Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2002, Side 10

10
LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002
Útgáfufálag: ÚtgáfufélagiB DV ehf.
Framkvœmdastjóri: Hjalti Jónsson
Aðalritstjóri: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aóstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Skaftahlíð 24,105 Rvik, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: ÚtgáfufélagiB DV ehf.
Plötugerö og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viötöl viö þá eða fýrir myndbirtingar af þeim.
Fyrirtœki mjólkað
Viðskiptablaðið bendir á í úttekt á ársreikningi Orku-
veitu Reykjavíkur að sérstaka athygli veki hvernig arð-
greiðslum í borgarsjóð hafi verið háttað síðustu árin.
„Undanfarin 8 ár hafa arðgreiðslur Orkuveitunnar í sex
skipti verið umfram hagnað fyrirtækisins og nú þegar fyr-
irtækið skilaði tapi sem nemur hálfum milljarði króna,
nema arðgreiðslurnar til borgarsjóðs engu að siður 1,3
milljörðum króna. Sú aðferð sem hefur verið beitt við arð-
greiðslur til borgarsjóðs á undanfórnum árum á sér sam-
likingu við rekstur fyrirtækja í einkageiranum og nefnist
að viðkomandi fyrirtæki hafi verið mjólkað.“
Þetta er athyglisverður dómur yfir stefnu sem fylgt hef-
ur verið í rekstri mikilvægasta og öflugasta fyrirtækisins
i eigu borgarbúa. Viðskiptablaðið bendir á að afkoma
Orkuveitunnar hafi stöðugt versnað frá árinu 1997 þegar
fyrirtækið skilaði 2,2 milljörðum króna i hagnað. Árið eft-
ir minnkaði hagnaðurinn um nær helming og árið 2000
var afkoman jákvæð um 421 milljón. Á siðasta ári var tap
i fyrsta skipti.
Arðgreiðslur frá Orkuveitunni til borgarsjóðs siðustu
átta ár hafa verið langt umfram hagnað fyrirtækisins. Að-
eins tvisvar sinnum hefur hagnaður verið hærri en arð-
greiðslur. Alls hafa arðgreiðslur umfram hagnað numið
yfir 4,8 milljörðum króna. Með öðrum orðum, hægt og bit-
andi hefur fjárhagsleg staða fyrirtækisins verið gerð veik-
ari og styrkleiki fyrirtækisins til að mæta mótlæti hefur
orðið minni.
Sú aðferðafræði sem beitt hefur verið i Orkuveitunni er
langt frá þvi að vera óþekkt i heimi viðskipta, ekki síst á
síðustu árum. Margir eigendur fyrirtækja hafa leikið
þann leik að greiða sjálfum sér út arð óháð afkomu og rýrt
þannig eiginfjárstöðu fyrirtækisins. Oft er þessi aðferð
undanfari þess að selja fyrirtækið eða skilja það eftir með
skuldum. Hvorugt er hins vegar á stefnuskrá þeirra sem
sækjast eftir kjörgengi í komandi kosningum.
Stofnun í vanda
Byggðastofnun er í vanda. Að þessu sinni ekki vegna
þess að margir efist um réttmæti þess að stofnunin skuli
vera til, heldur vegna innri deilna milli forstjóra og stjórn-
arformanns. Með hreinum ólíkindum hefur verið að fylgj-
ast með þeim deilum sem átt hafa sér stað.
Vandséð er hvernig Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, getur setið aðgerðalaus en Byggða-
stofnun heyrir undir ráðherrann. Vandi Valgerðar er hins
vegar enn meiri en ella í ljósi þess að annar deiluaðilinn
er jafnframt formaður þingflokks Framsóknarflokksins.
Til skamms tíma getur ráðherra vikið öðrum hvorum
deiluaðilanum til hliðar. Fundið nýjan stjórnarformann,
sem er tilbúinn að vinna með starfsmönnum Byggðastofn-
unar, eða rekið forstjórann. Til lengri tima litið leysir
slíkt i sjálfu sér ekki krónískt vandamál Byggðastofnunar.
Þvi miður er Byggðastofnun, líkt og svo margar aðrar op-
inberar hjálparstofnanir fjármála, aðeins nátttröll í nú-
timanum. í Byggðastofnun kristallast sá vandi sem
byggðastefna undanfarinna áratuga hefur ratað í.
Sumar stofnanir lifa sitt eigið ágæti en halda áfram
sjálfstæðu, tilgangslitlu og fremur innihaldslausu lífi.
Byggðastofnun er ein þessara stofnana eins og bent hefur
verið itrekað á i leiðurum DV en í febrúar 1999 sagði með-
al annars: „Byggðastofnun ... er sérstakt tæki stjórnmála-
manna til misnotkunar og minnir helst á flugvél sem hef-
ur það hlutverk eitt að fljúga yfir mannfjölda 17. júní og
henda út karamellum til barnanna.“
Óli Björn Kárason
DV
f krossfestingarstellingu
Jónas
Haraldsson
aöstoöarritstjóri
Laugardagspistill
„Jú, ég skal koma með þér á ball-
ettinn,“ sagði ég við konuna í fyrra-
kvöld og kom bæði sjálfum mér og
öðrum á óvart með yfirlýsingunni.
Ég neita því ekki að ég kom nokk-
uð lúinn heim úr vinnunni. Klukk-
an var farin að ganga átta og ég
hafði verið að frá því snemma um
morguninn. Aðrir voru byrjaðir að
borða. Ég lét lítið fyrir mér fara,
náði mér í disk og glas og settist.
Móðirin ræddi ballett við dætur
sinar og ég verð að viðurkenna að
umræðan náði varla inn fyrir höf-
uðskeljar mínar. Þetta var ekki á
minu sviði svo ég skáskaut augun-
um á sjónvarpsfréttimar. Þar fór
mest fyrir þeim fóstbræðrum og
framsóknarmönnum, Halldóri Ás-
grímssyni og Kristni H. Gunnars-
syni. Hvað sem um þá ágætu menn
má segja er það ljóst að þeir eru
ekki vaxnir til balletts.
Konan var að fara á ballettinn
um Sölku Völku klukkan átta. Það
vissi ég fyrir og fannst fínt. Hún
hefur yndi af slíku og hafði rætt
ballettinn við mig frá því á mánu-
daginn að hún sá afar jákvæðan
dóm í DV. Ég las Sölku Völku fyr-
ir margt löngu en var nokkuð far-
inn að ryðga í söguþræði og per-
sónum. Ýmislegt rifjaðist þó upp
þegar konan las fyrir mig hluta úr
dómnum. Þá lifnuðu á ný þær
Salka Valka og Sigurlína, móðir
hennar, auk Steinþórs og Amalds.
Gagnrýnandinn hafði setið með
tárin í augunum af hrifningu og
geðshræringu. Það var því að
vonum að verkinu, leikurun-
um og danshöfundinum,
Auði Bjarnadóttur, var
hælt.
Svanavötnin
Þrátt fyrir
þetta var ég
ekki með
hugann
við ball-
ettinn við
kvöldverö-
inn. Ég
heyrði að vísu að yngri dóttirin,
sem hafði ætlað með móður sinni á
sýninguna, var komin með hugann
við annað. Diskótek í skólanum
freistaði meira. Ég heyrði líka að
sú eldri sagðist fara með móður
sinni í staðinn en næmt foðureyra
mitt greindi að það var sagt með
semingi. Ég blandaði mér ekki í
umræðumar enda var sem þær
mæðgur vissu ekki af mér. Þeim
var öllum kunnugt um dansmennt
húsbóndans og litu svo á, með
nokkrum rétti, að ballett og ég
blandaðist með svipuðum hætti og
vatn og olía.
Eitthvað varð þó til þess að hug-
ur minn hvarflaði frá þeim Hall-
dóri og Kidda að dansi. Ég hef
tvisvar á ævinni farið á ballett,
raunar séð sama verkið í bæði
skiptin. Listahátíð í Reykjavík er
merkilegt fyrirbrigði og hún varð
til þess að ég sá Svanavatnið í Þjóð-
leikhúsinu með San Fransisco-ball-
etti Helga Tómassonar. Auðvitað
var það konan sem fór með mig en
það merkilega var að mér þótti
þetta mögnuð skemmtun enda voru
listamennirnir í hæsta gæðaflokki.
Því var ég jafnákafur og hún að sjá
Svanavatnið aftur þegar við dvöld-
um um stund í Moskvu. Okkur
tókst að kaupa miða í Bolshoj á
svörtum, fyrir marga dollara, en
sjáum ekki eftir því. Stórt svið
Bolshoj-leikhússins rúmaði rúss-
nesku dansarana mun betur en lít-
ið svið Þjóðleikhússins þá banda-
rísku. Þá var umgjörðin engu lík.
Því var það að ég tók af skarið
og tilkynnti skýrt og skorin-
ort við kvöldverðarborðið að
ég færi með á bailettinn.
Hakan seig á þeim þremur
konum sem ég bý með.
Undrunin var einlæg en ég
skynjaði að eiginkona min gladdist
innra með sér. Hún þurfti ekki
lengur að
dekstra dæt-
ur sínar.
Eiginmað-
urinn var
óvænt
orðinn
ballettað-
dáandi.
Ótrúlegar
kúnstir
Þótt ég bæri
mig karlmannlega
heima verður
því ekki neit-
að að það
runnu á
upp í hlutfallið þegar við hjóna-
komin fórum saman á Píkusögur.
Þá fannst mér ég vera einn. Ástand-
ið var heldur skárra, ég taldi í
fljótu bragði fimm kynbræður með
sama ballettáhuga.
Salurinn myrkvaðist og brátt lik-
ömnuðust persónur Laxness á svið-
inu. Salka Valka og Sigurlína döns-
uðu og brátt bættist Steinþór i hóp-
irm, kröftugur og stór, allt öðru vísi
vaxinn en píslir þær sem dans-
að höfðu í Svanavötnunum
tveimur. Undirtónninn var
kynferðislegur, það sá ég
og mundi glefsur úr
því sem konan
hafði lesið
fyrir mig
úr leik-
dómn-