Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2002, Síða 20

20
Helgarblctð J3"V" LAUGARDAGU R 18. MAf 2002
- Ríó tríó - hljómsveitin sem hættir aldrei,
spilar gegn vímu og sukki
ÖLDUM SAMAN TÍÐKAÐIST ÞAÐ á Islandi að lof-
syngja vímugjafa í ljóðum eins og mýmargar lausavísur
um drykkju og dans bera með sér. Skáldin voru vön að
bera lof á brennivínið en lasta það ekki. Hér má varpa
fram þeirri ófræðilegu kenningu að fyrsta kvæðið sem
ort var gegn brennivíni og ofneyslu þess hafi verið
kvæðið um Villa litla sem reynir árangurslaust að sækja
pabba sinn á krána meðan litli bróðir hans veslast upp
og deyr heima í hreysinu.
Ef Villi litli var fyrstur þá varð hirðskáld Ríótriósins,
Jónas Friðrik Guðnason, næstur í röðinni en árið 1970
orti hann kvæði sem heitir Tár i tómið og setti við lag
sem þeir félagar i Ríó tríóinu höfðu sent honum. I þessu
lagi, sem rataði lóðbeint að hjarta landsmanna, er sung-
ið á dapurlegan hátt um örlög ungrar manneskju í hel-
greipum eiturlyfja og þjáningar aðstandenda hennar.
Rolling Stones þjóðlagakvöldanna
Ríó tríóið var þá skipað þremur ungum mönnum,
þeim Ólafi Þórðarsyni gítarleikara, Ágústi Atlasyni gít-
arleikara og Helga Péturssyni bassaleikara. Þessir svip-
hreinu ungu menn sungu sig inn í hjörtu íslenskrar al-
þýðu á árunum um og eftir 1970 með þjóðlagatónlist
sem þá naut mikilla vinsælda. Sennilega er sanngjarnt
að segja um Ríó að þeir hafi verið minni hippar og bylt-
ingarmenn en meiri skemmtikraftar en margir þeirra
sem fetuðu þessa slóð á þessum árum sem oft eru
kennd við hippa og blómabörn. Þeir hafa, öfugt viö
blómabörnin, eiginlega aldrei horfið almennilega úr
vitund þjóðarinnar því samtals hafa þeir gefið út um
200 lög á hljómplötum og þótt sveitin hafi tekið sér frí
frá einum tíma til annars hefur hún aldrei formlega
hætt og mun ekki gera það úr þessu. Þess vegna má
segja að Ríó tríóið sé Rolling Stones íslenskrar þjóð-
lagatónlistar.
Næsta tækifæri til þess að sjá þessa miðaldra heið-
ursmenn troða upp og leika listir sínar af fingrum fram
gefst í Laugardalshöllinni 1. júní næstkomandi þegar
þar verða haldnir tónleikar sem kenndir eru við Kakt-
us. Kaktus-verkefnið er samstarfsverkefni margra aðila
sem miðar að því að berjast gegn vímuefnaneyslu, of-
beldi, sjálfsvígum og fleiri hættum sem steðja að ung-
lingum dagsins í dag.
Um svipað leyti kemur út geisladiskur sem heitir
Tár í tómið og þar eru lög fjölmargra hljómsveita sem
leggja þessu vitundarátaki lið. Titillag disksins er hið
ríflega 30 ára gamla lag Ríómanna sem af þessu tilefni
var tekið upp aftur og mun að sögn ekki hafa tekið
nema fjórar vinnustundir i hljóöveri svo líklega hafa
þeir Ríópiltar engu gleymt. Diskurinn er afrakstur
lagakeppni sem Rás 2 stóð fyrir og 75 lög voru send inn
en ætlunin er að dreifa disknum í 10 þúsund eintökum.
Engar játningar
DV hitti Ríó tríóið í heilu lagi á smurbrauðsstofunni
Jómfrúnni í Lækjargötu. Þar er hægt að fá „smörre-
bröd og en lille en“ og „hygge sig“. í ljósi þess að þeir
félagar urðu fyrstir til þess að gefa út lag gegn vimu-
efnaneyslu lá beint við að fiska eftir þeirra reynslu af
slíkri neyslu. Húsmæðrasjarmörarnir verða hálfkind-
arlegir. Sennilega hafa þeir ekki reiknað með að játa á
sig neyslu ólöglegra fíkniefna enda þekktur löggæslu-
garpur úr efsta lagi stjórnsýslunnar á næsta borði svo
þetta er líklega hvorki staður né stund.
„Við fengum okkur stundum neðan i þvi,“ segir Ólaf-
ur Þórðarson sem hefur orð fyrir þeim félögum að
mestu.
„En þetta var ekkert sukk eins og margir halda að
tengist rokki og róli. Við komum fram á árshátíðum,
skólaskemmtunum og þjóðlagakvöldum, stundum allt
upp í fimm staði á kvöldi. Við spiluðum aldrei fyrir
dansi. Vorum oftast búnir að spila fyrir miðnætti. Svo
vorum við bara farnir heim. En við vorum svo sem eng-
ir englar. Við fundum fljótlega út að ef við vorum ekki
edrú þá gátum við ekki rassgat svo við einfaldlega
ákváðum að snerta aldrei áfengi meðan við vorum að
spila.
Rokkið var allt önnur veröld og við vorum aldrei
beinn hluti af henni. En auðvitað áttum við þar góða
vini og samstarfsmenn og mjög margir þeirra léku með
okkur á hljómplötum okkar í gegnum tíðina.“ Ég
skynja að þetta verður ekki viðtal stórra eða dramat-
ískra játninga á þessu sviði.
Áttu ekki bjór?
Við göngum í það mál að rifja upp hippatímann og þá
breytingu sem þá varð á neyslu ýmissa vímugjafa og
Helgi Pétursson vill meina að á þessum árum hafi
kannabisefni ekki verið á bannlista hjá toUinum þvi
hér á norðurhjaranum ríkti sakleysið eitt.
„Mönnum datt ekkert í hug nema brennivín. Síðan
þá hafa menn auðvitað séð þessi efni flæða yfir landið
með hörmulegum afleiðingum. Ég myndi segja að við
hefðum sloppið ágætlega frá þessum árum enda vorum
við aldrei að spila á böllum. Þegar við fórum til Amer-
íku löngu seinna voru menn að bjóða okkur alls konar
efni, pillur í öllum regnbogans litum og ég veit ekki
hvað. Við spurðum bara hvort hann ætti ekki bjór.
Við værum ekki hérna í dag ef við hefðum hellt okk-
ur út í einhverja neyslu. Við tókum okkur aldrei svo
hátíðlega að við þyrftum að taka eitthvað inn. Við vor-
um i þessu til að sjá okkur farborða og það gekk ágæt-
lega.“
Sloppið naumlega
- Við nánari umræðu kemur i ljós að ekki hafa all-
ir við borðið farið varhluta af náinni snertingu við
flkniefnavandann því sonur Ólafs stríddi við fíkni-
efni í nokkur ár.
„Hann fór eiginlega hálfa leið til helvítis og það var
fyrir mig svakaleg eldraun með tilheyrandi átökum,
brottrekstri af heimilinu, samskiptum við lögregluna
og mörgu fleiru sem foreldar vilja ekki sjá henda
börnin sin.“ Ólafur segir að þessi saga hafí endað vel
því pilturinn sé 100% í dag eins og hann orðar það
svo gott er til þess að vita að ekki allar slíkar sögur
enda með skelfingu.
„Ég held að það hljóti að vera martröð allra for-
eldra að sjá börnin sín flækjast í neti eiturlyfjanna,"
segir Helgi.
„Það er nánast skylda allra foreldra að kynna sér
þessi mál, þekkja sýnileg einkenni, tala við börnin og
gera það sem í þeirra valdi stendur til að bjarga þeim.
Þetta verkefni sem við erum að taka þátt i er okkar
framlag þótt í smáu sé.“
Þeir félagar benda líka á, að hugsunarhátturinn
hafi gerbreyst hvað varðar tónlistarflutning og
neyslu fíkniefna. „I dag eru tónlistarmenn alls ekki
tengdir fikniefnaneyslu, eins og hefur verið landlæg
bábilja í áratugi. Unga fólkið gerir sér sem betur fer
grein fyrir því að þetta fer alls ekki saman í hörðum
samkeppnisheimi af hverju tagi.“
Gamalt verður gott
Það kemur fram í samtali DV við þessa ólseigu
gleðimenn að verið er að safna lögum á ferilplötu sem
koma á út í haust og á að innihalda 50 lög með Ríó-
tríóinu. Þeim finnst sennilegt að platan muni heita:
Ætlar þessu aldrei að linna? sem væri í takt við aðra
lítilláta titla sem þeir félagar hafa gefið út, eins og:
Ekki vill það batna, Verst af öllu, Eitt og annað smá-
vegis og fleira í þeim anda. Meðan við tölum saman
hljómar dönsk tónlist úr hátölurum yfír höfðum og
þar fara fremstir hinir síungu Olsen-bræður i Dan-
mörku sem slógu óvænt í gegn með sigri í
Eurovision-söngvakeppninni i hittifyrra og hafa ver-
ið verðugir fulltrúar roskinpoppsins um alla Skandin-
avíu síðan. Það þarf ekki mikið hugmyndaflug til
þess að líkja Riói við Olsen-bræður þótt þeir hafi
aldrei farið í Eurovision.
„Menn batna bara með aldrinum. Sjáðu bara Gunn-
ar Þórðarson, Rúnar Júlíusson, Ragga Bjarna og Stef-
án Jónsson í Lúdó. Þetta eru þeir allra bestu.“
Þegar við erum að yfirgefa staðinn mætum við
erkirokkaranum og töffaranum Helga Björnssyni sem
tekur ofan sólgleraugun og spyr kollegana hvað
standi eiginlega til, hvort eigi að bóka Laugardals-
höllina eða Tívolí. Hann segir að ef þeir þrír sjáist
saman á almannafæri sé öruggt að það standi eitt-
hvað mikið til. Sennilega er það rétt ályktað hjá hon-
um. PÁÁ