Dagblaðið Vísir - DV - 31.03.2001, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 31. MARS 2001
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aóstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Fréttastjóri: Birgir Guömundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: Fijáls fjölmiölun hf.
Plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblaö 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins I stafrænu formi og i gagnabönkum án endurgialds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtíngar af þeim.
Mannvonzka á þingi
Þjónusta alls þorra alþingismanna við þrönga sérhags-
muni innlendrar framleiðslu og einokunarheildsölu
grænmetis felur í sér glæpsamlega árás á heilsu þjóðar-
innar. Ofurtollar Alþingis á innfluttu grænmeti eru
hvorki meira né minna en hrein mannvonzka.
Vegna ofurtollanna er grænmeti svo hrikalega miklu
dýrara en á öðrum Vesturlöndum, að neyzla þess nemur
innan við helmingi þess, sem ráðlagt er af Alþjóða heil-
brigðisstofnuninni og innan við helmingi þess, sem geng-
ur og gerist í nágrannalöndum okkar.
Það er alls ekki ný bóla, að paprikan fari yfir 700 krón-
ur kílóið. Hún hefur gert það árvisst, síðan ofurtollarnir
voru settir. Hækkunin gerist alltaf einu sinni á ári, þeg-
ar út rennur tímabil tollfrelsis á innfluttu grænmeti eftir
reglum Evrópska efnahagssvæðisins.
Fyrir löngu var allt vitað, sem menn þurftu að vita um
hollustu grænmetis og nauðsyn þess að stórauka hlut
þess í fæðuvali þjóðarinnar. Alþingismenn vissu um það,
þegar þeir settu ofurtolla á grænmeti á sínum tíma. Þeir
vissu, að þeir voru að skaða heilsu þjóðarinnar.
Eins og venjulega tóku þeir þrönga sérhagsmuni í kjör-
dæmum sínum fram yfir almannahagsmuni. Það gera
þeir, hvenær sem þeir fá færi á slíku. Og það gera þeir
enn þann dag í dag, þegar þeir ramba út og suður í vanga-
veltum um, hvort ofurtollarnir séu í lagi.
Alþingi setti lögin og landbúnaðarráðherrar allra tíma
hafa túlkað þau í botn, þar á meðal sá núverandi. í fyrra-
dag kom enn í ljós á Alþingi, að mannvonzkan á sér ör-
uggt skjól í SjálfstæðisfLokknum, Framsóknarflokknum
og hjá Vinstri grænum og Frjálslyndum.
Það versta við lögin er, að þau veita landbúnaðarráð-
herra svigrúm til misnotkunar, sem núverandi landbún-
aðarráðherra hefur ekki síður notfært sér en fyrirrennar-
ar hans. Þess vegna er ábyrgð hans mest og því getur
hann ekki falið sig að baki alþingismanna.
Málflutningurinn til stuðnings ofurtollunum er með
endemum. Guðjón Arnar Kristjánsson, þingmaður Frjáls-
lyndra og Vestfirðinga, bullaði botnlausa vitleysu á þingi
í fyrradag um gin- og klaufaveiki, rétt eins og paprika og
annað grænmeti hafi gin og klaufir.
Að undanförnu hefur greinilega komið fram, að land-
búnaðarráðherra og förunautar hans hyggjast misnota
fárið og æðibunuganginn út af gin- og klaufaveikinni í
Evrópu til að treysta í sessi takmarkanir á innflutningi
búvöru og herða innlenda einokun.
Engum heilvita manni hefur dottið í hug, að gin- og
klaufaveiki eða kúariða eða aðrar uppákomur af slíku
tagi í verksmiðjuframleiðslu alidýra fylgi grænmetis-
neyzlu og allra sízt neyzlu lífrænt ræktaðs grænmetis,
sem mjög lítið er framleitt hér á landi.
Þvert á móti er augljóst, að skipti úr kjöti í grænmeti
í neyzlu fólks kemur í veg fyrir, að það skaðist af sjúk-
dómum, sem kunna að fylgja kjöti. Alþingismenn koma
einmitt í veg fyrir þessa brýnu tilfærslu i neyzlu með þvi
að halda ofurtollum á sjálfri hollustuvörunni.
Að lokum skal það ítrekað, svo að ekki fari milli mála,
að lög Alþingis um ofurtolla og túlkun landbúnaðarráð-
herra á þeim fer langt út fyrir hefðbundna gæzlu þröngra
sérhagsmuna. Hún felur í sér glæpsamlega atlögu þessara
málsaðila að sjálfu heilsufari þjóðarinnar.
Hér er ekki aðeins verið að gagnrýna þá, sem settu
lögin á sínum tíma, heldur alla þá, sem nú tala út og
suður og hindra þannig, að lögin verði afnumin.
Jónas Kristjánsson
Skoðun
DV
Bandarísk einstefna
Sú ákvörðun
George Bush Bandaríkjaforseta að viröa Kyoto-samninginn að vettugi hefur
valdiö mikilli gagnrýni víða um heim. Stjórn hans hefur sýnt tilhneigingu tii að
fara sínar eigin leiðir í fleiri málum, eins og kjarnorkumálum.
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti hefur þegar sýnt að hann
skirrist ekki við að grípa til ein-
hliða aðgerða í nafni „bandarískra
þjóðarhagsmuna" á sviði umhverf-
ismála og hermála án þess að
skeyta um áhrif þeirra á önnur ríki
eða ímynd Bandaríkjanna erlendis.
Tökum nokkur dæmi:
a) Hann hyggst afskrifa Kyoto-
samkomulagið um losun gróður-
húsaloftegenda;
b) hann hefur bundið enda á
samningaviðræður við stjóm Norð-
ur-Kóreu til að undirbúa jarðveginn
fyrir því að koma upp gagneld-
flaugakerfi;
c) hann hyggst draga úr fjárhags-
stuðningi við Rússa við eyðingu
kjarnavopna; d) loks hefur hann
sent tvíræð skilaboð um stefnu
Bandaríkjastjómar I Miðaustur-
löndum (og Balkanskaga) þótt
ástandið þar fari hríðversnandi
með degi hverjum.
Fullyrða má að and-ameríkan-
ismi, sem hefur stóraukist í Mið-
austurlöndum að undanfórnu, verði
meira áberandi í Evrópu ef haldið
verður áfram á sömu braut.
Breytt utanríkisstefna
Yfirlýsing Bush um að virða
Kyoto-bókunina að vettugi ætti í
sjálfu sér ekki að koma á óvart í
ljósi þess hve hann er pólitískt háð-
ur olíuhagsmunum. En það breytir
engu um skaðann: Ef Bandaríkja-
stjóm heldur því til streitu að fara
ekki að samningnum yrði hann
óframkvæmanlegur.
Rekja má 25% alls koltvísýrings
sem losaður er út í andrúmsloftið til
Bandaríkjamanna þótt þeir séu
aðeins 4% jarðarbúa. Vitaskuld er
ekki unnt að setja beint samhengi
milli mengunar og fólksfjölda: efna-
hagsástandið í heiminum fer að
miklu leyti eftir gangi bandarísks
efnahagslifs. En þau vafasömu
skilaboð sem Bush-stjórnin sendir
öðrum ríkjum með afstöðu sinni
eru þau að umhverfisvernd sé jaðar-
mál, ekki síst ef hún truflar vest-
rænan/bandarískan lífsstíl. Hér er
verið að hafna alþjóðlegum skuld-
bindingum sem skipta mun meira
máli.
Þótt Clinton-stjórnin hafi alvar-
lega velt fyrir sér þeirri hugmynd
að koma sér upp gagneldflaugakerfi
gegn „óvinaríkjum", eins og Norð-
ur-Kóreu og írak, var hún í stöðugu
sambandi við stjórnvöld í
Pyongyang. Bush-stjórnin ákvað
skyndilega að hætta þessum við-
ræðum á þeirri forsendu að stjórn
Norður-Kóreu væri ekki treystandi.
Það hefur þó sýnt sig aö engu verð-
ur breytt í Norður-Kóreu með því
að draga upp fjandímyndir og að
einangra landið enn frekar. Eina
skýringin á þessari stefnu virðist
vera sú að réttlæta þörfina á því að
koma upp gagneldflaugakerfinu.
Þessi áætlun er enn mjög umdeild,
enda þyrftu Bandaríkjamenn að
segja skilið við ABM-samninginn
við Sovétmenn frá árinu 1972 til að
hrinda henni framkvæmd. Það
mundi valda miklum skaða í barátt-
unni gegn útbreiðslu kjarnorku-
vopna.
Nú verja Bandaríkjamenn um
einum milljarði dollara til að að-
stoða Rússa við að eyðileggja
kjarnavopn sín. Þessi stefna hefur
verið lofuð hvarvetna, enda mjög
skynsamleg, ekki aðeins fyrir
Bandaríkjamenn heldur alla heims-
byggðina. Nú bregður hins vegar
svo við að Bandaríkjastjóm hefur
tekið þessa stefnu til endurskoðun-
ar og látið að því liggja að þessi upp-
hæð verði lækkuð verulega. Með
því mundu Bandaríkjamenn gera
mikil mistök. Heimsveldi verða að
taka því að vera gagnrýnd, enda er
það þeim hollt. Þótt Rússar hafi ver-
ið ötulir við að vara við forræði
Bandaríkjamanna í alþjóðamálum
ber það vitni um skammsýni Bush-
stjórnarinnar að refsa þeim á þessu
sviði. Hér yrði meiri hagsmunum
fórnað fyrir minni.
Vegna þess hve ísrael er háð
Bandaríkjunum pólitískt og efna-
hagslega og vegna þess hve Banda-
ríkjastjórn hefur gengið langt í
stuðningi sínum við Ísraelsríki er
ljóst Bandaríkjamenn verða að hafa
afskipti af deilumálum ísraela og
Palestínumanna. En þrátt fyrir upp-
reisn Palestínumanna og æ harka-
legri hernaðaraðgerðir ísraela hef-
ur Bush-stjórnin að mestu þagað og
meira að segja lagt niður embætti
sérlegs sendimanns Bandaríkja-
stjórnar í málefnum Miðaustur-
landa. Það er ekki nema von að
flestir arabar séu komnir á þá skoð-
un að Bush-stjórnin sé með áhuga-
leysi sinu að sýna stjórn Ariels
Sharons í ísrael stuðning sinn í
verki. Sú ákvörðun að beita neitun-
arvaldi í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna til að koma í veg fyrir að
óvopnað lið á vegum Sameinuðu
þjóðanna yrði sent til sjálfstjórnar-
svæða Palestínumanna hefur aðeins
aukið andúð á Bandaríkjunum í
Miðausturlöndum.
Þau fjögur dæmi sem hér hafa
verið rakin hníga því sama: að
skera sig úr, að fara sínar eigin leið-
ir. En það er vonlaust fyrir Banda-
ríkin að fara með forræði í heims-
málum í nafni þröngra þjóðarhags-
muna. Nú er ekki lengur neitt kalt
stríð sem bindur vestræn ríki sam-
an gegn einu ríki eða bandalagi.
Þvert á móti er hugsanlegt að ríki
bindist samtökum gegn áhrifamætti
Bandaríkjanna. Þannig gæti þessi
einleikur i alþjóðamálum komið
verst niður á Bandaríkjamönnum
sjálfum.