Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.2002, Blaðsíða 27

LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002
He/gorö/adf JOV
27
ert skemmtilegra, það er min ástríða. Það var mjög
gaman að byggja upp Leikfélag islands. Þetta voru
mjög skemmtileg ár. Auðvitað þyngdist róðurinn
seinni árin og það tók á. Þó framkvæmda- og fjár-
málastjórn væri á annarra höndum og mitt starf
fælist i listrænni stjórnun þá hafði þetta auðvitað
áhrif hvert á annað. Fyrst og fremst er ég leikstjóri og
listamaður. Þar nýt ég mín best.“
Var erfitt að hætta?
„Það var í raun ekki mjög erfitt. Ég hafði alltaf ætl-
að að hætta um þetta leyti. En ég hefði auðvitað kos-
ið að leikfélagið hefði fengið að blómstra áfram, það
átti það skilið. Leikfélag íslands setti upp yfir fjörutiu
leiksýningar. Nokkrar þeirra voru frábærar, margar
ágætar og ein og ein mistókst."
Mótsagnakennd gagnrýni
- Hver heldurðu að listræn þýðing Leikfélags ís-
lands hafi verið?
„Ég er kannski ekki besti maðurinn til að meta
það. Ég er sjálfur stoltur af mörgum sýningum sem
við settum upp, margar þeirra voru í háum listræn-
um standard og aðrar skemmtilegar og náðu nýjum
hópi inn í leikhúsið. Kannanir hafa sýnt að eftir
1994 jókst aðsókn ungs fólks að íslensku leikhúsi.
„ Varla kemur nýtt Leikfélag
Islands. En þab kemur eitthvað
annab, nýtt og sþennandi í
staðinn. Þeir voru margir sem
trúbu ekki ab félagið þyrfti á
auknum stubningi ab halda
þótt á þab hefbi verið bent í
þrjú ár. Eftir ab Leikfélag ís-
lands hætti áttubu margir sig á
því ab sjálfstœb leikhús þurfa
líka stubning. Tfirvöld hafa
þegar tekib við sér og hœkkab
styrki til sjálfstœðu leikhús-
anna. Þab er gott, aðstœbur
fyrir leikhúsrekstur eru því að
batna og œttu að gera nýjum
leikhópum aubveldara um vik.
Þab vill oft brenna við að leik-
hús eru studd til ab byrja með
en síðan er ekki hlúð nægjan-
lega vel að þeim til ab þau geti
haldið áfram ab vaxa og
Það er jákvætt. Ég held að með mörgum nýjungum
sem Leikfélagið innleiddi hafi komið ferskir
straumar og nefni ég sem dæmi starfrækslu hádeg-
isleikhúss. Við frumfluttum fyrstu verk nokkurra
nýrra íslenskra höfunda sem síðan hafa haldið
áfram að skrifa fyrir leikhús og margir listamenn
sem eru áberandi i dag stigu sín fyrstu skref hjá
Leikfélagi íslands. Við rákum leikhús við ákveðnar
aðstæður og þurftum þvi auðvitað að velja verkefni
út frá því. Það var afskaplega margt sem okkur
langaði til að gera en gátum ekki gert.
Ýmis gagnrýni sem við fengum var sanngjörn en
stundum var hún mótsagnakennd. Til dæmis gagn-
rýndi sami maðurinn Leikfélag íslands fyrir að
velja verkefni of mikið út frá markaðsforsendum og
hins vegar fyrir að sníða sér ekki stakk eftir vexti!
Ómálefnaleg gagnrýni af þessu tagi dæmir sig
sjálf.“
Af hverju hefur allt þetta unga fólk valið sér leik-
húsið sem tjáningarmiðil?
„Það sem mér finnst heillandi við leikhúsið er ná-
lægðin við áhorfendur og galdurinn sem gerist þeg-
ar leikhúsið er upp á sitt besta. Þótt góðu stundirn-
ar í leikhúsinu séu ekki óteljandi þá eru þær ótrú-
lega magnaðar. Sterkustu listupplifanir mínar eru í
leikhúsi. Leikhúsið er í eðli sínu ljóðrænt og getur
verið stærra en lífið. Það býður því upp á meira
frelsi en margir aðrir miðlar þar sem raunsæið er
allsráðandi. Það sem gerir leikhúsið svo víbrandi og
lifandi er að þar gerast hlutirnir bara einu sinni.
Ekkert verður endurtekið. Leikhúsið er ástand þar
sem núið er allsráðandi. Sigur i kvöld er ekki ávís-
un á sigur á morgun. Þegar maður situr út í sal og
horfir á eigin sýningar þá er mikill munur á þeim
frá einu kvöldi til annars. Stundum er ég alls ekki
sáttur þótt kvöldið áður hafi ég verið himinlifandi.
Það er meðal annars út af þessu sem ég öfunda ekki
leikarana af hlutskipti sínu. Þeir þurfa að standa á
sviðinu á hverju kvöldi og þá dugar ekkert minna
en það besta. Ég veit að það tekur oft á.“
Vildum reka gott leilthús
Heldurðu að það komi eitthvað í staðinn fyrir
Leikfélag íslands?
„Varla kemur nýtt Leikfélag íslands. En það kem-
ur eitthvað annað, nýtt og spennandi, í staðinn. Þeir
voru margir sem trúðu ekki að félagið þyrfti á aukn-
um stuðningi að halda þótt á það hefði verið bent í
þrjú ár. Eftir að Leikfélag Islands hætti áttuðu
margir sig á því að sjálfstæð leikhús þurfa líka
stuðning. Yfirvöld hafa þegar tekið við sér og hækk-
að styrki til sjálfstæðu leikhúsanna. Það er gott, að-
stæður fyrir leikhúsrekstur eru því að batna og
ættu að gera nýjum leikhópum auðveldara um vik.
Það vill oft brenna við að leikhús eru studd til að
byrja með en síðan er ekki hlúð nægjanlega vel að
þeim til að þau geti haldið áfram að vaxa og dafna.
Þetta gerðist bæði með Leikfélag íslands og Frú Em-
ilíu þótt starfsemi þessara leikhúsa hafi verið ólík.
Það verður aö virða og meta árangur, það er ekki
hollt fyrir framgang leiklistarinnar að vera alltaf að
byrja á núllpunkti. Hafnarfjarðarleikhúsið er gott
dæmi um leikhús sem hefur fengið svigrúm til að
vaxa og dafna. Að því hefur verið hlúð og ég vona
að svo verði áfram. Opinberu leikhúsin eru máttar-
stólpar í leiklistarlifinu og aðstaða þeirra þarf að
vera tryggð. En auðvitað verður líka að vera svig-
rúm fyrir nýja óreynda aðila að koma inn á sviðið."
Gerðuð þið einhver mistök í rekstrinum?
„Á sjö árum voru auðvitað gerð mistök en við
lærðum mikið á þessum tíma. Þeir sem stóðu á bak
við Leikfélag íslands voru í þessu af ástríðu. Við
vildum reka gott og skemmtilegt leikhús og lögðum
okkur alla í það. Allir hluthafar lögðu heilmikið í
Leikfélag íslands, bæði vinnu en einnig fé.“
Þú ert búinn að reka leikhús í sjö ár og ert aðeins
28 ára?
„Jújú, ég er rétt að byrja. Nú leikstýri ég meira en
nokkru sinni fyrr og ég nýt þess mjög. Það er mjög
gott að geta einbeitt sér að leikstjórninni."
Umdeild staða á Akureyri
Magnús Geir sótti um leikhússtjórastöðu hjá Leikfé-
lagi Akureyrar en fékk ekki. Varst þú ekki með mesta
reynslu umsækjenda af leikhússtjórn?
„Eflaust var ég það. En það er margt sem spilar inn
í svona ákvarðanir, t.d. byggðamál og samsetning leik-
húsráðs. Þorsteinn Bachmann er traustur og góður
maður. Hann á vafalítið eftir að reka leikhúsið með
miklum sóma.“
Kom það þér á óvart að þú skyldir ekki fá stöðuna?
„Ég hefði verið tilbúinn að takast á við þetta verk-
efni og sá ýmis sóknarfæri fyrir Leikfélag Akureyrar."
Ekld hræddur við tilfinningar
Um síðustu helgi frumsýndi Sumaróperan í sam-
starfi við Leikfélag Reykjavíkur óperuna Dido og
Eneas eftir Henry Purcell í Borgarleikhúsinu.
Magnús Geir leikstýrði óperunni en það er í fyrsta
sinn sem hann tekst á víð slíkt verkefni. Óperan
hefur hlotið afar jákvæða dóma, meðal annars var
sagt í dómi í DV: „Hún geislaði svo af leik- og söng-
gleði að maður gersamlega tapaði sér og er það ekki
síst snilldarlegri leikstjórn Magnúsar Geirs að
þakka.“
„Ég hafði tekist á við söngleiki sem var góður
grunnur," segir hann. „Ég hef rosalega gaman af
stórum tilfinningum í leikhúsi og er óhræddur við
að leyfa þeim að gossa án þess að dempa þær mik-
ið. Ópera er því ágætis vettvangur fyrir mig því þar
eru tilfinningarnar stórar og sveiflurnar milli gleði
og harms miklar. Þær eru langt frá því að vera
raunsæjar eða lógískar. Óperur bjóða upp á mikla
túlkunarmöguleika og oft eru heilu aríurnar um
eina tilfinningu í stað þess að eiga sér lógíska fram-
vindu í samtölum. Það má því segja að óperur bjóði
upp á mikið höfundarverk leikstjóra og eru krefj-
andi. Því þykja mér þær spennandi. Ég gæti vel
hugsað mér að takast á við aðra óperu fljótlega.
Ég klóraði mér mikið í höfðinu yfir því hvaða
leið ég ætti að fara við uppsetninguna á Dido og
Eneas. Mér hefur oft fundist óperur þungar og jaðra
við að vera leiðinlegar; of lítið leikhús og möguleik-
ar óperuformsins vannýttir. Mig langaði að segja
skýra sögu og að áhorfendur hefðu gaman af sýn-
ingunni. Þegar ég byrjaði að skoða verkið rakst ég
á eina setningu i söguþræði óperunnar þar sem
sagði að aðalpersónurnar hefðu horfst í augu og
samstundis orðið ástfangnar. Þarna fannst mér ég
finna lykil að frásagnarmátanum. Svona sögu er
ekki hægt að nálgast á raunsæjan hátt. Naív saga
kallar á naíva framsetningu sem aftur bauð upp á
mikinn leik og skemmtilegheit.
Ég er mjög sáttur við útkomuna og einnig fram-
kvæmd uppfærslunnar. Þetta er mjög ung sýning.
Aðalsöngvararnir eru sterkir, ferskir og spennandi.
Þeir eru allir í yngri kantinum og voru tilbúnir að
ganga langt á leikræna sviðinu. Sömuleiðis er kór-
inn ungur og í mjög krefjandi hlutverki í sýning-
unni. Hann er á sviðinu allan tímann og bregður
sér í allra kvikinda líki.Hljómsveitarstjórinn er
ungur snillingur frá Wales. Sýningin var unnin á
mjög stuttum tíma, það liðu einungis þrjár vikur
frá fyrstu æfingum og fram að frumsýningu. Þetta
var mjög skemmtileg glíma.“
Aftur á skólabekk
Það er skammt stórra högga á milli hjá Magnúsi
Geir því næsta verkefni hans er að leikstýra farsan-
um Fullkomið brúðkaup sem settur verður upp í Loft-
kastalanum í september.
„Það er mjög skemmtilegt verkefni. Ég hef á síð-
ustu árum leikstýrt öðru hverju hjá Herranótt í MR.
Ég hef ætíð litið á það sem gæluverkefni, þegar ég hef
viljað vera góður við sjálfan mig. Ég hef haft ofsalega
gaman af því að vinna með Herranótt. Það er hægt að
gera margt með ungu fólki og hóparnir eru yfirleitt
mjög sterkir. Fyrir nokkru fæddist hugmynd um að
sameina krafta leikfélaga framhaldsskólanna og setja
upp sýningu með rjómanum af leiklistarfólki skól-
anna. Hugmyndinni var vel tekið og ákveðið var að
kýla á þetta og MR, MH, MS, Kvennó og Versló tóku
höndum saman en þessir skólar hafa verið með kröft-
ugustu leikfélögin síðustu ár.
Þau vildu setja upp farsa sem er ekki það auð-
veldasta fyrir áhugafólk, enda engin ástæða til að ráð-
ast á garðinn þar sem hann er lægstur. Fullkomið
brúðkaup er drepfyndinn týpískur farsi um misskiln-
ing, framhjáhöld og klúður af öllu tagi. Til viðbótar
höfum við sett popplög inn í verkið og mér sýnist
stefna í sýningu sem verður hin besta skemmtun."
Fyrir tveimur árum setti Magnús Geir upp
rússneska leikritið Stjörnur á morgun-
himni og hlaut sýningin mikið lof. Nú
stendur til að hann setji sýninguna upp á
nýjan leik og í þetta skiptið í Edinborg i
Skotlandi. „Ég á frábærar minningar frá Stjörnum á
morgunhimni hér á íslandi. Það var því gaman að
vera boðið að leikstýra leikritinu á ný. Reyndar er
svolítið skrýtin tilfinning að nálgast sama leikritið í
annað skiptið, það hef ég aldrei gert áður.“
En það er fleira á döfinni?
„Ég er líka að hefja mastersnám í leikhúsfræðum i
Wales. Ég hlakka til að setjast á skólabekk aftur. Nú
ætti að gefast næði til að hella sér í lestur af fullum
krafti. Ég mun aðallega stúdera leikstjórnarstefnur
20. aldar auk breskrar og franskrar nútímaleikritun-
ar. Námið er sérhæft og sniðið að leikhúsfólki með
mikla reynslu. Ég mun sökkva mér í það samhliða
þvi að undirbúa sýningu sem ég set upp hér heima
haustið 2003.“