Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.2000, Page 50

LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 2000 -U"V
62
- uppáhaldsheimasíður nokkurra íslendinga dregnar fram í dagsljósið
ar sem bar nafnið Möguleikar LÍN á
Netinu. Þar voru teknar saman kröfur
Stúdentaráðs og námsmannhreyfing-
anna um netvaeðingu sjóðsins og betri
þjónustu. „Námsmenn eru vanir net-
notendur og því einfalt að bjóða þeim
upp á sjáifsafgreiðslu á Netinu. Það
hefur verið gaman að fylgjast með
sjóðnum taka upp ýmsa nýbreytni en
lög og reglur um sjóðinn hafa þegar
verið færðar upp á heimasíðu þeirra.
Slóðin er lin.is.“
Finnur segir erfitt að koma í veg
fyrir ósæmilegt efhi sem ekki eigi
heima á vefnum. Menn hafi einfald-
lega fundið leiðir til að sniðganga
slíka vöm. „Auðvitað á enginn að
setja meiðandi eða særandi efni á Net-
ið en þetta er fyrst og fremst spuming
um að við þróum okkur áfram í átt að
bættu siðferði og siðgæði.“
Guðrún Eva Mínervu-
dóttir skáldkona:
Hélt fyrirlestur
um Spinoza
„Ég nota Netið fyrst og fremst sem
póstbera en tölvan er eini tengiliður
minn við umheiminn þar sem ég er
oftast bíilaus og allslaus uppi í sveit.
Ég fékk eyðibýli að láni þar sem ég
dvelst meira og minna og því gott að
geta haldið sambandi við mitt fólk í
gegnum tölvuna,“ segir Guðrún Eva.
„Auðvitað er til efni sem á ekki
heima neins staðar, hvorki á Netinu
né annars staðar, en annars er ég
þeirrar skoðunar að menn ættu að
demba sem mestu inn á Veraldarvef-
inn. Það er ekkert nema gott um það
að segja að hafa þennan mýgrút upp-
lýsinga svona aðgengilegan og allan á
einum stað,“ segir Guðrún, aðspurð
um hvort Netið eigi að rúma allt eða
hvort setja þurfi hömlur á birtingu
efnis.
Guðrún segist sjálf geta hugsað sér
að nota heimabankana og hefur gefið
upp kreditkortanúmer sitt á Netinu.
„Ég fæ alltaf svolítinn hroll þegar ég á
viðskipti við Amazon eða aðrar net-
verslanir og þarf að gefa upp kredit-
kortanúmerið mitt en sumt sem er fá-
anlegt gegnum þessa leið er ekki auð-
velt að nálgast á annan veg. Hins veg-
ar myndi ég ekki standa í einhverju
sem enginn mætti komast að á Net-
inu. Þá gæti ég ekki sofið róleg.“
Guðrún segist oft renna yfir stóru
íslensku fréttavefina og þá sérstak-
lega þegar hún er í útlöndum eða
sveitinni. Þegar hún rennir í gegnum
bookmark-listann koma jafnframt
heimasíður færeyska skáksambands-
ins og CIA í Ijós. Hún segir þær til-
heyra unnusta sínum en þau nota
sama tölvukost. „Oftast er það nú
þannig að þegar mig vantar upplýs-
ingar af Netinu þá leita ég að þeim
jafnóðum og vista síðurnar ekkert
endilega á bookmark-listann. Um dag-
inn dreymdi mig að ég hefði verið að
halda fyrirlestur um spekinginn Spin-
oza. Þá fór ég auðvitað inn á Netið og
skoöaði kauða. Ég á eitthvað um hann
í hinum ýmsu bókum en það er aldrei
jafn fjölbreytt og ítarlegt, segir Guð-
rún að lokum.
Magni Magnússon, versl-
unarmaður og safnari:
Eignaðist fyrstu
tölvuna í desember
Magni hefur um árabil verið ötull
safnari og grúskari sem sést best á
fjölbreyttu og oft og tíðum sérkenni-
legu safni minja sem í boði er í
verslun hans við Laugaveginn. Vís-
ast er um auðugan garð að gresja í
Óhætt er að segja aö netnotkun
landsmanna hafi aukist á undanfóm-
um árum og þvi ekki fjarri lagi að
segja að tölva með nettengingu sé að
verða jafnómissandi á heimilinu og
ryksuga, brauðrist eða kaffivél, svo al-
gengustu heimilistækin séu nefnd.
Póstforrit hafa fyrir löngu sannaö sig
og víst er að bréfaskriftir hafa minnk-
að gífurlega á undanfomum misser-
um og fólk og fyrirtæki flest farin að
stóla á rafrænan póst. Netið er ekki
lengur bundið við fróðleiks- og heim-
ildaöflun heldur hefur notkun
greiðslukorta á vefnum aukist stór-
lega og í dag þykir ekkert tilltökumál
að kaupa sér fót, tónlist, bækur o.þ.h.
á Veraldarvefnum og greiða reikning-
ana í gegnum nettengda bankaþjón-
ustu.
Tækniframþróunin er vissulega
orðin slík að erfitt er að fylgjast með
nýjungum og því auðveldara en hitt
að heltast úr lestinni. Sé mönnum
hins vegar umhugað um að svo fari
ekki kostar það mikla fyrirhöfn og
- stöðuga notkun vefsins. Til að auð-
velda mönnum leit að eftii hefur sú
hefð skapast að menn geymi eða visti
þær síður sem þeim þykja áhugaverð-
ar í svokölluðum bookmark- eða
favorit-skrám - eins konar „síma-
skrá“ þar sem hægt er að geyma slóð-
ina að uppáhaldssíðunum og smella
með einföldum hætti á viðkomandi
síður þegar á þarf að halda.
Blaðamanni lék forvitni á að vita
hvaða vefsíður menn geymdu í þess-
ari „símaskrá" og tók af því túefni
nokkra valinkunna karla og konur
tali og spurði jafnframt um viðhorf
þeirra til vefsins og um notkun á hon-
um.
Gísli Marteinn Baldurs-
son, umsjónarmaður
Kastljóss:
Meðlimur í hand-
knattleiksfélaginu
Hendinni
Gísli Marteinn notar Netið mikið
starfsins vegna og segist senda um 20
bréf á dag í gegnum tölvupóstinn. „Ég
er bæði með nettengingu í vinnunni
og heima hjá mér og nota Netið þ.a.l.
mjög mikið. Þaðan fæ ég mikið af tón-
list, bæði sem ég næ mér í sjálfur, af
heimasíðum eins og audiogalaxy.com
Gfsli Marteinn sækir gjarnan tónlist á Netiö.
og nabster.com, og eins eru snillingar
eins og Pétur Rúnar í Margmiðlun
duglegir að senda eitt og eitt lag með
tölvupósti.
Aðspurður um það hvort ekki telj-
ist stuldur og brot á höfundarréttar-
lögum að taka efni af Netinu segir
Gísli Marteinn það vera flókið mál.
Sumt sé vafalaust brot á höfundarétt-
inum en annað ekki.
„Þar sem ég sæki tónlist er þessu
þannig háttað að fyrir hvert lag sem
ég tek af Netinu læt ég eitt lag af
hendi í staðinn. Þetta er eins konar
banki og ég veit til þess að á Netinu er
að finna eitthvað af íslensku efni sem
íslenskir notendur hafa látið inn á
Netið í stað þeirra laga sem þeir hafa
tekið út. Hvað höfundarrétt varðar
má líka benda á að margt er ókeypis á
Netinu í dag og fjöldinn allur af hug-
búnaði beinlínis ætlaður mönnum að
kostnaðarlausu. Ég tel hins vegar að
sýn manna á höfundarrétt á hugverk-
um eigi eftir að breytast á næstu
árum, meðal annars fyrir tilstilli
Netsins. Sumb: af virtustu hagfræö-
ingum heimsins hafa lengi sagt að
höfundarréttm- á hugverkum eins og
hann sé í dag sé öllum, ekki síst höf-
undum sjálfum, til ógagns.“
Gísli Marteinn segist hafa kynnst
Netinu fyrst fyrir alvöru þegar hann
var við nám i Túbingen í Þýskalandi
og frá þeim tíma hafi hann notað Net-
ið, bæði við heimildaöflun og eins til
að sækja sér efni og hugbúnað. Þegar
talið berst að því hvort setja þyrfti
höft og draga þyrfti úr því efni sem
birtist á Netinu stendur ekki á svör-
um: „Ég tel alíar tilraunir til að tak-
marka frelsi fólks á Netinu mjög vafa-
samar. Ótrúleg fjölbreytni og upp-
gangur Netsins er fyrst og fremst því
að þakka að á Netinu fá einstaklingar
að njóta sín án afskipta yfirvalda.
Þessu fylgir hins vegar auðvitaö
margs konar viðbjóður sem flestum
býður við. Það er hins vegar auðvelt
að sneiða hjá því og menn hafa reynd-
ar komið fram með ýmsan hugbúnað,
s.s. Netnanny, sem er komið fyrir í
tölvunni og á að passa upp á að ákveð-
ið efni sé ekki hægt að skoða. Slík for-
rit eru ætluð bömum en það er hins
vegar mjög auðvelt að bijótast í gegn-
um slika vöm og jafnvel á færi bama.
Ábyrgðin er fyrst og fremst foreldr-
anna og það gilda engin önnur lögmál
um netheima en raunheima, böm og
unglingar geta alltaf nálgast svona
hluti ef þau hafa raunverulegan
áhuga á því.“
Um uppáhaldsíðumar og þær sem
vistaðar era í „skránni" í tölvunni
hans segir Gisli Marteinn að það séu
einkum fréttavefir og heimasíður fót-
boltafélaga sem þangað rati. „Ég fer
mikið inn á mbl.is, bæði til að nálgast
innlendar og erlendar fréttir, og eins
er ég áskrifandi að gagnasafni Morg-
unblaðsins. BBC er með góða allsheij-
arfréttaveitu á news.bbc.co.uk og svo
heimsæki ég oft guardian.co.uk sem
birtir ítarlegar greinar um helgar úr
bresku þjóðlífi. Mér þykir gaman að
pólitiskri umræðu og þá er gott að
heimsækja andriki.is sem er fyrsta og
ferskasta nettímaritið, skipað hörðum
hægrimönnum, og murinn.is sem er
málgagn róttækra vinstrimanna með
skemmtileg sjónarmið.
Ég fer mikið á amazon.com og hef
margoft pantaö mér bækur og geisla-
diska þar með góðum árangri. Svo
verð ég að minnast á heimasíðu topp-
mannsins Stefáns Hilmarssonar:
mmedia.is/stefanhilmars, sem er
skemmtilega fram sett. Ég er einnig
mikill áhugamaður um knattspymu
og ef mig fýsir í fróðleik úr þeim
heimi ber fyrst að nefna liver-
pool.fc.net og football.sport.com. Ég er
einmitt meðlimur í handknattleiksfé-
laginu Hendinni, sem er i rauninni
knattspymufélag, en síðamefnda síð-
an er eins konar Atfa/Omega okkar
félagsmanna," segir Gísli að lokum og
hlær við.
Finnur Beck, formaður
Stúdentaráðs:
Fréttir og pólitík ern
áhugamál og vinna
Finnur segist nota Intemetið og
póstforritin jöfnum höndum og á síð-
asta ári hafi hann fengið yfir 2000 bréf
í tölvupósti. „Ég nota tölvupóstinn
mikið í samskiptum mínum viö ann-
að fólk, bæði innan veggja skólans -
við skólastjóm og aðra nemendur, og
svo er fjölskyldan mín búsett í Dan-
mörku og ég skrifast mikið á viö
hana.“
Finnur notar Intemetið líka mikiö.
„Það er helst fréttatengt efni og efni
um stjómmál sem ég les á Netinu, ég
er með línu bæði heima hjá mér og
uppi í Stúdentaráði en það vill svo til
að fréttir og pólitík era bæði vinna og
áhugamál hjá mér. Það era þá helst
slóðir á borð við frelsi.is, groska.is,
andriki.is og skoðun.is sem ég kíki á.“
Síðastliðið sumar skrifaði Finnur
skýrslu fyrb: námsmannahreyfingam-
v„Þaö er helst fréttatengt efni og efni um stjórnmál sem ég les á Netinu," segir Finnur Beck.
Hvað ertu að skoða á Netinu?