Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.2003, Blaðsíða 8

8 FRÉTTIR LAUGARDAGUR 30.ÁGÚST2003
Vísitala stofnstærðar rækju lækkar
Grímsey: í nýlokinni stofn-
mælingu Hafrannsóknastofn-
unar á úthafsrækju á rann-
sóknaskipinu Dröfn fyrir norð-
an og austan land kemur í
Ijós að vísitala stofnstærðar er
um 20% lægri í ár miðað við
árið 2002 ef litið er á svæðið í
heild en um 6% hærri en árið
1999 sem var lakasta árið á
níunda áratugnum. Vísitala
lækkaði á flestum miðunum
fyrir norðan og austan land
en hækkaði nokkuð við
Grímsey, við Sléttugrunn og í
Héraðsdjúpi miðað við
árið 2002.
Þorskur var mjög víða og
fékkst jafnmikið af þorski nú
og árið 1997, þegar þorsk-
gengd var sem mest á tíunda
áratugnum. I kjölfar þess
minnkaði rækjustofninn til
muna. f fyrsta sinn varð
einnig vart við töluvert af
kolmunna. Miðað við stofn-
mælinguna árið 2002 hefur
meðalstærð rækju aukist á
öllum svæðum norðan- og
austanlands nema við Kol-
beinsey og í Eyjafjarðarál.
Smæst var rækjan við Sléttu-
grunn, 356 stkýkg. Nýliðun
var yfir meðaltali á öllum
svæðum nema í Bakkaflóa-
djúpi og í Héraðsdjúpi og
svipuð og árið 2002. Af þorski
fékkst nú fimm sinnum meira
en í stofnmælingu rækju árið
2002. Hafrannsóknastofnun
hefur lagt til að upphafsafli
úthafsrækju verði 20 þúsund
tonn fyrir næsta fiskveiðiár.
Svarthvítt „
Sú auglýsing sem mesta athygli vakti
í kosningabaráttunni var safn svart-
hvítra mynda af forsætisráðherra og
forverum hans í stjórnarráðinu með
litmynd af Ingibjörgu Sólrúnu í for-
grunni. (gær birtist svipuð auglýsing
frá Samfylkingunni; safn svarthvítra
passamynda af nýkjörnum þing-
mönnum flokksins. „Kærar þakkir"
segja þeir stórum stöfum undir
passamyndasafninu og þakka þar
með kjósendum fýrir stuðninginn, en
sumum þykir það skrýtin byrjun hjá
nútímalegum flokki að setja sjálfan
sig í búning þess sem átti að tákna
liðna tíð og lúna í auglýsingum fýrir
kosningar.Til að bæta gráu ofan á
svart finnst lesandanum ósjálfrátt
eitthvað vanta á þessa kunnuglegu
mynd, sem svo grimmt var auglýst
fýrir aðeins nokkrum dögum. Það er
auðvitað litmyndin...
Ungmenni detta út úr skóla
vegna greiðslukortaskulda
Framhaldsskólanemi segir sínar farir ekki sléttar
Þess eru mörg dæmi að ung-
menni taki sér hlé frá skóla-
göngu eða hreinlega detti út úr
skóla vegna greiðslukorta-
skulda.
„Við vitum um fjölmörg dæmi
þess að framhaldsskólanemar geta
ekki haldið áfram námi tímabund-
ið, eða þá hreinlega að þeir hætta
alveg námi, af því að þeir eru orðn-
ir svo stórskuldugir að þeir ráða
ekki neitt við neitt. Þeir verða að
fara að vinna íyrir skuldunum,"
segja þær Kristín Clausen og Védís
Einarsdóttir, stúlkur um tvítugt,
sem báðar stunda nám í Mennta-
skólanum í Kópavogi. Þær gagn-
rýna harðlega þá „ásókn bank-
anna“ í að efna til slíkra viðskipta
við ungt fólk sem þær segja við-
gangast.
Kristín er með greiðslukort, svo-
kallað „svarta kortið", og hún segir
að sér hafí alltaf tekist að standa í
skilum. Védís lenti verr í því. Hún
vill segja sögu sína ef það gæti orð-
ið til þess að eitthvert ungmennið
hugsaði sig um tvisvar áður en það
fengi sér greiðslukort án þess að
þurfa nauðsynlega á því að halda.
„Ég var 18 ára þegar ég fór í
banka og fékk mér greiðslukort,
svarta kortið. Ég hafði séð það aug-
lýst í bíó. Ég hafði haft litlar tekjur
og átti því lítinn pening. Með kort-
inu fékk ég 40.000 króna heimild.
Ég keypti það sem ég taldi að mig
vanhagaði um, svo sem föt, og upp-
hæðin flaug út af kortinu. Ég hugs-
aði með mér að pabbi og mamma
þyrftu ekkert að vita af þessu. Ég
var ekkert spurð um tekjur í bank-
anum, né neitt annað, og ég þurfti
engan ábyrgðarmann."
Fleiri kort og yfirdráttur
Fljótlega var Védís komin langt
fram úr heimildinni. Hún lét yfir-
dráttinn þá á raðgreiðslur, fór siðan
og skipti um banka, þar sem hún
fékk nýtt greiðslukort. Þá var hún
komin með tvö greiðslukort, auk
„Ég keypti það sem ég
taldi að mig vanhagaði
um, svo sem föt, og
upphæðin flaug
út af kortinu."
80.000 króna yfirdráttarheimildar
sem hún varð sér úti um. Hún seg-
ist alltaf hafa ætlað að spara en um
leið og dráttarvextimir hefðu skoll-
ið á vegna fyrstu skuldarinnar hefði
hringekjan farið af stáð.
í f Jorjda þarftu að;
Fara með krákkana í Disney World.
Heimsaekja St. Augustine, sem er einn áf
elstu bæjum Bandarikjanna.
á mann í 8 daga m.v. hjón með 2 börn yngri en 12 ára
með 10.000 kr. afslætti. Innifalið: flug, gisting á Best
Western Plaza, flugvallarskattar og þjónustugjöld.
ICELANDAIR
SKÓLADAGBÓKIN LÍKA: Kristín Clausen og Védis Einarsdóttir segja að kornið sem fyllti mælinn hafi verið heilsiðu-greiðslukortaauglýs-
ing á forsíðu skóladagbókarinnar sem dreift er til allra nemenda. Hér eru þær stöllur með eintak af skóladagbókinni. DV-mynd Hari
„Þá var ég alveg búin að missa yf-
irsýn yfir þetta þótt ég væri alltaf að
reyna að greiða skuldina niður,“
segir hún. í maí barst henni svo
stefna í bréfi þar sem henni var
stefnt fyrir rétt ef hún borgaði ekki
skuldir sínar. Málinu lauk með rétt-
arsátt sem felur í sér að nú greiðir
hún 50.000 krónur á mánuði.
„Þetta er ekki mikil upphæð í
sjálfu sér en þetta er mikill pening-
ur fyrir námsmann," segir hún og
bætir við að hún kenni ekki neinum
öðmm en sjálfri sér um hvernig fór.
Kristín og Védís undirstrika að
greiðslukortaþjónusta fyrir náms-
menn sé nauðsynleg. Fólk geti
þurft að fleyta séryfir ákveðið tíma-
bil til að fjármagna skólagönguna.
Trommusett og gallabuxur
„En þetta er alltof auðvelt," segja
þær og bæta við að auglýsingar á
kortunum láti ekki einungis vita af
því að þjónustan sé fyrir hendi
heldur sé ungs fólks beinlínis freist-
að til að fjármagna trommusett,
nýjar gallabuxur o.fl. sem komi
framfærslu ekkert við. Skilaboðin
séu þau að þetta sé ekkert mál -
ungt fólk geti eignast allt sem það
vilji á stundinni.
„Fyrstu 2-3 dagana í skólanum
voru þjónustufulltrúar frá öllum
bönkunum með bása í skólahús-
næðinu, þar sem nemendum var
gefið sælgæti og kortaþjónustan
kynnt," segja þær. „Það þarf engan
ábyrgðarmann vegna kortanna, né
heldur fyrir yfirdráttarheimildum
allt upp í 250 þúsund. Það þarf held-
ur ekki ábyrgðarmann fyrir tölvu-
láni sem boðið er, allt upp í 300.000
krónur. Maður er ekki spurður um
eitt né neitt og engar upplýsingar
virðast fara á milli bankanna um
skuldastöðu korthafa. Það er vel
skiljanlegt að margir missi sig í þetta
í þessu rosalega neysluþjóðfélagi
sem við lifum f. Og þegar upp er
staðið er það alltaf bankinn sem
stórgræðir á öllu saman." -JSS
Flughátíð á Selfossi:
Vegleg dagskrá á flugdegi
Flugklúbbur Selfoss heldur ár-
legan flugdag sinn á Selfoss-
flugvelli í dag.
Fjölbreytt dagskráin hefst kl. 10
með fslandsmóti í vélflugi. Þor-
váldur Guðmundsson, formaður
bæjaitáðs Arborgar, flytur ávarp kl.
14. Ýmis flugtæki verða sýnd, bæði
mönnuð og ómönnuð, svo sem vél-
knúin fallhlíf og flugmódel. Einnig
verður listflugsýning, fallhlífar-
stökk, svifflug og margt fleira. Dag-
skrá lýkur með lendingarkeppni
sem er iiður í íslandsmóti í vélflugi.
Jafnhliða verður Flugskóli Is-
A FLUGDEGI: Flugvélar draga alltaf að
sér mikla athygli. Það mátti glögglega sjá
á flughátíð í Reykjavík fyrir skömmu og
vísast verður raunin sú sama á flugdegi á
Selfossi. DV-mynd GG
lands með kynningu á starfsemi
sinni og veitir upplýsingar um flug-
nám. Svifflugfélagið verður einnig
með kynningu, sem og módelflug-
klúbburinn Smástund. Búist er við
að fjöldi flugvéla komi á svæðið ef
veður leyfir.
Óvissan um framtíð Selfossflug-
vallar veldur því að nú er haldinn
veglegri flugdagur en oft áður. Að
sögn Einars Elíassonar, formanns
flugklúbbsins, eru málefni vallarins
ekki í höfn en menn eru þó von-
góðir um að halda velli.
sigbogi@dv.is