Dagblaðið - 07.05.1979, Blaðsíða 4

4 DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 7. MAÍ 1979.
Verðlækkunarveizlu ríkisstjórnarinnar lokið:
Marzmánuður mun dýrari en febrúar!
Eiris og vasnta mátti reyndist
kostnaðurinn við heimilishaldið
nokkru hærri í marzmánuði heldur
én mánuðinaá undan, að jólamánuð-
inum undanskildum. Virðist því sem
verðlækkunarveizlu ríkisstjórnarinn-
ar sé nú lokið. í vetur var söluskattur |
afnuminn af matvörum, en nú hafa |
verðhækkanir, sem m.a. stafa af
hinu eilífa gengissigi náð yfirhönd-
inni á nýjan leik. Eins og svo oft áður
á fólkið í landinu ekki gott með að
átta sig á verðlagi á nauðsynjavörum.
Það er sífellt verið að hringla með
það fram og aftur, eins og t.d. með
verðið á landbúnaðarvörunum. Einn
daginn er tilkynnt verðlækkun með
pompi og prakt, — varla er nokkur
maður búinn að læra á nýja verðið,
áður en verðhækkun verður á nýjan
leik. Þá verður enn að byrja á að
festa sér verð i huga!
Allir eru þó á sama máli um að
nauðsynlegt sé að efla verðskyn al-
mennings, meira að segja eru yfir-
völdin á þeirri skoðun, bæði verð-
lagsskrifstofan og viðskiptamálaráð-
herra. Hins vegar virðist ekki mikið
gert af opinberum aðilum til þess að
hjálpa fólki með að átta sig á verð-
lagi.
Við megum þó ekki láta hugfallast.
Við verðum að reyna að fylgjast með
eftir beztu getu. Ágætt ráð er að taka
þátt í könnun DB og Vikunnar,
skrifa niður allar fjárhæðir, sem fara
í gegnum hendur okkar — og helzt i
hvað hver upphæð fer. Með því að
halda til haga samlagningarmiðanum
úr verzluninni og skrifa við hverja
upphæð um leið og gengið er frá vör-
unum, er hægt að fylgjast nokkuð vel
með. Þannig fylgist maður einnig
með þvi hvort það sem greitt var fyrir
sé örugglega með í innkaupapokan-
um.
Frá 35
sveitarfélögum
Þátttakan í könnun okkar á kostn-
aðinum við heimilishaldið er mjög al-
menn í landinu. í síðasta mánuði
fengum við seðla frá þrjátiu og fimm
sveitarfélögum. Sá sem reiknar út
„heimilisbókhaldið” er farinn að
kannast við ýmsa þá aðila sem sent
hafa inn seðla að jafnaði og ef ein-
hverja vantar inn í myndina er þeirra
saknað. Eins og við höfum oft bent á
er mikilsvert að sem fiestir séu með
að staðaldri.
Fámennustu fjöl-
skyldurnar „dýrastar"
Eins og oftast áður virðist vera
Mánaðarúttektin okkar fór að þessu sinni til Akraness. Er það vel þvi úttektin er
eins konar umbun til þeirra sem sinna um búreikningshald og Akurnesingar hafa
jafnan átt marga seðla i mánaðaruppgjörinu. Þar rikir Ifka mikill áhugi á neyt-
endamálum almennt, sem starf Akranesdeildar Neytendasamtakanna ber glöggt
vitni.
Þriggja manna
fjölskylda fékk um
70 þús. kr. úttekt
„Nei, þú segir ekki? Fékk ég mán-
aðarúttektina hjá ykkur?” spurði
unga húsmóðirin á Akranesi himin-
lifandi er við hringdum og sögðum
henni að við hefðum dregið hennar
seðil úr innsendum marzseðlum. —
Unga konan er Guðrún Guðmunds-
dóttir á Akranesi, gift Einari Jóns-
syni bæjargjaldkera þar. Þau eiga
eina, fjórtán mánaða gamla dóttur.
Meðaltalskostnaður þriggja manna
fjölskyldu í marzmánuði reyndist
23.060 kr. á mann eða tæpar 70 þús-
und kr. — Fyrir þá upphæð getur hin
za Akranesfjölskylda verzlað að
v .td.
Guðrún sagðist að jafnaði verzla i
Verzlun Einars Ólafssonar á Akra-
nesi og mun Neytendasiðan fylgja
henni í vikunni, eins og jafnan hefur
verið venja okkar, er hún kaupir inn
til heimilisins.
,,Ég hélt búreikninga hér áður, en
þá skrifaði ég útgjöldin niður hjá mér
í bók. Eftir að ég fékk veggspjaldið
góða frá ykkur hef ég alltaf skrifað
öll útgjöldin niður á það. Mér finnst
það alveg tilvalið, — þá getur maður
séð í hvað peningarnir fara og er þá
ekkert að bruðla með þá,” sagði
Guðrún.
Seðillinn hennar frá því í marz var
aðeins undir „landsmeðaltalinu” og
getur hún því vel við unað í saman-
burði við aðrar þriggja manna fjöl-
skyldur í landinu.
- A.Bj.
dýrara að reka fámennar fjölskyldur
en mannmargar, þegar reiknaður er
út meðaltalskostnaðurinn á hvern
fjölskyldumeðlim. Mestur var kostn-
aðurinn hjá tveggja manna fjölskyld-
unum. Hann reyndist 25.074 kr. á
mann, að meðaltali. í meðaltalsút-
reikningnum er ekki tekið tillit til bú-
setu — heldur reiknað út meðaltalið í
hverri fjölskyldustærð fyrir sig.
Hagstæðust var útkoman hjá sex
manna fjölskyldunum, 19.575 kr. á
mann. Að vísu komu átta manna
fjölskyldumar aðeins betur út, eða
með 19.389 kr. á mann en þar sem
aðeins komu seðlar frá tveimur átta
manna fjölskyldum að þessu sinni, er
-varla hægt að telja það marktækt
meðaltal. Sjö manna fjölskyldan var
með 20.218 kr. á mann, sú fimm
manna með 21.555 kr. á mann, þá
kom þriggja manna fjölskyldan með
23.060 kr. á mann. Fjögurra manna
fjölskyldan var með 24.064 kr. á
mann og er það í rauninni ótrúlega
hátt miðað við að sá fjölskylduhópur
er langfjölmennastur. Óhagstæðust
var útkoman hjá tveggja manna fjöl-
skyldunni, eins og áður sagði, með
25.074 kr. á mann að meðaltali.
Allar þessar tölur nema hjá tveggja
manna fjölskyldunni eru mun hærri
heldur en í febrúarmánuði. Má það
kannski teljast eðlileg þróun þar sem
fyrir utan gengisbreytingar á tímabil-
inu hefur einnig orðið hækkun á
smásöluálagningu. Kaupið hefur hins
vegar ekki hækkað að sama skapi,
eins og oft hefur verið áður. Það er
því vísast að fólk finni almennt meira
fyrir verðhækkununum nú en oft
áður.
Fastir kostnaðarliðir
skuggalega háir
Eins og margoft hefur verið bent á
hér á Neytendasíðunni er hverjum í
sjálfsvald sett hvaða kostnað hann
telur fram í dálkinum sem merktur er
„annað” á upplýsingaseðlinum. Við
höfum ekki notað þann dálk í okkar
útreikningum heldur var dálkurinn
settur þarna fólki sjálfu til glöggvun-
ar. Sumir hafa fyllt þennan dálk út
og sjást þar oft allskuggalegar tölur.
— Fram er tekið að þar sé um að
ræða húsahitunarkostnað, rafmagn
og síma. í sumum tilfellum hefur
rekstrarkostnaður bifreiðar einnig
verið tilgreindur.
Nú hækka þessi föstu útgjöld veru-
lega því tilkynnt hefur verið um
margra prósenta hækkanir á gjöldum
eins og t.d. rafmagni og síma. Það
eru gjöld sem neytendur verða að
,greiða hvort sem þeim líkar betur eða
verr og hafa lítil áhrif á.
Eins og bent er á i stórmerkri grein
í Neytendablaðinu eftir Gísla prófess-
or Jónsson virðast þessar opinberu
stofnanir eins og t.d. rafveitur og
síminn ekki taka tillit til þess í verð-
lagningu á þjónustu sinni hvers konar
þjónustu þeir veita viðskiptavinum
sínum. Allir verða að greiða sín
gjöld, þótt þjónustan sé í sumum til-
fellum í algjöru lágmarki. í grein
Gísla er bent á mismunandi spennu á
rafmagninu og einnig laklega
frammistöðu í simamálum lands-
manna.
Þannig mætti lengi halda áfram að
ræða þessi mál fram og aftur. Við
sjáum það af aukinni þátttöku les-
enda DB og Vikunnar í þessari könn-
un á kostnaðinum við heimilishaldið
að fólkið í landinu hefur áhúga á því
að fylgjast með í hvað það eyðir
kaupinu sínu.
Könnun okkar er auðvitað ekki
nein algild visindi heldur aðeins eitt-
hvað til þess að miða við. Þetta er
heldur ekki samkeppni um hverjum
tekst að halda útgjöldunum í algjöru
lágmarki. Við erum að reyna að finna
út meðaltalstölur sem aðrir geta
miðaðsig við.
- A.Bj.
uppiysingaseðill
til samanburðar á heimiliskostnaði
Nafn áskrifanda
Heimilí
Sími
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlegast sendið okkur þennan svarseðil. Á þann hátt verðið þér virkur þátttakandi í
upplýsingamiölun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar fjölskyldu
af sömu stærð og yðar.
Kostnaður í aprílmánuði 1979________
Matur og hreinlætisvörur kr.__________________________________
Annaö
Alfé kr.
VIKM
Fjöldi heimilisfólks