Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 03.03.1959, Síða 18

98
Það er skiljanlegt, að því færri afkvæmarannsökuð naut,
sem um er að velja, því lœgra verður venjulega meðaltalið
af tveimur þeim beztu og er þá einmitt komið inn á það
spursmál, sem frekar öllu öðru stjórnar árangrinum af sæð-
ingunum.
Taflan sýnir, að erfðaárangurinn verður 4—6 sinnum
meiri ef við tökum 20 naut inn í árganginn, samanborið
við að hafa aðeins fjögur naut í árganginum. Frá kynbóta-
sjónarmiði mælir því allt með því, að hver sæðingaeining
sé sem stærst, og í Noregi er hagkvæmast að hvert kúakyn
sé ein eining. Skipting sama kúastofns í fleiri sjdlfstæðar
einingar getur til lengdar aðeins leitt til ófullkomins úrvals
og hægra framfara i kynbótunum.
Hóprœktun hefur verið nokkuð umrædd í sambandi við
ræktun einstakra lokaðra kynja. Stofninum er þá deilt í
hópa eftir ættum, og sæðinganaut framleidd við skyldleika-
ræktun, en síðan notuð í öðrum hópum, en þeim er fram-
leiddi þau, en jafnvel skipuleg hópræktun byggir á, að sú
kynslóð, er samanstendur af hópunum, skiptist ekki, en sé
ræktuð sem ein heild.
Gerum nú ráð fyrir, að hagfræðileg undirstaða þeirrar
sæðingareiningar, sem bundin er við eitt kúakyn óskipt, sé
þannig, að á hverju ári sé haígt að taka til meðferðar 12 ný
sæðingarnaut. Til samanburðar væri hægt að skipta kyn-
inu upp í þrjá sjálfstæða hópa, er hver gæti þá árlega bætt
við fjórum nýjum nautum. í stað þess að velja árlega úr 12
afkvæmarannsökuðum nautum tvö þau beztu, yrði þá að
velja tvö þau beztu í þremur hópum, en það yrði ekki einu
sinni eins áhrifaríkt, eins og að velja sex þau beztu í einu
lagi úr 12 nautum, sem þó yrði að teljast veikt úrval, því
vel getur átt sér stað, að þriðja bezta nautið á einni stöð sé
betra en 2. bezta nautið á annarri, eða jafnvel bezta nautið
á annarri stöð. Áhrifin af þrískiptingunni verða því ekki
einu sinni helmingur þeirra áhrifa, sem næðust ef kynstofn-
inn væri ræktaður sem ein heild. I þessu dæmi hefur verið