Dagblaðið - 06.04.1981, Blaðsíða 26

26
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 6. APRÍL 1981.
i
D
Menning
Menning
Menning
Menning
Jóhann S. Hannesson:
SLITUR ÚR SJÖOROABÓK
örn og örlygur, Rvlk. 1980 48 bla.
Hvert ljóð í þessari litlu bók
Jóhanns S. Hannessonar, Slitur úr
sjöorðabók, er vel ort. Hér hefur
verið valið til prentunar, ekki safnað.
Myndvisi og góð málkennd
einkenna ljóðin:
Bók
menntir
Jy skal enn þar sem voðinn er vís úr hverri átt
vígi mitt standa. Með hlið sin opin á gátt:
það er líka til að taka heiminn í sátt.
(IN UTRUMQUE PARATUS bls.
17).
Önnur bera vott um innri frið sem
er forsenda lífsnautnar:
DAUÐINN Hannessonar
um, USTIN &
Ymur mér í eyrum haust.
Öspin stolin hvisli sínu
flytur ennþá auga minu
erindi sitt blaðalaust.
(Nýsikennsla bls. 25)
Ljóðin eru afar vitsmunaleg.
Heimspeki höfundar birtist í
persónulegum, stuttum Ijóðum,
íklæddum æðrulausri kímni:
Ég kveið ei forðum daga tímans tönn,
taldi hún dræpi úr leyni, hol og grönn,
á svipstund, en að hún sé jórturjaxl
játar nú reynslan, ömurleg en sönn.
(Tönnl. bls. 13)
Það fer ekki leynt að höfundur
hefur gengið velsjáandi i gegnum lífið
og lært sitt hvað á þeirri leið um sam-
ferðamenn sína og sjálfan sig:
Meðan kapp í blóði brann
barðist ég við hatursmann.
Ég kom banahöggi á hann,
hélt mig sigurvegarann.
Undan heiftum hans og róg
hafði sviðið meir en nóg.
Mér var hefndar þörf. Og þó
það var ekki ég sem hló.
Ljóðin orka siðferðilega sterkt á
lesanda. Þau eru bjartsýn, sáttfús og
vonglöð — flest:
Dagurinn getur enn hert sfn undirtök,
enn má hrekja fáein sundurlaus rök,
enn er hundrað i hættu. Og fyrir þásök
Hillingin eyðirekki
ógnum sandsins. Ég þekki
allt of vel hvað hann er.
En sama sorglega þekking
segir mér hvað þessi blekking
er dýrleg í sjálfri sér.
Ljóðunum, sem eru 28 talsins, er
raðað í fimm flokka. í fáum orðum
mætti segja að meginefni þeirra sé
þetta: I. Heimsmenningin og við, II.
Sjálfið, III. Hinn ytri heimur og lífið,
IV. Listin, V. Dauðinn.
Höfundur er ekki margorður.
Hann læsir í lítið ljóð það sem aðrir
gætu vart skýrt á minna en heilu
kvöldi. Það er einkenni góðra skálda.
Jóhann S. Hannesson hefði
gjarnan mátt hafa meiri tíma til að
sinna listinni svo að við mættum
njóta. Kannski er ekki öll nótt úti enn
Jóhann S. Hannesson.
— nú þegar daginn fer að lengja,
enda þótt höfundur hafi reyndar
lofað í Ijóði sínu (Bæn bls. 33) ,,að
láta ekki orð á prent” ef aðeins „yrði
heldur minna þrengt / að hverjum
degi.....”.
Nú fer vornótt í hönd. . . .
Rannveig G. Ágústsdóttir
Faye Dunaway við upptöku á Eyes of Laura Mars.
Daufur augnaþriller
Eyes of Laura Mrs
Leikstjóri: Irvin Kershner.
Leikendur: Faye Dunaway, Tommy Lee Jones,
Brad Dourif.
Sýningarstaður: Stjörnubió.
Hryllings-þrillerar eru alltaf vin-
sælir og fyrir mitt leyti get ég ekki
hugsað mér betri afþreyingu en
myndir af því tagi, Ef hryllings-þrill-
erinn er af toppgerð veldur hann
adrenalínsholskeflu i líkamanum,
sem er betri en nokkur vímugjafi. En
ef hann er af þeirri gerð sem „Laura
Mars” er þá veldur hann hálfgerðum
leiða og maður bíður aðeins þess að
því verði svarað hver er morðinginn.
Eyes of Laura Mars fullnægir alls
ekki þeim kröfum sem gerðar eru til
mynda af þessu sauðahúsi. Sögu-
þráður er ósannfærandi, persónu-
sköpun er kauðaleg og gegnir því litla
hlutverki að gera alla dularfulla.
Þrátt fyrir fræga (og yfirleitt góða)
leikara skapast lítill áhugi, það sann-
ast með þessari kvikmynd að leik-
stjórar sem eru óvanir hryllings-
þrillerum gera ekki miklar rósir
svona í fyrsta skipti.
Hver er morðinginn?
Laura Mars er vel metinn ljós-
myndari sem sér sýnir. Þessar sýnir
eru ekki alveg venjulegar því Laura
sér með augum morðingja þegar
hann tínir niður kunningja hennar.
Bráðlega verður svo ljóst að myndin
er ekki bara hryllingsmynd heldur
einnig „hver-er-morðinginn-mynd”.
Það er ekki rétt að rekja nánar gang
myndarinnar fyrir væntanlegum
áhorfendum en þeim áhugasömustu
skal bent á að löggan með sólgleraug-
Kvik
myndir
un er ekkert tengd málinu. Með þess-
ar upplýsingar að vopni ættu flestir
að hafa Ieyst gátuna fyrir hlé og þar
af leiðandi veðjað kók og pulsu um
það hver sé morðinginn.
Að öllu gamni slepptu þá held ég
að myndin klikki vegna þess að hún
er ósköp venjuleg ,,hver--gerði-það”
mynd. Myndin hefði orðið sterkari
sem hryllingsmynd þar sem morðing-
inn hefði verið utanaðkomandi.
Einnig virðist morðinginn í myndinni
vera órökréttur kostur samkvæmt
handritinu, hann hefur einfaldlega
ekki haft tækifæri til að fremja alla
glæpina.
Handrit John Carpenters
Hinn kunni hryllingsmyndaleik-
stjóri John Carpenter er skrifaður
fyrir handritinu að „Laura Mars”.
Hann hefur reyndar borið við að
upphaflegt handrit hans hafi að
mörgu leyti verið ólíkt því sem sést í
Stjörnubíói en að framleiðandi
myndarinnar, Jon Peters (maður
Barböru Streisand) hafi viljað mynd-
ina eins og hún er. Gaman hefði verið
að vita hvað hefði skeð ef Carpenter
hefði leikstýrt myndinni sjálfur, eins
og hann reyndar gerði ráð fyrir.
Faye Dunaway, Tommy Lee Jones
og Brad Dourif eru leikarar sem eiga
skilið skárri verkefni en Eyes of
Laura Mars en ég geri ráð fyrir að
allir verði að lifa af einhverju. Það er
hins vegar mjög athyglisvert hvað
kvikmyndagerðarmenn vestra ætla
að sniðganga Brad Dourif. Þessi leik-
ari, sem lék svo eftirminnilega Billy
Bibbitt i Gaukshreiðrinu hefur að
mestu gengið atvinnulaus ef undan er
skilið hlutverk hans í þessari mynd og
mynd John Hustons, Wise Blood
(sýnd í Fjalakettinum innan
skamms). Ja, svona gengur það víst
stundum í Hollywood.
- Ö.Þ.
V

Jafnvel leik-
ið, þótt glám-
ur riði húsum
Tónleikar á vogum Tónlistarfólagsins í Austur-
bœjarbiói 1. aprfl.
Rytjondur: Allan Sternfield, píanóleikari, Nina
G. Flyor, collóleikari og Guöný Guðmunds-
dóttir, fiðluleikari.
Efnisskrá: Maurice Ravel: Caspard dela Nuit
og Sónata fyrir fiðlu og pianó; Antonin
Dvorak: Tríó fyrír fiðlu, celló og pianó, op. 90.
Það mátti heita heldur alþjóðlegur
blær á tónleikum Tónlistarfélagsins
að þessu sinni, þar sem bandarískir
ísraelar léku með íslenskum fiðluleik-
ara, franska og tékkneska tónlist.
Enn ein áminning um að í músíkinni
þekkjast ekki hin svokölluðu landa-
mæri. Raunar þykjumst við eiga svo-
lítið í Ninu Flyer síðan hún var cellisti
í Sinfóníuhljómsveit íslands hér i
eina tíð.
Allan Sternfield reið á vaðið með
Gaspard de la Nuit. Ekki verður sagt
um þau þremenningana að þau hafi
valið sér verkefni af allra auðveldasta
enda. Allan Sternfield brunaði í gegn
um Gaspard, léttilega. Helst var það í
„Ondine”, fyrsta kaflanum, að
leikur hans væri ekki hnökralaus með
öllu. Hann var eilitið höggkenndur,
svo ekki virtist tónaflaumurinn vera á
sama veg og straumur sá, sem maður
imyndar sér vatnadísirnar stíga upp
úr. í þeirri á eiga engar kvarnir, iður
eða brot að vera, heldur jafn
flaumur.
Ljótt aprflgabb
Það tók þær stöllurnar of langan
tíma að spila sig saman í Ravel dúó-
sónötunni. Má að líkindum helst um
kenna aðstöðunni, eða öllu heldur
aðstöðuleysinu, í Austurbæjarbíói.
En þegar þær voru loksins búnar að
spila sig almennilega saman, þá
spiluðu þær skrambi vel.
Dumky er bæði langt og strangt.
Antonin Dvorak
Hver kafli þess er lítið heildstætt
stykki, en þó tengjast þeir allir svo
listilega innbyrðis með hinu elegíska
„dumka”, sem gengur í gegnum tríó-
ið allt. Þeim þremenningunum tókst
að skapa góða heildarmynd í leik
sínum og hann var beinskeyttur, en
jafnframt blæbrigðaríkur. Aðdá-
unarvert var hversu innilega lítið það
raskaði einbeitni þeirra, þótt Hurða-
skellir kæmi í heimsókn, eða kannski,
réttar sagt — Glámur .riði húsum.
Aðstandendur skarkalans eiga að
skammast sín, ekki síst þar sem það
er almennt haldið að þeir séu orðaðir
við listir. Var þetta ljót apríluppá-
koma. En eins og fyrr segir létu tón-
flytjendur þetta lítt á sig fá og luku
leik sínum með glæsibrag og fyrir
aukalag stálust þau til að þjófstarta
næsta konsert, sem lofar góðu.
- EM
Tónlist
V.