Frjáls verslun - 01.03.1969, Blaðsíða 50

46
FRJALS VERZLUN
BYGGINGARMAL
MEÐ STÓRAUKNUM FRAMKVÆMDUM
RÍKISINS HEFUR EINKAFRAMTAKIÐ
ORÐIÐ ÚTUNDAN
Skortur á íbúðarhúsnceði eí byggingarframkvœmdir dragast
saman.
Samdrátturinn í byggingariðn-
aðinum nú síðustu mánuðina hef-
ur orðið mörgum áhyggjuefni.
Fyrir ekki ýkja löngu var mikið
líf í þessari starfsgrein, en nú á
skömmum tíma hafa orðið mikil
umskipti þar á, verkefnaskortur
hrjáir nú allmarga verktaka —
bæði fyrirtæki og einstaka bygg-
ingarmeistara — og mikið atvinnu-
leysi hefur gert vart við sig í röð-
um byggingariðnaðarmanna.
Svo getur líka farið, að þessi
samdráttur eigi eftir að skapa
veruleg vandamál á öðru sviði,
þegar fram líða stundir. Er hér
átt við húsnæðisskort, sem vafa-
lítið hlýtur að koma í ljós, breyt-
ist viðhorfin í þessum málum ekki
mjög fljótlega. Má í þessu sam-
bandi benda á, að á undanförnum
árum hafa verið byggðar um 600
íbúðir í Reykjavík á ári, og hefur
það þó ekki nægt til að anna eftir-
spurn. Gert er ráð fyrir, að til
þess að fullnægja íbúðaeftirspurn-
inni hér í borg þurfi um 7—800
nýjar íbúðir árlega, en vegna
ástandsins í byggingariðnaðinum
var einungis byrjað á 381 íbúð á
sl. ári (1968), og búizt er við, að
framkvæmdir hefjist við ennfærri
íbúðir í ár. Horfurnar eru því eng-
an veginn bjartar í þessum mál-
um.
Síðustu tvö til þrjú árin hefur
helzta framkvæmdasvæðið í íbúða-
byggingum í Reykjavík verið í
Fossvogi og Breiðholti. Er allt út-
lit fyrir, að næstu 7—10 ár verði
byggingarframkvæmdir langmest-
ar á Breiðholtssvæðinu, enda er
það í samræmi við aðalskipulag
Reykjavíkur. Að sjálfsögðu verð-
ur að auki byggt víða um bæinn,
en ætla má, að þar verði einungis
um smáar einingar að ræða. —
í Hafnarfirði mun ekki vera
útlit fyrir miklar byggingarfram-
kvæmdir, eins og stendur, — og
jafnvel búizt við, að þar verði að-
eins reist eitt stigahús og örfá ein-
býlishús á næstunni.
Flestum, sem starfa í bygging-
ariðnaðinum, ber saman um, að
ríkisframtakið á þessu sviði hafi
haft neikvæð áhrif, en aðalat-
hafnasvæði þess hefur sem kunn-
ugt er verið í Breiðholti. Þessir
aðilar telja, að byggingarfram-
kvæmdir byggingaráætlunar rík-
isins hafi haft það í för með sér,
að stórfé hafi verið tekið frá öðr-
um byggingaraðilum í landinu og
starfsemi þeirra verið lömuð að
verulegu leyti. Og þeir segja eitt-
hvað á þessa leið: Við byggjum
okkar framkvæmdir að langmestu
leyti á lánsfé, og byggingariðnað-
urinn er því háður þeimlánsmögu-
leikum og lánakjörum, sem fást á
hverjum tíma. Vegna þessara or-
saka hefur þróunin orðið sú á
undanförnum árum, að með stór-
auknum framkvæmdum ríkisins í
Breiðholti, hefur einkaframtakið
orðið útundan og raunar verið
haft í fjármagnssvelti.
Ef vikið er nánar að lánamálum
byggingariðnaðarins, þá hafa þau
verið með þeim hætti, að á þessu
ári hefur tæplega 100 milljónum
króna verið veitt út í byggingar-
iðnaðinn, og fengu þeir aðilar lán,
sem rétt höfðu á framhaldslánum.
I aprílmánuði mun svo enn út-
hlutað í byggingarstarfsemina 50
milljónum króna, en þrátt fyrir
þá búbót, skortir mikið á, að ýms-
ir aðilar fái þá fyrirgreiðslu, sem
þeim er nauðsynleg.
Ennfremur er að geta um það,
að byggingaraðilum hefur verið
gefinn kostur á lánum út á óseld-
ar íbúðir, og miðar þetta einnig
að því að örfa framkvæmdir.
Þessi lán eru þó háð þeim skil-
yrðum, að Húsnæðismálastofnun
ríkisins hafi áhrif á og samþykki
fyrir sitt leyti kaupanda íbúðar-
innar og verð hennar. Nokkuð
greinir menn á um ágæti þessarar
tilhögunar. Sumir telja, að slík-
ar lánveitingar beint til fram-
kvæmdaaðila í byggingariðnaðin-
um muni tvímælalaust geta haft
heillavænlega þróun í för með sér
fyrir skipulagsbyggingu bygging-
ariðnaðarins, þegarfrá líður, þann-
ig að unnt verði að tryggja sam-
fellda byggingarstarfsemi fram-
kvæmdaaðilanna í þessum iðnaði,
og draga úr ónauðsynlegum og ó-
æskilegum sveiflum í byggingar-
starfseminni. Aðrir segja á hinn
bóginn, að það hljóti að teljast
heldur vafasöm þróun, að hið opin-
bera hafi úrslitaáhrif á svo stór-
an þátt í byggingariðnaðinum —
þ. e. síðasta þætti hans — söl-
unni. Telja þeir þessi ákvæði lítt