Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 03.03.1959, Blaðsíða 14

94
eins og auðmjöltun, holdafar (vaxtarhraða, notkun fóðurs-
ins og kjötgæði), útlit (einkum júgurlag og spena), frjósemi
og margt fleira.
Kynbótaáætlun í nautgriparækt, sniðin með tilliti til
sæðinga, krefst enn fremur nákvæmrar skrásetningar á kún-
um, svo hæfastar nautamæður verði fundnar. Á skrá yfir
úrvalskýrnar þarf að færa eiginleika eins og auðmjöltun og
jafnvel, auk fitu mjólkurinnar að rannsaka eggjahvítumagn
hennar, og fyrir uppeldi valdra nautkálfa þarf að draga
ákveðnar línur um útlit þeirra, vaxtarhraða og fóðurþörf.
Auk þessa eru ýmsir aðrir þættir í sambandi við sæðingar,
er smám saman koma til greina í kynbótastarfinu.
Það er framkvæmd allra þessara þátta, sem á að gera sæð-
ingar annað og meira en bara athöfn, sem hefur þann til-
gang „að fá kálf í kú“, hún á að gera sæðingarnar að því, er
nefna mætti „sæðirækt“. Allt kostar þetta þó mikið fé og
fyrst þegar fjárhagslegur grundvöllur er fenginn er hægt að
reka skipulega sæðirækt. Skipting sœðinga á fleiri svœði eða
hópa, en nauðsynlegt er af tœknilegum ástœðum, er því
mjög óhagkvæm.
Að sjálfsögðu má benda á ýmsar leiðir til lausnar hinni
hagfræðilegu hlið málsins, en svo sem síðar verður bent á,
verði kynbótaáhrifin smá hjá smáum einingum, og á því er
erfitt að ráða bót.
Kynbæturnar eru mjög háðar því, úr hve mörgum af-
kvæmarannsökuðum sæðinganautum er að velja.
Flest 'kynbótaleg viðfangsefni snúast að síðustu um það,
hvernig hægt er að ná mestum erfðalegum framförum á ári
hverju. Framfarir þær, sem orðið hafa síðustu 10—15 árin í
vissum þáttum kynbótafræðinnar — þ. e. í fjöldaerfðunum
(populasionsgenetik), hafa gert mögulegt að reikna árangur
mismunandi aðferða við úrval við ólíkar aðstæður.
Úr fjöldarannsóknum (statistik) fá verkfræðingarnir for-
múlnr og stnðla eftir þörfum til að reikna út lmrðarþol