Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.2000, Blaðsíða 12

12
LAUGARDAGUR 21. OKTÓBER 2000
Fréttir I>V
Óljóst hvort Arafat
ræður uppreisninni
Eitt er vist. Yassers Arafats biður
erfltt verk að reyna að sannfæra
ianda sína um ágæti samkomulags-
ins sem gert var á leiðtogafundinum
í strandbænum Sharm el-Sheikh í
Egyptalandi á þriðjudag. Samkomu-
lags sem kveður á um að leiðtogar
bæði Palestínumanna og ísraels
bindi enda á átökin sem hafa kostað
rúmlega eitt hundrað manns lífíð
undanfarnar þrjár vikur.
„Þeir tóku ekki á raunverulegum
ástæðum uppreisnarinnar. Við ætl-
um að halda áfram,“ sagði Marwan
Barghouti, einn leiðtoga Fatah, póli-
tískrar hreyfingar Arafats, og
framámaður í uppreisn síðustu
vikna.
Gerðu gys að Clinton
Palestinumenn úr öllum áttum,
þar á meðal ýmsir dyggir stuðnings-
menn Arafats, gerðu gys að yfirlýs-
ingu Bills Clintons Bandaríkjafor-
seta við lok leiðtogarfundarins á
þriðjudag. Allir voru á einu máli
um að ekkert myndi breytast og að
uppreisnin gegn hernámi ísraela á
mestöllum Vesturbakkanum og
hluta Gazastrandar myndi halda
áfram. Margir töldu jafnvel að mót-
mælaaðgerðirnar myndu færast í
aukana og þeir voru einnig nokkrir
sem sögðu að hryðjuverkaárásir á
ísrael væru yfirvofandi.
Samkomulagið, sem gert var í
Sharm el-Sheikh og var hvorki inn-
siglað með handabandi né undir-
skriftum, gerir því skóna að Arafat
ráði því hvort óeirðimar haldi
áfram eða leggist af. Innan stjómar
Clintons eru menn ekki á einu máli
um hvort Arafat hafi þá stjóm á
uppreisnarmönnum sem sumir vilja
vera láta.
Getur gert meira
„Hann stjórnar ekki öllu en ég tel
að hann geti gert meira,“ sagði
Sandy Berger, þjóðaröryggisráðgjafi
Clintons, í Washington áður en
hann hélt á leiötogafundinn í Eg-
yptalandi.
ísraelskir embættismenn og hlut-
lausir stjórnarerindrekar segja að
allsendis sé óljóst hvort Arafat geti
eða hreinlega vilji binda enda á
götuóeirðirnar fyrir leiðtogafund
arabaríkja, sem hefst i Kaíró í dag,
laugardag. Boðað var til fundarins
til að sýna Palestínumönnum sam-
stöðu og stuðning. Þótt samskipti
Arafats við ýmsa leiðtoga
arabaríkja hafi verið stirð á undan-
fórnum árum, þykir ijóst að hinn 71
árs baráttujaxl verður stjarna leið-
togafundarins.
Róttæk öfl úr hvorum tveggja
herbúðum, sem andvíg eru öllum
sáttum milli ísraela og Palestínu-
manna, kunna einnig að reyna að
grípa til einhverra ofbeldisaðgerða
sem gætu komið friðarferlinu í enn
meira uppnám.
Ræður yfir löggunni
Yasser Arafat er ekki aðeins for-
seti heimastjórnar Palestínumanna,
heldur gegnir hann jafnframt emb-
ætti innanríkisráðherra. Sem slíkur
er hann yfirmaður allra öryggis-
sveita Palestínumanna.
Þrír menn fara með daglega
stjórn helstu vopnuðu sveitanna,
allir dyggir stuðningsmenn Arafats,
þótt þeir séu af annarri kynslóð.
Mohammad Dahlan leiðir öryggis-
sveitirnar á Gaza, Jabril Rajoub fer
fyrir sveitunum á Vesturbakkanum
og áðurnefndur Marwan Barghouti
stjórnar vopnuðum sveitum Fatah.
Þeir hlýða allir skipunum Arafats
og að sögn sérfræðinga eru þeir
þess megnugir að hafa hemil á
óeirðaseggjum að einhverju leyti.
Barghouti sagði hins vegar í við-
tali við ísraelskt dagblað á fimmtu-
dag að hann gæti ekki stöðvað upp-
reisnina þótt hann vildi.
„Þetta er breiður hópur almenn-
ings. Ég get reynt að telja honum
hughvarf en ég get ekki gefið fyrir-
skipanir. Þetta er ekki her,“ sagði
Barghouti í viðtali við blaðið Ha’ar-
etz.
Undanfarin tvö ár hafa Dahlan og
Rajoub unnið með starfsmönnum
bandarísku leyniþjónustunnar CIA
að skipulagningu öryggissamvinnu
Palestínumanna og ísraela. Vegna
þeirrar samvinnu, og jafnvel vin-
skaparins sem hún hefur leitt af sér,
telja bandarísk stjórnvöld að Arafat
ráði í raun og veru.
Háttsettir bandarískir embættis-
menn sögðu þó í vikunni að atburð-
ir síðustu vikna sýndu að stjórnvöld
í Washington hefðu hugsanlega of-
metið getu Arafats í þeim efnum.
Niðurbæld gremja
Mörgum Palestínumanninum
þykir sem lítið hafi áunnist í friðar-
viðræðunum við ísrael síðustu átta
árin. Þegar svo hægrisinnaði ísra-
elski stjórnmálamaðurinn Ariel
Sharon heimsótti Musterishæðina
umdeildu í Jerúsalem, í fylgd þús-
und lögregluþjóna, í lok september
var það kornið sem fyllti mælinn og
niðurbæld gremja og reiði fékk út-
rás. Bandarískir embættismenn
segja að svo virðist sem Arafat hafi
leyft óeirðunum að vinda upp á sig,
vegna hans eigin pólitísku hags-
muna.
Sérfræðingar í málefnum land-
anna fyrir botni Miðjarðarhafsins
benda á að Fatah-hreyfingin hafi
verið í fararbroddi fyrir uppreisn-
inni og að palestínskir fjölmiðlar,
sem Arafat hefur stjórn á, hafi kynt
undir uppreisnininni. Þá segja sér-
fræðingarnir að nær öruggt sé að
Arafat hafi átt hugmyndina að því
að láta vopnaðar sveitir skjóta á
ísraelska hermenn og landnema á
sama tíma og palestínskir unglingar
köstuðu grjóti í hermennina.
„Arafat hefur yfir að ráða öllu því
fólki og öllum þeim hópum innan
Fatah sem þarf til að gera hvað sem
hann ákveður," sagði stjórnmála-
skýrandinn Ghassan Khatib.
„Ef hann þarf á hófsömu og
mælsku fólki að halda til að sækja
alþjóðlegar ráðstefnur hefur hann
það. Ef hann þarf að gera vafasama
viðskiptasamninga hefur hann rétta
fólkið til þess. Og hann hefur einnig
á að skipa þeim sem geta verið at-
kvæðamestir á götum úti. Síðustu
þrjár vikumar hefur aðeins dregið
úr yfirráðum Arafats en ég tel að
hann sé alveg í takt við unga fólkið
á götunni,“ sagði Khatib einnig.
Byggt á Reuters, The
Washington Post og The New
York Times.
Grjóti kastað í hermennina
Palestínskur unglingur beitir gamaldags slöngvivaö í baráttu sinni gegn ísra-
elskum hermönnum í fæöingarborg Krists, Betiehem, á Vesturbakkanum.
Sjón sem þessi hefur veriö algeng í átökum síöustu þriggja vikna.
Á verði við veginn til borgarinnar helgu
ísraelskur hermaöur stendur vaktina viö skilti sem vísar veginn til Jerúsalem.
Borgin helga er eitt erfiöasta deiluefni ísraela og Palestínumanna þar sem
hvorir tveggju vilja hana sem höfuöborg sína.