Dagblaðið - 28.08.1978, Blaðsíða 10

10
MEBIAÐIÐ
jÚtgefandk DagblaðUfhC
Framkvœmdastjóri: Svainn R. Eyjonsaon. HKstjon: JOnas Kristjánssoi^
Fréttastjórf. Jón Birgir Pétursson. Ritstjómarfultrúi: Haukur Helga*on. Skrffstofustjóri ritstjómar
Jóhanneu ReykdaL íþróttir HaDur Sfmonarson. AöstoöarfréttastjóVar Atii Stoinarsson og Omar
Valdknarssor Handrit: Ásgrimur Pálsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Asgeir Tómasson, Bragi Slgurösson, uora Stefánsdóttir, Gissur Sigurös-
son, Guðmundur MagnCtsson, Halur HaMsson, Hetgi Pétursson, Jón^s Haraldsson, Ótofur Geirsson,
ólafur Jónssory Ragnar Lár., Ragnheiður Kristjánsdóttir. Hönnun: Guðjón H. Pálsson.
Ljósmyndir: Ari Kristínison Ami PáH Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, HÖrður VHhjálmsson,
Ragnar Th. Sigurðsson, Sveinn Þormóðssdn.
SkrifstoKistJórii Ótofur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Práinn Þorieifsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. HaNdórsson.
Ritstjóm Síöumóia 12. Afgreiðsla, áskriftadefld, auglýslngar og skrifstbfur Þverhoiti 11.
Aðalsími blaðsins er 27022(10 línur). Áskrift 2000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. ointakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Síðumúla 12. Mynda- og plötugerö: Hilmir hf. Slðumúla 12. Prentun:
Árygjuir hf. Skeifunni 10.
Undir fána ranglæ tis
Ný ríkisstjórn verður að snúa sér af
fullri alvöru að endurbótum á kjördæma-
og kosningaskipun. Stjórnarskrárnefnd á
að skila áliti og tillögum á miðju kjör-
tímabilinu. Þá ber ríkisstjórninni að
stefna að samkomulagi milli flokkanna,
rjúfa þing og láta kjósa um stjórnarskrármálið.
Nýir menn í þingsölum lofa umbótum í þessum efn-
um. Nú ættu forystumenn ekki að geta hunzað tillögur,
sem sambönd ungra manna í Sjálfstæðis-, Alþýðu- og
Framsóknarflokki beittu sér fyrir fyrir tæpum tveimur
árum eins og stjómarskrárnefnd Hanúibals lét sig hafa
að gera. Einn þeirra, sem sömdu þessar tillögur, Finnur
Torfi Stefánsson, hefur verið kosinn á þing fyrir Alþýðu-
flokkinn. Þess er að vænta, að hann og Friðrik Sophus-
son, nýkjörinn þingmaður fyrir Sjálfstæðisflokkinn, knýi
á um framkvæmd þessara tillagna, sem geta orðið grund-
völlur mikilla úrbóta, verði út frá þeim gengið í meginat-
riðum.
Lýðræðinu er stórlega áfátt. Kjósendur hafa ekki
jafnan kosningarétt, einn hefur margfaldan rétt á við
annan, miðað við tölu þingmanna í hinum ýmsu kjör-
dæmum. Suðvesturhornið, Reykjavík og Reykjanes,
hefur verið í öskustó í þessum efnum.
Flokksræðið drottnar þrátt fyrir aukin prófkjör.
Meðal annars getur hver kjósandi einungis kosið fram-
bjóðendur eins stjórnmálaflokks og verður því í reynd-
inni að greiða þeim öllum atkvæði sitt. Útstrikanir mega
heita vonlausar.
Samvinnunefnd fulltrúa ungliða flokkanna þriggja
starfaði á tímabilinu frá desember 1975 til október 1976
að því að leita leiða til að auka lýðræðið í þessum efnum.
Hún varð sammála um tillögur um „persónukjör með
valkostum”, sem líkist skipan þessara mála á írlandi.
Framboð skyldu verða einstaklingsbundin. Flokksað-
ildar frambjóðenda skyldi getið á kjörseðli. •
Kjósandi hefur eitt atkvæði en getur einnig gefið til
kynna valkosti sína að frágengnum þeim, sem hann kýs.
Hann gerir það með því að setja töluna 1 við nafn þess,
sem hann kýs, 2 við nafn þess, sem hann vill helzt að hin-
um fyrsta frágengnum og svo framvegis. Við þetta er
hann óbundinn af flokkum.
Við talningu er tekið tillit til valkostanna, sem kjós-
endur hafa látið í ljós, með því að þeir frambjóðendur,
sem fæst atkvæði fá, eru felldir brott og atkvæðum
þeirra skipt milli annarra frambjóðenda samkvæmt val-
kostum kjósenda. Þeim atkvæðum hinna kjörnu, sem
eru umfram það lágmark, sem þarf til að ná kjöri, er
einnig skipt milli annarra á sama hátt.
Við þetta fengist fram það mikla.réttlætismál, að kjör
yrði persónubundið en ekki komið undir valdboði flokks-
klíkna. Við núverandi skipan hefur flokksræðið að
mestu leyti ákveðið, hverjir skulu vera þingmenn, áður
en kjósendur fá að koma þar nærri.
Unga fólkið gerði einnig tillögur um kjördæmaskipun,
sem skapaði jafnrétti milli kjördæma, svo að kosninga-
réttur íslendinga yrði að kalla hinn sami, hvar sem væri
á landinu.
Þessar tillögur eru hið markverðasta, sem fram hefur
komið um kosningaréttarmálefni. Auk þess báru nokkrir
þingmenn á síðasta þingi fram merkar tillögur í þessum
efnum, svo sem um óraðaða lista og aukið jafnrétti í
skiptingu landsins í kjördæmi. Samtryggingarkerfi flokk-
anna allra lagðist- á allar þessar umbótatillögur sem
svæfði þær.
Tillögur unga fólksins voru hunzaðar og kjósendur
leiddir að kjörborðinu undir fána hins rangláta kerfis.
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 28. ÁGÚST 1978.
Enn lifir franska
útlendingaher-
sveitin góðu lífi
Aðeins þrír af hverjum tíu umsæk jendum fá inngöngu
— Hersveitin er föðurland okkar — Þannig hljóða einkennisorð frönsku útlendingahersveitarínnar. Þeir Dmm teiagar
hennar sem féllu i átökunum i Shabahéraði i Zaire hafa þá væntanlega fallið ánægðir. Myndin er þaðan. Átökum er lokið
og Evrópumaðurínn f búningi útlendingahersveitarínnar gengur afslappaður og öruggur um götur Kolwesi.
Enn er það svo að fjöldi manna
hvaðanæfa úr heiminum sækist eftir
að gerast hermenn í útlendingaher-
sveitinni frönsku. Síðasta afreksverk
hennar var er flokkar hennar höfðu af-
skipti af uppreisninni i Shaba héraði í
Zaire. Þar björguðu Frakkar skjól-
stæðingi sinum, Mobuto, frá þvi að
hrekjast frá völdum.
Þó umsækjendur séu margir er því
alls ekki á þann hátt farið að margir
komist í útlendingahersveitina. Aðeins
þrír af hverjum tíu umsækjendum fá
jákvætt svar að sögn stjómenda þessa
átta þúsund manna hóps. Þess' er
krafizt að umsækjendur séu á aldrin-
um sautján ára til fertugs. Þrátt fyrir
að almannarómur telji að í sveitunum
sé samvalinn hópur afbrotamanna er
því að sögn stjórnenda alls ekki þannig
farið. Segja þeir að sérstaklega sé haft
auga með því að umsækjéndur sem
eftirlýstir séu fyrir ofbeldisverk af
einhverju tagi komist ekki til þjónustu.
Að sögn yfirmanna útlendingaher-
sveitarinnar, eða réttara sagt falihlifa-
deildar hennar, sem hefur aðsetur í
herbúðum við borgina Calvi á
Korsíku, er þessi gamli orðrómur um
glæpamennina og útlendingaher-
sveitina orðinn heldur slitinn. „Við
gætum þess til dæmis mjög vel að
kanna ávallt hvort þeir sem sækjast
eftir störfum hjá okkur hafi sætt
ákæru eða dómi fyrir neyzlu eða sölu
eiturlyfja. Dæmdir ofbeldismenn fá
heldur ekki inngöngu hjá okkur.
Að sögn eru flestir umsækjenda
ungir að árum og viija leita æfintýra,
þvi sé aftur á móti ekki að leyna að
margir séu þeir sem eru að flýja frá
persönulegum vandamálum, svo sem í
hjónaböndum, atvinnuleysi eða vegna
bezta, er á reynir, fyrir þá yfirmenn og
stjórnendur sem sérstaka áherzlu hafi
lagt á að auðmýkja undirmenn sína.
Þess eru jafnvel dæmi að liðþjálfar
hafi verið lækkaðir í tign fyrir að hafa
gengð í skrokk á óbreyttum her-
mönnum.
Háttsettur yfirmaður sveitarinnar
hefur látið hafa eftir sér að hlutverk
þeirra sé að framkvæma þær skipanir
sem þeir fái. Það geri hermenn sveit-
arinnar en auðvitað verði þeir að
vinna sín verk með hliðsjón af
aðstæðum í hverju tilviki. En að fram-
fylgja skipunum þeim sem við fáum er
okkar hlutverk.”
Gott dæmi um starf hermanna út-
lendingahersveitarinnar er verkefni
þeirra í Shaba héraði í Zaire. Verkið
var framkvæmt á skipulagsbundinn
hátt. Farið var inn í námubæinn
Kolwesi og voru innrásarmennirnir
hraktir þaðan hægt en orugglega.
Fallhlífalið var látið svifa til jarðar
hinn 19. maí síðastliðinn. Eftir komu
þeirra linnti • loks hryðjuverkum
innrásarliðsins, sem að sögn drap
hundruð Evrópumanna og innbyggja.
Þar sýndi útlendingahersveitin yfir-
burði sína í það minnsta í samanburði
við hinar afrísku hersveitir. Mannfall
hersveitarinnar varð fimm hermenn
dauðir og tuttugu særðir. Að loknum
bardögum, þegar andstæðingarnir
voru á hraðri ferð aftur til Angóla,
kom í ljós að i það minnsta þrjú
hundruð höfðu fallið í liði þeirra.
„Lífið í útlendingahersveitinni er
vissulega erfitt en mér fellur það,”
sagði tuttugu og niu ára brezkur her-
maður. Hann hefur verið í her-
sveitinni í sex ár og tók meðal annars
þátt í leiðangrinum til Shaba.
stjórnmálaástands i heimalöndum
þeirra.
Yfirmenn útlendingahersveit-
arinnar neita því einnig algjörlega að
að því sé stefnt með þjálfun her-
sveitanna að sadiskar tilhneigingar
mannanna njóti sín sem mest. Þó
viðurkenna þeir að slíkt sé erfitt þegar
verið sé að þjálfa menn til her-
mennsku. Einnig viðurkenna þeir að
aginn sé mikill og jafnvel meiri en í
nokkrum öðrum hersveitum. Haft er
eftir Breta einum sem verið hefur í
sveitunum í sautján ár að hann telji
nauðsynlegt að agi sé harður i út-
lendingahersveitinni. Þeir sem þar séu
verði að gera sér Ijóst að það séu bæði
hagsmunir franska ríkisins og þeirra
sjálfra að þeir séu á hverjum tíma
viðbúnir að fara hvert sem er og sinna
hverju sem er.
Hinn brezki hermaður bendir aftur
á móti á að fullyrðingar um óeðlilega
hörku yfirmanna standist engan
veginn ef litið sé á að fæstir geri sitt