skila okkur
þeirri stöðu sem við þó höfum í
dag.“
Sigríður Dúna talar um að konur
séu færri í valdastöðum en karlar,
kynbundinn launamunur sé enn við
lýði hér og að konur eigi erfitt upp-
dráttar á vinnumarkaði. Þegar hún
er spurð hvort hér sé ekki við konur
sjálfar að sakast, þær hafi ekki nógu
sterka sjálfsmynd eða öflugt sjálfs-
mat til að sækja fram og krefjast
þess að vera metnar að verðleikum,
svarar hún: „Það er enginn vafi að
lágt sjáifsmat kvenna er dragbítur.
Það vantar stundum töluvert upp á
að konur meti sjálfar sig - og aðrar
konur - að verðleikum, enda skila-
boðin sem konur fá oft bæði mis-
vísandi og ekki til styrkingar fallin.
Allt sem eflir og styrkir sjálfsmynd
kvenna er því lykilatriði."
Ráðstefna sú sem er nýafstaðin
gefur okkur nokkuð skýra mynd af
því hvar sumar konur standa í sam-
félaginu, en á hvem hátt getur hún
styrkt persónulega sjálfsmynd
þeirra kvenna sem enn hafa ekki
fundið hjá sér kjark til að krefjast
þess að verða metnar að verðleik-
um?
„Það kemur margt til. Eitt af því
sem styrkir sjálfsmynd kvenna er
árangur í starfi og ráðstefnan beindi
athyglinni að stöðu kvenna á vinnu-
markaði og frumkvæði þeirra í at-
vinnulífinu. Sömuleiðis treystir það
sjálfsmyndina að taka beinan þátt í
lýðræðinu, til dæmis að standa upp
á fundi, hvort sem það er á vinnu-
stað eða í stjórnmálum eða hvaða
opinberum vettvangi sem er, segja
sína skoðun og finna að tekið sé
mark á henni. Þetta var eitt af við-
fangsefnum ráðstefnunnar."
Þær gagnrýnisraddir hafa heyrst
að þetta hafi ekki verið ráðstefna
fyrir hina almennu konu, heldur
einhvers konar „elítufundur" fyrir
takmarkaðan hóp kvenna, rétt eins
og kvennabaráttan í Bandaríkjunum
hefur verið gagnrýnd fyrir að vera
aðeins fyrir „hvítar menntaðar mið-
stéttarkonur".
„Þetta var ekki punturáðstefna.
Staðreyndin er sú að þátttakendur
voru einmitt ekki valdir eftir þjóðfé-
lagsstöðu eða opinberu hlutverki.
Þvert á móti reyndum við að ná til
ur.'
Tilgangur ráðstefnunnar var í fyrsta lagi að draga athygli að stöðu kvenna og þeirri staðreynd að án fullrar þátttöku kvenna á öllum sviðum þjóðfélagsins
sé lýðræðið orðin tóm.