Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2002, Blaðsíða 26

26
Helqarblað X>"V’ l-AUGARDAGUR II. MAÍ 2002
H
Allsherjar
Jörmundur Ingi Hansen allsherjargoði á ekki bíl. Þess uegna
verður það að samkomulagi okkar á milli að ég nái íhann í
Húsdgragarðinn þarsem hann er að ráðleggja mönnum
með heiðna engla. Ur Laugardalnum liggur leiðin niður í
miðbæ, nánar tiltekið á Kaffi París þarsem Jörmundur
Hi 'y&ék i ' ‘ t
*'«**#’* *
er fastur gestur. Á leiðinni ræðum við um heiðna engla
og kristna og einnig um Drakúla greifa og uppruna
blóðsugunnar sem Jörmundur telur að eigi ættir sínar
að rekja til íslenskra sagna. I upprunalegri bók um
greifann blóðþgrsta sé Drakúla íslenskur íaðra ætt-
ina. Bram Stoker hafi hins vegar sleppt þeim þætti í
frægrisögu sinni.
MÁ EKKI SEGJA að Kaffi
París sé bækistöð þín?
„Jú, það má eiginlega
segja það. Ég kem hér
alltaf á morgnana ásamt
klíku sem hefur haldið sam-
an frá árinu 1930. Ég er reynd-
ar ekki nógu gamall til að hafa
verið í henni frá upphafi. Þeir eru
einn eða tveir sem hafa verið í
þessari kliku frá því fyrir stríð.
Þeir voru alltaf á Hressingarskál-
anum þar til honum var lokað.“
Mér er sagt að þú hafi alltaf
leitt einhverja hópa, verið
mikil hópsál.
„Nei, nei. Ég hef verið
ákaflega lítið í félagsmálum
og hef til dæmis aldrei ver-
iö í stjómmálaflokki nema
í O-flokknum í gamla daga.
Ég hef yfirleitt passað mig á
því að vera ekki í félögum. Ég
hef hins vegar alla mína tíð haft
yndi af því að sækja kaffihús og
vera í einhverjum kjaftahópum
þvi það er náttúrlega nauðsyn-
legt að geta skipst á skoðunum
við fólk. Að öðru leyti hef ég ver-
ið lítil félagsvera."
Þannig að þér líður vel hér í miðbæn-
„Já, ég er miðbæjarmaður; fæddur í mið-
bænum, á Laufásveginum, og fluttist síðan
í Garðastrætið þegar ég var þriggja ára og
viðloðandi þetta svæði síðan. Mér líður
mjög vel í miöbænum og skil ekki þetta tal
um hnignun miðbæjarins þótt kaupmenn
vilji ekki versla hérna vegna þess að það er
ekki til nægilega stórt verslunarhúsnæði.“
„Það var annaðhvort árið 1956 eða ‘57. Þá helltist
það yfir mig. Ég vissi það allt í einu. Þegar ég hugsa
til baka þá var þetta alltaf mjög nálægt mér. Ég held
að það hafi komið í gegnum það hvað afi og amma
voru miklir íslendingar. Hjá þeim voru íslendinga-
sögurnar í öndvegi. Amma mín í móðurætt var grasa-
læknir og í stöðugu sambandi við álfa og huldufólk og
vissi um hluti sem gerðust hinum megin á landinu
eins og hún væri í ímeilsambandi. Ég geri ráð fyrir
því að allt þetta hafi gert það að verkum að ég er
tengdur þessari íslensku þjóöarsál. Og þessi íslenska
þjóðarsál er svo heiðin, miklu meira heiðin en krist-
in. Langamma mín í föðurætt bjó heima hjá afa og
ömmu og tók að sér að passa mig þegar ég var ný-
fæddur. Það fór þannig fram að ég sat í fanginu á
gömlu konunni og hún talaði við mig allan daginn
þannig að ég var orðinn altalandi eins árs gamall og
búinn að læra utan að mikið af kvæðum og ljóðum.
Ég er nokkurn veginn viss um að gamla konan hefur
sagt mér ýmislegt annað, sem ég man þó ekki frá orði
til orðs, vegna þess að þegar maður fer að hugsa um
ýmsa hluti sem tengjast þessum foma sið er eins og
maður muni allt í einu hvernig þetta var. Þetta býr
allt einhvers staöar í kringum okkur.
Þegar ég stúderaði málfræði í Háskólanum setti ég
fram kenningu um hvernig tungumál og þjóðlegar
listir erfðust frá einni kynslóð til annarrar. Þetta
þótti ekki góð latína þar á bæ en svo komst ég að þvi
löngu síðar þegar Magnús Magnússon atferlissálfræð-
ingur gaf mér bók sem á sér rætur á sama tíma og ég
hafði þessar kenningar, að hugmyndir berast eins og
smitsjúkdómar frá einum manni til annars. Við kom-
um okkur saman um að kalla þetta flugur því á is-
lensku fá menn ýmist flugu i höfuðið eða flugu í
munn. Nú er kominn vísindalegur grundvöllur fyrir
þessu öllu saman.
Heiðni var aldrei haldið að mér sem barni öðruvísi
en maður átti að bera virðingu fyrir Gunnari á Hlíð-
arenda og Jóni Sigurðssyni. Afi minn í móðurætt var
reyndar kominn af Gunnari í beinan karllegg."
Heiðnin lielltíst yfir
Hvenær ertu fæddur?
„Ég er fæddur árið 1940.“
Þú hefur væntanlega verið skírður? Skíröur
Jörgen Ingi ef ég man rétt?
„Jú-jú, Jörgen Ingi. Reyndar er ég skírður Jörgen
Ingi Hansen því þá var ekki víst að menn fengju að
halda ættamafninu. Það mætti því segja aö ég héti
Jörgen Ingi Hansen Hansen. Eins og sést á nafninu
var afi minn hálfdanskur en mjög mikill íslendingur,
fæddur hér og uppalinn. Hann var íslenskur þjóðem-
issinni af gömlu gerðinni. Ég ólst upp við þaö þvi ég
bjó heima hjá afa fyrst eftir aö ég fæddist og síðan var
ég mikið þar viðloðandi því afi og amma voru alein í
risastóru einbýlishúsi og því nægt pláss.
Um svipað leyti og ásatrúarsöfnuöurinn var stofn-
aður tók ég upp nafnið Jörmundur. Ég var alltaf
ósáttur við Jörgens-nafnið. Ég var hins vegar lengi að
sannfæra háskólamenn um að það væri í lagi með
nafnið Jörmund sem þá var nýtt nafn. Síðar kom upp
að nafnið Jörmundur er fornt nafn og vel þekkt í
Færeyjum."
Hvenær uppgötvaðirðu að þú værir heiöinn?
Aldrei farið í kirkju
Var það eitthvert sérstakt atriði sem árið 1956 eða
‘57 réð úrslitum um að þú gerðist ásatrúar?
„Nei, nei. Ég var bara á leiðinni í skólann og allt i
einu var eins og ég vissi þetta. Upplifunin var þannig
að það var allt í einu eins og ég myndi að ég væri ása-
trúar, já, ég held því verði best lýst þannig. Það kom
mér ekkert á óvart. Ég var svo sem búinn að eyði-
leggja ferminguna mína og slíkt með furðulegum hug-
myndum. Ég lét til leiðast að fermast en fermingar-
myndirnar urðu ekki mjög glæsilegar og hafa aldrei
verið dregnar upp í fjölskylduboöum.”
Var það þá klæðnaðurinn?
„Nei, nei. Þetta var árið 1954 og ég neitaði að brosa
á fermingarmyndinni, var ákaflega fúll á svipinn.“
Varstu kirkjurækinn fram að þessu?
„Aldrei farið í kirkju, ekki þannig.“
Líkar þér þá illa við kristni og viðhorf hennar?
„Alls ekki. Ég hafði alltaf gífurlegan áhuga á trú-
málum og pældi í gegnum Biblíuna löngu áður en ég
fermdist. Um leið og ég varð læs á ensku las ég mik-
ið af bókum um trúarbrögð og það var meira að segja
strax um fermingaraldur að ég taldi mig geta séð
H