Dagblaðið Vísir - DV - 13.12.2003, Qupperneq 23

DV Fókus
LAUGARDAGUR 13. DESEMBER 2003 23
Krakkar í kennslustund Margar nýjungar hafa
verið teknar upp i íslensku grunnskóiastarfi á und-
anförnum árumi; ekki sist eftir að rekstur þessa
skólastigs var færðuryfir til sveitarféiaga árið 1996.
bakgrunn
Fjölskylda frá Svíþjóð „Mestu viðbrigðin eru kannski að koma í náms- og féiagsum-
hverfi sem er miklu harðara en nokkru sinni úti, "segir Ellisif Katrin Björnsdóttir. Hún og
eiginmaður hennar, Gísli Reyr Stefánsson, og dæturnar Una Valgerður og Urður Björg.
„Mér fínnst að börn eigi að fa að vera
börn og eigi ekki að þurfa að bera
ábyrgð á sjálfum sér, yngri systkinum
og heimili á sínum fyrstu árum í
grunnskólanum."
korai ekki heim fyrr en undir
kvöidmat.
„Þetta reyndist okkur erfitt
þar sem Una Valgerður kom úr
miklu verndaðra umhverfi og
alls ekki tilbúin að ganga
sjálfala. Það var erfitt fyrir hana
að vera eina barnið úr sínum ár-
gangi sem nýtti sér gæsluna eftir
skóla. En ég tel að ekki sé við
skólakerfið að sakast. Boðið er
upp á þessa þjónustu en ein-
hverra hluta vegna hafa foreldr-
ar ekki áhuga á að nýta sér hana.
Mér finnst að börn eigi að fá að
vera börn og eigi ekki að þurfa
að bera ábyrgð á sjálfum sér,
yngri systkinum og heimili á sín-
um fyrstu árum í grunnskólan-
um.“
stóðu íslenskir nemendur sig mjög
vel í samanburði við aðra. Þar voru
t.d. einungis sjö lönd með mark-
tækt betri útkomu en við í stærð-
fræðiþættinum og við vorum enn
ofar í lestrarþættinum," segir
Gerður.
Fleiri tungumál
Hvað varðar skólahúsnæði í
Reykjavík segir Gerður að óvíða
hafi verið jafn myndarlega staðið
að uppbyggingu þess og hér.
„Við erum í fremstu röð á mörg-
um sviðum. Þar má t.d. nefna þann
sess sem listir og verkgreinar hafa í
skólunum hjá okkur, þótt við vildum
kannski hafa þann sess enn hærri.
Við kennum nemendum okkar fleiri
tungumál en sumir gera, til dæmis
Bandaríkjamenn sem kenna gjarnan
engin erlend mál.
Hjónin Helga Kristjánsdóttir og
Kristján Þorsteinsson fluttu til Felix-
stowe á austurströnd Englands
haustið 1996, þar sem Kristján starf-
aði á vegum Eimskips. Með þeim var
sonurinn Helgi sem hóf skólagöngu
sína nokkrum dögum eftir að út var
komið, þá fimm ára. Fjölskyldan bjó
í Felixstowe í tæp þrjú ár. Helga
minnist upphafsdaga sonar síns í
skólanum með jákvæðum huga.
„Það voru allir hjálplegir við að gera
námið sem aðgengilegast fyrir hann.
Helga líkaði vel í skólanum nánast
frá fyrsta degi, en ég var með honum
í tímum fyrstu íjórar til fimm vikurn-
ar. Aðallega til að túlka fyrir hann,
því hann kunni aðeins fáein orð en
gat samt talið upp að tíu á ensku.
Allt samstarf við starfsfólk skólans
var til fyrirmyndar. Hann eignaðist
fljótlega góða vini sem hann hefur
heimsótt sfðar," segir Helga.
Agi og samkennd
í Bretlandi byrja börn fyrr í skóla
en á íslandi, eða á þeirri önn þegar
þau verða fimm ára. Barn sem á af-
mæli í febrúar byrjar til dæmis í
skóla á vorönn. Verði barn fimm ára
í nóvember byrjar skólagangan á
haustönn. Sumarfríið er fjórar til sex
vikur, en síðan koma þrjú vikufríyfir
skólaárið. Það er á haustin, í febrúar
og loks í maí.
Hugmyndir úr suðupotti
Tíðkast hefur að skólastjórar í
Reykjavík fari utan árlega til að
kynna sér nýja strauma og stefnur
í skólastarfi. Þeir hafa meðal
annars kynnt sér sérkennslu í
Kanada og fjárhagslegt sjálfstæði
einstakra skóla í Bretlandi. „Við
höfum tekið margar hugmyndir
frá Bandaríkjunum, enda hefur
lengi verið þar frjó umræða um
skólamál. Þetta er stórt land og
þangað kemur fólk hvaðanæva
að. Mikill suðupottur. Nú sækjum
við þangað til dæmis fyrirmyndir
um einstaklingsmiðað nám og
tengsl skólans við grenndarsam-
félagið. Fyrirmyndir um þessa
þætti er einnig að finna í einstök-
um skólum í öðrum löndum."
Gerður G. Óskarsdóttir segir
fræðsluyfirvöld í Reykjavík hafa
„Ef foreldrar hafa tök á,“ segir
Helga, „þá reyna þeir að taka sín frí á
þessum tíma til þess að geta verið
með börnunum. Það er gert ráð fyrir
þessum fríum í þjóðfélaginu og ým-
islegt skemmtilegt og fræðandi er í
boði fyrir börnin þessar vikur."
Við samanburð á breska og ís-
lenska skólakerfinu segir Helga að
agi koma fyrst upp í hugann. Lögð
hafi verið áhersla á góða samvinnu
milli nemenda og samhjálp. „Þeir
eldri höfðu til dæmis það hlutverk
að líta til með þeim yngri úti í frí-
mínútum, leika við þá og aðstoða á
allan hátt. Kennarar voru jafnframt
úti við gæslu. Við þetta skapaðist
samkennd í skólanum og við fund-
um að hún var enn fyrir hendi
gagnvart Helga þegar við komum
þangað í heimsókn þremur árum
síðar."
Aðstoðarfólk í hverjum bekk
Helga segir enn fremur að hug-
takið einsetinn skóli þekkist ekki f
Suffolk, héraðinu þar sem Felix-
stowe er. Annað hreinlega tíðkist
ekki.
„Áberandi var hversu foreldrar
tóku mikinn þátt í skólastarfi og
unnu mikið sjálfboðastarf. Þeir
voru duglegir að safna peningum
fyrir skólann og rann þá ágóðinn
óskertur til hans. Mér er minnis-
sett sér það markmið að nám
nemenda verði einstaklingsmið-
aðra en nú er og samvinna aukist.
„Það eru deildar meiningar um
heimanám. Sumir vilja alls ekki
hafa það en aðrir leggja á það
áherslu. Ég er í seinni hópnum.
Nú er margt að gerast í skólunum
hvað varðar fjölmenningarlegt
samfélag og Austurbæjarskóli er
t.d. móðurskóli í Reykjavík í fjöl-
menningarlegri kennslu. í skóla-
starfi borgarinnar höldum við ör-
ugglega áfram að sækja okkur
góðar fyrirmyndir til annarra
landa. En skólamenn frá öðrum
löndum hafa einnig komið í
kynnisferðir til okkar - og ekki
hefur verið annað að heyra en
sitthvað fróðlegt hafi hér verið að
finna."
sigbogi@dv.is
„Þeireldri höfðuti!
dæmis það hlutverk
að líta til með þeim
yngri úti i fríminútum,
leika við þá og að-
stoða á allan hátt."
stætt að kennari Helga kom þeim
skilaboð um til foreldra að ef til
væri skápur eða hirsla á heimilinu
sem ekki væru not fyrir lengur
mætti gjarnan láta hana vita. Hjá
okkur var gömul kommóða sem við
ætluðum að henda en höfðum ekki
komið í verk. Það er ekki að orð-
lengja það að kommóðan fór í skól-
ann, var dubbuð upp og máluð og
kom að góðum notum. Þetta er að-
eins lítið dæmi um nýtnina sem var
þarna og þetta finnst mér til eftir-
breytni."
Aðspurð segist Helga ekki frá því
að Bretar nái að sinna hverjum ein-
staklingi betur en hér heima. Að-
stoðarfólk hafi verið í hverjum
bekk, sem létti miklu álagi af kenn-
aranum. Þannig hafi hann betur
getað sinnt þeim nemendum sem
aðstoð þurftu. Fjöldi barna í hverj-
um bekk hafi verið svipaður og hér
heiina, það er um tuttugu nemend-
ur.
Því fyrr því betra
Um þriggja ára skólagöngu í
Englandi segist Helga trúa því að
hún hafi gert syni sínum gott, með
tilliti til tungumáls, félagslegrar
reynslu, kynni af erlendum þjóðum
og fleira.
„Það eykur víðsýni að hafa búið
erlendis, hann býr að enskunni og á
auðvelt með að halda henni við.
Enda mikill hluti sjónvarpsefnis á ís-
landi á ensku. Þegar ég lít til þeirra
kynna sem ég fékk af bresku skóla-
kerfi finnst mér lágmarkskrafa að
allir skólar verði einsetnir og boðið
verði upp á heitar máltíðir fyrir
börnin innan skólans. Nú þegar er
vetrarfrí í flestum skólum og skóla-
árið að lengjast. Þetta er ef til vill
þróun í átt að því sem tíðkast er-
lendis og að sumarfrí skólabarna
styttist enn frekar. Einnig mætti
byrja að kenna börnum erlend
tungumál fyrr en nú er gert. Þessi
reynsla sem við höfum sýnir okkur
að börn eiga tiltölulega létt með að
læra önnur tungumál. Því fyrr sem
þau byrja, því betra."
Helga og Helgi „Það eykur viðsýni að hafa búið erlendis, hann býr að enskunni og það er
auðvelt að halda henni við,"segir Helga Kristjánsdóttir. Hún og sonurinn hjálpast að við
heimanámið.
Þrjú ár í Felixstowe í Englandi
Mættum hefja
tungumálakennslu fyrr