Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.2002, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002
Helgarblað
DV
Saga nektardans á íslandi:
Fullnæging
Erótískur dans á sér langa sögu með-
al mannanna og þá aðallega kvenna.
Heimildir um hvers kyns nektardans
hafa fundist í
Jón Trausti
Reynisson
blaðamaður
Fréttaljós
flestum fomum
samfélögum. Oft-
ast var dansinn
stundaður í
tengslum við trú-
arbrögð og nutu
dansaramir jafii-
vel mikillar virð-
ingar sem fulltrúar gyðja á jörðinni.
Á Indlandi í upphafi árþúsundsins
vom prestynjur í hofum meðal annars
í hlutverki nektardansara en þær voru
yflrleitt best menntuðu konur samfé-
lagsins og vom jafnvel landeigendur og
af göfugum ættum. Eggjandi dansinn
var tákn lífskraftsins og andi og líkami
sameinuðust í einlægri en jafnframt
frumstæðri tjáningu.
Með uppgangi kristindómsins og
hugmyndalegum aðskilnaði sálar og
likama myndaðist fljótt bann á nektar-
dansi, sem fór að losna um þegar líða
tók á 19. öld. Nektardansinn þróaðist i
viðskiptavöru í Frakklandi á þeirri öld
og með tíð og tíma hefur hún borist til
íslands.
Skólastjórar skrúbba
Nektardans hefur veriö stundaður í
atvinnuskyni á íslandi um áratuga-
skeið, eða allt frá því í kringum 1970.
Hann sló fyrst algerlega í gegn þegar
Ámundi Ámundason umboðsmaður
hóf að flytja inn stúlkur sem dönsuðu
nektardans þar sem beðið var um. Ósk-
að var eftir nærvem stúlknanna við
hvers kyns atburði. Má þar neftia
Kiwanisfundi og margs konar
hátíðir. Var það þá sér-
staklega hin danska
Súsan. Hún bað-
aði sig í bala
fyrir fram-
an gesti
og steig
dansinn á
Evuklæð-
unum.
Fengu út-
valdir að
taka þátt í að
skrúbba hana í
bak og fyrir,
Hermt er að nem-
endur tveggja hér-
aðsskóla utan af
landi hafl rekið
upp stór augu
þegar skóla-
stjórar
og var hún jafnvel leyst út með gjöfum
frá bæjarstjórum eða bæjarsfjómum
landsins. „Ég flutti hana inn sjö sinn-
um og hún var griðar-
lega vinsæl. Ekki
man ég eftir einum
einasta sem skrifaði
grein í blöðin og
kvartaði á þessum
tíma,“ segir hann.
Nokkrir skemmti-
staðir buðu reglulega
upp á nektardans og fóm þar fremstir í
flokki Sigtún við Suðurlandsbraut, þar
sem nú er til húsa Teppabúðin, og
Hollywood, fyrir ofan Múlakaftl. Meðal
þeirra sem dönsuðu við góðan orðstír á
árunum 1970-80 var hin breska Sabína.
Strippvorið 1995
Rekstur sannkallaðra strippstaða á
íslandi hófst í upphafi ársins 1995 þeg-
ar Guðjón Rúnar Sverrisson stofnaði
skemmtistaðinn Bóhem við Vitastíg.
Hann fékk til liðs við sig fimm íslensk-
ar stúlkur sem flettu sig klæðum fyrir
framan gesti, með ágætisviðtökum
áhorfenda. Strippbransanum óx fiskur
um hrygg og fleiri staðir skutu upp
kollinum og döfhuðu. Bæði íslenskar
og erlendar stúlkur störfuðu við dans-
inn og var þeim líkt við verktaka.
„Tekjur stúlknanna byggjast á góö-
vild kúnnanna, hvað þeir em tilbúnir
að borga fyrir vöruna. Þetta er ekki
ólíkt myndverki sem þú hengir upp á
vegg og býður tft sölu. Verðið getur
rokkað til og frá. Stúlkumar koma
hingað sem listamenn og starfa sem
verktakar hjá okkur,“ sagði Haraldur
Böðvarsson, eigandi strippstaðarins
Vegas, i samtali við DV árið 1999.
Þegar mest var voru sjö nektar-
dansstaðir starfræktir í
Reykjavík. Þá störfúðu um
hundrað konur við nektar-
dans í borginni, ýmist Is-
lendingar eða erlendar stúlk-
ur sem komust í álnir hér-
lendis. Auk þess dreifðist
starfsemin í stærri byggðir
landsins og var svo komið að
strípidans blómstraði í fjór-
um byggðarlögum meö fjár-
magni áhugamanna um
nekt. Sveitarfélög höfðu ekki úr-
ræði til þess að takmarka eða
stjóma því hvar og hvort
strippstaðir væra
starfræktir.
Brátt komu
» stjóm-
mála-
mennað
því að
breyta
\ /
\
✓
Sg®i

Susan
baöar sig
Danska nektardansmærin
Susan fékk feiknagóðar
viötökur á áttunda ára-
tugnum.
þeirra voru báðir mætt-
ir á sviðið og skrúbbaði
annar barm Susan en hinn
skrúbbaði eitthvað neðar.
Susan átti feiknalegra vin-
sælda að fagna á þessu tímabili
þar sem hún baðaði sig og dansaði
fyrir viðskiptavini. Einn viðmælenda
DV, sem sótti sýninguna á sínum tíma,
lýsti reynslunni svona: „Susan var at-
vinnumaður. Hún vissi hvað hún var
að gera og gerði það vel.“
Ámundi umboðsmaður segir Súsan
hafa verið tekið gríðarlega vel á íslandi
á eftirspurn
Á góðri stund
Ásgeir Þór Davíðsson, lengi þekktur sem Geiri í Maxíms, er flúinn úr
Reykjavík meö stripprekstur sinn. Hann hyggst fara í mál gegn borginni
vegna banns á einkadansi.
lagaumhverfinu og gullaldarárin í
strippinu undir lok síðustu aldar urðu
ekkert annað en það.
Nekt í návígi
Ein helsta tekjuauðlind nektardans-
staðanna var einkadans. Þar komust
þeir sem vildu og höfðu eftii á í návigi
við naktar dansmeyjamar sem sýndu á
sér frygðarham ofan á kjöltu viðskipta-
vinarins. Þetta fór fyrir brjóstið á yfir-
völdum, kvenréttindafrömuðum og
fleirum sem töldu þama berlega verið
að brjóta gegn allri siðsemi og verið að
niðurlgægja kvenmenn. Strippstaðir
vora bendlaðir við vændi og fregnir af
hinu meinta vændi á íslandi famar að
berast út fyrir landsteinana. Spuming-
in sem brann á vörum manna og
kvenna var hvort einkadans væri kom-
inn yfir velsæmismörk, hvort hann
væri nær vændi en listdansi. Bann var
heimtað og því að hluta til náð fram.
Aðstandendur strippstaða svöruðu
með því að þegar öllu væri undan hul-
unni svipt væri betra að hafa þessa
starfsemi undir gjörvökulu auga yfir-
valda heldur en að láta undirheimun-
um hana eftir.
Bæjarstjómir á Akureyri og í
Reykjavík hafa nú sett reglur sem
banna nektardans í návígi og er þar
kippt stoðunum undan mikilli tekju-
lind strippstaðanna. Ýmsir eigendur
staðanna töldu sig þá lepja dauðann úr
skel og féll eitt nektardansvígið á fætur
öðra.
Nú er svo komið að þrír staðir af
þessari tegund eru starfræktir í
Reykjavík, einn á Akureyri, einn í
Keflavik og einn í Kópavogi. I tveimur
síðamefndu bæjarfélögunum er einka-
dans ennþá leyfður, en blikur era á
lofti með áframhaldandi einkadans í
Kópavogi þar sem bæjarstjóm-
...................................... '
4m nálgunarbann
Lög sem gera sveitarstjómum kleift
að banna einkadans voru sett árið 2000.
Þar var um að ræða breytingu á lögum
um veitingastaði sem fól í sér skilgrein-
ingu á nektardansstað. í kjölfarið nýtti
Reykjavikurborg og Akureyrarbær sér
lög um lögreglusamþykktir til þess að
setja ákveðnar reglur um starfrækslu
nektardansstaða. Þær banna kjöltu-
dans og setja skorður við nálgun við-
skiptavina og dansara. Á Akureyri skal
aðskilnaðurinn vera 4 metrar en 1
Reykjavík er hann matsatriði hveiju
sinni.
í nýju aðalskipulagi Reykjavíkur-
borgar, sem enn hefúr ekki verið end-
anlega staðfest af umhverfisráðherra,
eru nektardansstaðir bannaðir nema
með sérstöku leyfi í deiliskipulagi.
Þannig verður ekki leyft að opna nýja
staði af þessari tegund í miðborginni
og era þeir bannaðir í Kvosinni.
Ámundi umboðsmaður, sem hætti
að flytja inn dansmeyjar um 1980, er
forviða yfir tilraunum stjómmála-
manna til að setja skorður við nektar-
dansi. „Allt í einu fundu einhverjir upp
að þetta væri ósiðlegt. Hvenær verður
vangadansinn hannaður eða kynin að-
skilin í sundlaugunum?" spyr hann.
Ámundi leggur til að einkadans verði
leyfilegur undir stífu eftirliti yfirvalda.
Nektardansstöðum verði gert að greiða
ákveðið eftirlitsgjald sem geri kleift að
fullnægja eftirspum eftir einkadansi
undir göfgandi yfirsýn yfirvalda.
Kreppir að kroppadansi
Nú kreppir að í rekstri margra nekt-
ardansstaða. Ásgeir Þór Davíðsson er
flúinn með sinn stripprekstur frá
Maxíms í Reykjavík til Goldfinger i
Kópavogi, þar sem kjöltudans er leyfð-
ur. Hann er nú að breyta Maxíms í
venjulegan bar og hyggst jafhvel selja
hann. „Það erfiðasta er að horfast i
augu við dansarana og segja þeim upp
vinnunni," sagði Geiri, iengi kenndur
við Maxíms, í viðtali við DV. Geiri
hyggst fara í skaðabótamál við Reykja-
víkurborg vegna bannsins við einka-
dansi.
Bemharð Steingrímsson, eigandi
Setursins á Akureyri, segir í samtali
við DV að hann muni bíða eftir niður-
stöðu í prófmáli Geira gegn borginni
áður en hann grípur til aðgerða. Án
einkadansins geti hann ekki boðið upp
á strippandi stelpur. Bemharð stofnaði
Setrið árið 1999 og segir fyrsta árið
hafa verið yndislegt ævintýri. Nú hafi
hins vegar minnkað aðsóknin, enda
umræða um nektardans á neikvæðum
nótum og almenn niðursveifla í
skemmtanalífi á Akureyri. Bemharð
neitar að leggja niður kjöltudans og býð-
ur bæjaryfirvöldum og lögreglu birginn.
„Menn koma ekki bara til þess að kaupa
rándýrt kampavín og horfa á.“
Innlendar fréttir vikui
Grænt ljós á Norðlingaölduveitu
Skipulagsstjóri
hefúr gefið grænt
ljós á framkvæmd-
ir við Norðlinga-
ölduveitu f 575 og
578 m hæð yfir
sjávarmáli, með
skilyrðum. Siv
Friðleifsdóttir um-
hverfisráðherra
ætlar að víkja sæti verði úrskurðurinn
kærður þar sem hún hefur á fyrri stig-
um lýst því yfir að Þjórsárver, sem era
á veitusvæðinu, megi ekki, að sínum
dómi, skerða. Aðrir ráðherrar Fram-
sóknar, sem einnig hafa tjáð sig um
Þjórsárver, virðast einnig á hálum ís.
Ósammála um nekt
Gunnar Birgisson, forseti bæjar-
stjómar Kópavogs, og Sigurður Geir-
dal, formaður bæjarráðs, eru ósam-
mála um starfsemi nektarstaða í bæn-
um. Samfylkingin hefúr lagt fram til-
lögu um að banna einkadans á nektar-
stöðum. Bæjarstjórinn segir staðina
engar skrautfiaðrir og virðist opinn
fyrir að banna einkadans en Gunnar
segir slikt forræðishyggju.
Kjötfjall að myndast?
Landbúnaðarráðherra ákvað í vik-
unni að veita ekki leyfi til að útflutn-
ingshlutfall fersks kindakjöts verði
aukið úr 10 í 14%. Hann vill að menn
selji kjötið innanlands. Talsmenn
sauðfiárbænda og sláturleyfishafa telja
að þetta geti skapað hættu á að kjötfiall
myndist.
Óbreytt í SPRON
Sparisjóður Reykjavíkur og nágrenn-
is verður ekki gerður að hlutafélagi.
Þetta var niðurstaðan af fúndi stoftrfiár-
eigenda sem haldinn var á mánudag.
Þar var einnig samþykkt að falla frá
ákvæðum um takmarkaðan fiölda hluta
í eigu einstakra stofhfiáreigenda. Starfs-
mannafélag sparisjóðsins mun kaupa
hluti stofnfiáreigenda. Jón G. Tómas-
son, formaður stjómar sjóðsins, segir að
stjómendur Búnðarbanka hefðu ekki
lagt í yfirtökutilboð hefðu þeir séð enda-
lokin í málinu fyrir.
Uppnám í Njarðvík
Uppnám er í Njarðvíkursóknum og
hafa organisti, meðhjálpari og
kirkjukór ýmist hætt eða era að hætta.
Ástæðan era stirðleikar í samstarfinu
við sóknarprestinn sem sumir segjast
vera búnir að fá upp í háls af. Prestur-
inn, sr. Baldur Rafti Sigurðsson, segist
hins vegar ekki kannast við vandamál.
Lyfjarisinn græðir
Delta hagnaðist um 1,1 milljarð kr. á
sama ttmabili. Stefht er að sameiningu
þessara fyrirtækja. Má af tölum ráða
að lyfiageirinn ófæddi sé sá
atvinnuvegur á íslandi sem er hvað
ábatasamastur.
Ofríkur allsherjargoði
Deila innan Ása-
trúarfélagsins
magnaðist í vik-
unni þegar nær dró
aukaallsheijar-
þingi félagsins sem
fram fer í dag. Lög-
sögumaður Lög-
réttu, Jónas Þ. Sig-
urðsson, segir í DV að ekki verði leng-
ur unað ofriki allsherjargoða, Jörm-
undar Inga, sem borinn er ýmsum sök-
um af félögum sínum. Jörmundur boð-
aði á fimmtudag fund á sama stað og
sama tíma og áður boðað aukaallsheij-
arþing og ljóst að fylkingum mun
ljósta saman á hádegi í dag.