Frjáls verslun - 01.03.1969, Blaðsíða 29

FRJALS VERZLUN
25
SAMVINNA Á
VINNUSTAÐ
Hvernig getur góður Yfirraaður beitt sér fyrir auknu samstarfi
innan vinnuhóps síns?
Allir hafa orðið varir við aukna
samvinnu í nútímaþjóðfélagi.
Samvinnan hefur gert vart við
sig í skólum, félagasamtökum og
einnig á vinnustöðum, svo eitt-
hvað sé nefnt. En hún hefur einn-
ig skapað ný vandamál.
Erfiðleikarnir kunna að eiga
sér margar orsakir. Stundum höf-
um við tekið eftir, — eða álitið
okkur taka eftir, — ákveðinni or-
sök við ákveðnar aðstæður. En
síðan höfum við ef til vill áttað
okkur á, að fleira kemur þarna
til greina. Skaphöfn, uppeldisað-
stæður, menntun, aldur og kyn-
ferði eru meðal þeirra atriða, sem
geta haft áhrif á viðbrögð manna.
Gáfur, starfsreynsla og áhugi
skipta einnig miklu máli.
Góður yfirmaður reynir að
starfa á frjálslyndan hátt og
skapa samhug. Hann á að gefa
gott fordæmi, bæði hvað snertir
þekkingu og framkomu. Hann
reynir t. d. að útbýta skýrslum
um starfsárangur meðal undir-
manna sinna, og hvetur þá þann-
ig til að ná betri árangri. Hann
er sanngjarn og hollur undir-
mönnum sínum og tekur gjarnan
á sínar herðar óhöpp, sem kunna
að gerast. Fari hann eftir þessum
reglum, þá er hann líklegur til
að öðlast vinsældir.
Yfirmaður, sem þekkir sjálfan
sig gjörla, og hefur auk þess lesið
um og kynnt sér á vinnustöðum
hin ýmsu viðbrögð manna, á auð-
veldara með að skilja og skynja
aðstæður, atvik og mótmæli. Hæfi-
leikar hans til samvinnu eru því
miklir.
Þjóðfélagsþegnum má skipta
niður í ýmsa hópa, t. d. fjölskylda,
kunningjahópur, áhugafélög eða
starfshópur. Reglan er sú, að einn
úr hópnum fer ávallt með ,,aðal-
hlutverk“ að meira eða minna
leyti. Auk þess eru mörg smærri
hlutverk, eftir þvi sem til fellur,
Það liggur því í augum uppi, að
sá, sem fer með aðalhlutverkið,
hefur meiri eða minni áhrif á þá,
sem lúta stjórn hans. Til þess að
áhrifin verði jákvæð, þá þarf leið-
toginn að vera vinsæll. Og hvernig
er nú vinsæll maður af Guði gerð-
ur?
Rannsóknir sýna, að hann er
meðal annars: duglegur, ekki á
of háu gáfncstigi þannig, að
tengslin við samstarfsmennina
rofni, hann hefur skipulagsgáíu,
tekur á sig ábyrgð og stígur oft
fyrsta skrefið við framkvæmdir
og hann hefur áhuga á starfi sínu.
Af þessu sést, að vinsæll maður,
sem í langflestum tilfellum er
einnig dugandi yfirmaður, er
gæddur ýmsum kostum, svo sem
kjarki og heiðarleika ásamt and-
legum og líkamlegum styrk.
Þegar yfirmaður veitir undir-
manni upplýsingar, þá verður
hann að gæta þess, að inntak
upplýsinganna komi skýrt fram.
Til þess að svo megi verða, þarf
hann að nota mismunandi aðferð-
ir við mismunandi einstaklinga.
Hann þarf því að vera góður
mannþekkjari og skynja, hvaða
aðferð skal beita í það og það
skiptið. Því greiðari upplýsingar,
sem undirmaðurinn fær, þess lík-
legri er hann til að ynna starf sitt
betur og fljótar af höndum.
Starfsmönnum verða stundum
á skyssur. Þegar slíkt hendir, ber
yfirmanni að kynna sér mistökin.
Hann verður að dæma um, hversu
alvarleg þau eru, og hvort nauð-
syn beri til (eða hvort hægt sé)
að leiðrétta þau. Mistökin skal
leiðrétta í næði og á jákvæðan
hátt. Sá, sem mistökin gerir, á
sjálfur að fá tækifæri til að bæta
þar um. Geti hann leiðrétt mis-
tökin, þá á atvikið þar með að
vera gleymt og úr sögunni. En
oft eru mistök þess eðlis, að sá,
sem þau gerir, er ekki starfi sínu
vaxinn og kemur þar fleira til,
svo sem hæfileikaskortur eðajafn-
vel heilsufar (andlegt eða líkam-
legt). Þá verður að grípa til ann-
ara ráða, svo sem brottreksturs
eða stöðubreytingar.
Eðlilegt er, að karlmenn og
konur bregðist á ólíkan hátt við
sömu aðstæðum. Þau eru ólík að
uppeldi og byggingu. Konan hef-
ur aðeins 2/3 af líkamsstyrk karl-
manns og ber því að varast að
leggja of hart að henni. Því hún
þreytist fyrr og eykur það hætt-
una á, að hún geri mistök, verði
fyrir óhöppum eða jafnvel slysi.
I grein þessari hefur verið
reynt að gera grein fyrir í sem
skemmstu máli, hvernig góður yf-
irmaður skal beita sér fyrir auknu
samstarfi innan vinnuhóps síns.
En það, sem hér hefur farið á
undan, eru aðeins kennisetningar.
Starfslegu hliðinni verða menn
að kynnast af eigin raun. En
menn hafa um aldaraðir, og munu
um ókomin ár, komast að raun
um, að hin algóða leið er vand-
rötuð og þyrnum stráð.