Frjáls verslun - 01.12.1967, Side 31

FRJAL5 VERZLUN
19
ÚR ÞINGSÖLUM
GENGISFELLINGIN
Fall sterlingsundsins breytti stefnu íslenzkra efnahagsmála.
Hliðarráðstafanir til að tryggja gengi krónunar eru nauðsynlegar.
UM nokkurn tíma hafa efna-
hagsmál Bretlands verið að þró-
ast í þá átt, að gengi sterlings-
pundsins hefur riðað til falls. Eigi
að síður kom það mönnum á óvart
er tilkynnt var ákvörðun ríkis-
stjórnar Wilsons, að gengi punds-
ins yrði fellt um 14,3%. Með þess-
ari ákvörðun tók úrlausn íslenzkra
efnahagsmála aðra stefnu en ráð
var fyrir gert í þingbyrjun, og
gerði hið mjög svo umrædda efna-
'hagsfrumvarp ríkisstjórnarinnar
úrelt að verulegu leyti.
Augljóst var, að ekki yrði með
neinu hugsanlegu móti hægt að
komast hjá því að fella gengi ís-
lenzku krónunnar. Hefði það ekki
verið gert, er ekki ólíklegt, að út-
flutningsatvinnuvegirnir hefðu
komizt í þrot. Ekki aðeins vegna
þess að um þriðjungur útflutnings-
framleiðslu okkar fer til landa
sem felldu gjaldmiðil sinn, heldur
enn fremur af því að mjög' marg-
ar þjóðir ákvarða viðskipti sín í
sterlingspundum. Við slíkar að-
stæður og með þessu sköpuðust,
munu flestir þeir er skoða efna-
hagsmálin af yfirsýn, hafa verið
sammála um að rétt væri að skrá
hið nýja gengi krónunnar í eðlileg-
um tengslum við heildaraðstæð-
ur í íslenzkum þjóðarbúskap.
í þingbyrjun hafði það reyndar
verið yfirlýst stefna ríkisstjórnar-
innar að komast hjá gengisfell-
ingu í lengstu lög. Vitanlega fylgja
alltaf mörg vandamál í kjölfar
gengisfellingar. Hún veldur mik-
illi tilfærslu fjármagns og breytt-
um högum, bæði einstaklinga og
þjóðarheildar.
24,6%.
Samkvæmt lögum er það Seðla-
banki íslands sem fer með gengis-
skráninguna og strax eftir að ljóst
var að fella yrði gengið, hófust
þar miklir útreikningar. Mikið lá
við að sú vinna yrði framkvæmd
á sem stytztum tíma, þar sem allt
eðlilegt viðskiptalíf í landinu var
nánast lamað á meðan. Það tók
um það bil eina viku að ákvarða
hversu mikil gengisfellingin
skyldi vera, og var úrskurðurinn
24,6%. Er með þeirri ráðstöfun að
fella gengið svo mikið, stefnt að
því að hægt verði að reka útflutn-
Vantrauststillagan
Þegar þingmenn komu til fund-
ar að ræða um ráðstafanir vegua
gengisfellingar var útbýtt til
þeirra tillögu til þingsályktunar
um vantraust á ríkisstjórnina.
Flutningsmenn voru forystumenn
stjórnarandstöðunnar. Ekki munu
þeir þó hafa gert sér vonir um
það að tillagan yrði samþykkt,
heldur var ástæðan sú, að þeir
vildu fá útvarpsumræðu um mál-
ið, og töldu að með henni gætu
þeir styrkt aðstöðu sína og kynt
undir hugsanlegri óánægju al-
mennings.
Útvarpsumræðan.
Það er sennilega að verða fleir-
um og fleirum ljóst, að núverandi
form á útvarpsumræðum frá AI-
þingi er búið að ganga sér til húð-
ar, og er ekki líklegt til að glæða
áhuga fólks og skilning á stjórn-
málum, né vekja traust á þeim
mönnum sem á þingi sitja. Nauð-
synlegt er, fyrr en síðar, að taka
upp annað form á þessum um-
ræðum og stytta þær til muna.
Eru nú þingsköpin í endurskoðun
og vonandi er alþingismönnum
ljós þessi staðreynd.
Út yfir tekur samt þegar dag-
blöðin taka sig svo til að birta orð-
réttar ræður þeirra stjórnmála-
manna er þau fylgja að málum.
Ekki væri ófróðlegt fyrir þau að
kanna hve stór hluti lesenda þeirra
les þessar ræður. Sjónvarpið lét
heldur ekki sitt eftir liggja og tók
upp þátt, þar sem fjármálaráð-
herra og formaður Framsóknar-
flokksins ræddu um gengisbreyt-
inguna. Var sá þáttur nánast berg-
mál af því sem áður hafði verið
þrautrætt í útvarpi.
Útvarpsumræðan fór annars
ekki eins og til var stofnað. Stjórn-
arandstæðingar virkuðu ekki
Gylfi Þ. Gíslason — hann „briller-
aði“ í umræðunum.