Frjáls verslun - 01.10.1971, Qupperneq 26

Efnahagsbandalagið „eigin tekj-
ur“ af innflutningsgjöldum eða
framleiðslugjöldum á landbún-
aðarvörum, svo og allar tekjur
af hinum sameiginlega ytri
tolli. Svo fremi þessar tekjur
hrökkvi ekki fyrir útgjöldum,
skulu ríkin bæta við beinum
framlögum í svipuðum mæli og
í töflunni sér að framan. Frá
1. janúar 1975 er auk tekna af
innflutningsgjöldum, fram-
leiðslugjöldum á landbúnaðar-
afurðum og sameiginlegum ytri
tolli, gert ráð fyrir, að hluti af
virðisaukaskatti þeim, sem öll
ríkin munu taka upp, renni tii
starfseminnar, þó mest 1%.
3. STÆKKUN
EFNAHAGSBANDLAGSINS
Samkvæmt Rómarsáttmálan-
um getur hvaða Evrópuríki,
sem er, sótt um aðild að Efna-
hagsbandalaginu. Umsóknin
skal stíluð til ráðsins, sem leitar
álits framkvæmdanefndar. Á-
kvörðun ráðsins skal vera með
öllum samhljóma atkvæðum.
Ákveðið skal í samningum
milli bandalagsins og umsækj-
anda, hvaða lagfæringar á sátt-
málum séu nauðsynlegar.
Á þetta hefur reynt í samn-
ingum við Bretland, Danmörku,
Noreg og írland. Viðræður við
Breta hafa verið látnar ganga
fyrir, þar sem niðurstaða þeirra
hefur vísað öðrum umsækjend-
um veginn. Þá er hægt að
sækja um aukaaðild að banda-
laginu. eða leita samninga við
það með einum eða öðrum
hætti. Þannig var samið um
aukaaðild við Grikkland árið
1961 og Tyrkland árið 1964. Ár-
ið 1963 var gerður samningur
um viðskipti og fjárhagsaðstoð
við 18 Afríkuríki. (Samningur-
inn hefur verið kallaður Ya-
oundé-samningurinn, eftir borg-
inni, þar sem hann var undir-
ritaður.) Þá var undirritaður
verzlunarsamningur við Efna-
hagsbandalag Austur-Afríku
(Kenía, Tanzanía og Uganda)
árið 1968 í Aurusha í Tanzaníu
og því oft kenndur við þá borg.
Einnig hafa verið gerðir sér-
stakir viðskiptasamningar við
Marokkó, Túnis og Möltu. og
þótt viðræðum við Álsír sé ekki
lokið, hefur innflutningur frá
Alsír til Frakklands síðan 1.
janúar í ár fengið sömu með-
ferð og um vöru annars banda-
lagsríkis væri að ræða.
Sérstakir samningar eru
einnig í gildi, sumir til tak-
markaðs tíma) við íran, ísrael,
Spán, Líbanon og Júgóslavíu.
Viðræður eru í gangi við ís-
land, Austurríki, Svíþjóð, Finn-
land, Portúgal og Sviss, svo og
Bandalag Arabaríkja, Japan og
Argentínu.
VIÐHORF ÍSLENDINGA
í þeim viðræðum, sem farið
hafa fram milli fulltrúa fslands
og Efnahagsbandalagsins, hefur
það verið tekið fram af hálfu
fslendinga, að þeir óskuðu eftir
samstarfi á grundvelli samn-
ingsins við EFTA. í því felst
nánast friverzlun með iðnaðar-
vörur og nokkrar tegundir sjáv-
arafurða. aðallega freðfiskflök.
Auk þessa fór ísland fram á
meiri fríðindi fyrir ýmsar vör-
ur, einkum sjávarvörur til
Efnahagsbandalagsins, en samn-
ingurinn við EFTA felur í sér.
(Þetta er ekki tæmandi lýsing
á samningaviðræðunum, enda
er þeim ekki lokið.)
Takist samningar á þessum
grundvelli, þýðir þetta nánast,
að við fengjum tollfrjálsan að-
gang að löndum Efnahags-
bandalagsins fyrir allar sjávar-
vörur og iðnaðarvörur, en þau
aftur tollfrjálsan aðgang fyrir
sinar iðnaðarvörur (EFTA-
samningsins). Er þá gert ráð
fyrir aðlögunartímabili á svip-
aðan hátt og við inngönguna í
EFTA. Þar sem samningar
standa enn yfir. er ekki útséð
um. hver niðurstaðan verður.
Áður en vikið verður að því
að meta óhagræði og hagræði
þess að standa utan Efnahags-
bandalagsins, er ekki úr vegi
að geta þess, að við atkvæða-
greiðslu um inngöngu íslands
i EFTA voru einungis þrír
stjórnmálaflokkar með henni,
þ.e. Alþýðuflokkur, Sjálfstæðis-
flokkur og Samtök frjálslyndra
og vinstri manna.
Nú hafa orðið stjórnarskipti,
en tekið er fram í málefnasamn-
ingi ríkisstjórnarinnar. að ,,ís-
land gengur ekki í Efnahags-
bandalag Evrópu, en mun leita
sérstakra samninga við banda-
lagið um gagnkvæm réttindi í
tolla- og viðskiptamálum".
Hér að framan hefur verið
lýst stjórnskipan Efnahags-
bandalagsins, eins og hún er nú.
Þessi skipan hlýtur að breytast,
þegar fleiri lönd bætast í hóp-
inn. Sömuleiðis er tilgangslaust
að ræða framtíðarþýðingu
Efnahagsbandalagsins fyrir ís-
lendinga, nema tekið sé tillit
til útvíkkunar þess.
Hin sex ríki EBE höfðu árið
1969 um 30% af vöruskiptum
heimsins. Með EFTA og öðrum
vestantjaldsþjóðum í Evrópu
var þessi hlutdeild um 50%
sama ár.
Hvað íslandi viðvíkur, kom
yfir 70% innflutnings okkar
frá útvíkkuðu EBE og meira en
50% útflutnings okkar fór
þangað.
Á meðfylgjandi töflu má sjá
sameiginlegan ytri toll EBE-
landa á nokkrum vörutegund-
um svo og þá kvóta. sem gilt
hafa. Þá fylgja einnig töflur um
viðskipti okkar við ýmis mark-
aðssvæði, sem gefa glögglega til
kynna þýðingu stækkaðs Efna-
hagsbandalags fyrir útflutning
íslendinga.
1. TAFLA Ytri tollur EBE og tollkvótar á nokkrum vörutegundum.
Vörutegund Ytri tollur EBE 1970 % GATT-kvóti 1970 Tonn T olluv % - Vifibótarlcvóti 1970 T onn Tollur % Samanlayður kvóti Tonn
Síld o. fi 15 46’ 0 40 0 46
Þorskur, saltfiskur, skreið 13 34 0 6 0 40
Á1 92 130 5 210 7 340
1) Gildir 16. júní til 14. febrúar, þegar ytri toilurinn er 16%, en 16. febrúar til 16. júní er
innflutningur tollfrjáls.
2) Prá 1. janúar 1971 var ytri tollurinn lækkaður í 7%, og kvótinn felldur niður frá 1. júlí
1971.
26
FV 10 1971