Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1986, Page 41

MÓÐURMÁLIÐ OG HEILÖG RITNING
41
Það er ekki vitnisburður um úrkynjun Norðmanna. Þeir áttu sér
sinn þjóðlega metnað, en stjórnmálaleg þróun olli, að Noregur var
eins og strandað skip án siglu á 15. og 16. öld, svo að notað sé orðalag
J.E.Sars prófessors.
Þjóðarmetnað áttu þeir: Gable Petersen, hjálparhella Gissurar
Einarssonar og líklegast kennari Odds Gottskálkssonar, haíði vín-
berjateinung fyrir ofan gestaborð sitt, þótt hitastigið leyfði engan
ávöxt. „Þér skuluð vita, að vér Norðmenn ræktum vín.“
Fræðaþulurinn mikli Unger segir, að bókstaflega allt, ritað að
fornu í Noregi, hafi glatazt Norðmönnum. Og í Svíþjóð var ástandið
litlu betra. Það átti að vísu eftir síðar meir að halla undan fæti hér
fyrir oss, en lengi vel var svo, að kistur í afskekktum fjarðarkotum og
heiða rúmuðu rímnahandrit, íslendingasagna og riddarasagna, að
ógleymdum lagabókum, sem hver lögréttumaður varð að kunna og
var læs á, að sjálfsögðu. Allt þetta þarf að rannsaka mjög nákvæm-
lega.
Þegar Danakonungur skipaði, að nú skyldu íslendingar fá sem
allra danskasta biblíu, þ. e. Steinsbiblíu 1728, þá sögðu íslendingar:
Ekki lengra - og keyptu ekki þessa biblíu fyrr en svo Jón Vídalín
bjargaði málunum, guðfróður og lögfróður.
Jón Vídalín setur framan á postillu sína vers Hallgríms:
„Gefðu að móðurmálið mitt. . . “
Jafnvel Brynjólfur Sveinsson viðurkennir Hallgrím Pétursson ofjarl
sinn í forn-íslenzku. Forn-, nei orðið á varla heima hér.
Biblíuþýðingarafrek Haralds Níelssonar 1897—1914 verður varla
oflofað, og biblíuútgáfan 1981 er afrek.
En enn þarf að hyggja að nýrri biblíuútgáfu. Mikið verk hér fram
undan. Þegar Bretar gerðu sér sína biblíu 1607, sem varð grundvöllur
enskrar tungú allt til þessa dags, unnu þar að 53 sérfræðingar, og
Norðmenn létu 25 vísindamenn í 15 ár undirbúa síðustu biblíuútgáfu
sína, og þykir þó árangurinn orka nokkurs tvímælis, jafnvel á sjálfu
Faðir-vori.
Hið íslenzka Biblíufélag, elzta félag vort íslendinga, mun leysa
þetta verkefni með sæmd, enda eigum vér Guðbrand að og hans
forvera.
En biblían er ekki málfarslegt viðfangsefni fyrst og fremst. Hún er
eins og hjá frændum vorum á Hjaltlandi undiraldan, er ber oss að
landi, hvað sem yflrborðssjávarföllum líður.