Frjáls verslun - 01.02.1973, Blaðsíða 23

svæðinu lækkaði niður í einn
sjötta af venjulegu magni.
Sams konar árangur hefur
náðst í öðrum borgum.
Þar af leiðandi er því haldið
fram í skýrslunni, að bann við
bílaumferð um viss borgarsvæði
reynist árangursrík aðferð til
að koma í veg fyrir mengun
vegna útblásturs bifreiða. Af
þessari ástæðu, og líka vegna
umferðaröngþveitis og annarra
ámóta vandræða, er í auknum
mæli gripið til þess að „frið-
lýsa“ borgarhluta fyrir bílaum-
ferð eða takmarka hana veru-
lega.
GANGANDI VEGFARENDUR
AÐEINS.
í skýrslunni kemur líka fram,
að 28 borgir í Þýzkalandi hafa
síðan 1967 komið á umferðar-
takmörkunum eða banni við
bílaumferð á vissum svæðum,
og eru þýzkar borgir, þar sem
þess konar reglur gilda þá orðn-
ar samtals 47. Hið sama blasir
við í öðrum löndum Evrópu,
og annars staðar í heiminum.
Bílaumferð er bönnuð að meira
eða minna leyti um vissar göt-
ur í 20 hollenzkum borgum, 15
borgum í Danmörku, 15 í
Frakklandi og 11 í Bretlandi.
í sumum borgum er öll um-
ferð vélknúinna ökutækja bönn-
ins. Annars staðar gildir bannið
aðeins á vissum tímum dags-
ins, eða að það er miðað við
einkabíla og vörubíla, þannig
að strætisvagnar og leigubílar
fá að aka óhindrað. Flutningar
á varningi til afhendingar í
verzlunum mega aðeins fara
fram snemma að morgni eða á
kvöldin, eða eftir vissum öku-
leiðum.
í langflestum tilvikum eru
þessi forgangssvæði hinna gang-
andi vegfarenda aðalverzlunar-
götur viðkomandi borga eða
þeir borgarhlutar, sem mestra
vinsælda njóta hjá ferðafólki.
Hvergi þekkist það, að heilli
miðborg hafi verið lo'kað fyrir
bílaumferð. Venjulega nær um-
ferðarbann aðeins til einnar
götu eða fárra samliggjandi í
miðborginni. Undantekningalít-
ið eru hliðargöturnar opnar.
Skýrslan heldur áfram, og
þar segir, að hvergi sé líklegt,
að heilum miðborgarkjörnum
verði lokað fyrir umferð á næst-
unni, þar eð ekkert flutninga-
kerfi, sem menn nú þekkja, geti
fullnægt þörfum slíks svæðis ef
einkabílarnir, strætisvagnar og
vörubílar hafa verið teknir út
úr dæminu. Þar segir líka, að
kerfi, er fullnægt geti öllum
kröfum að þessu leyti sé ekki
í augsýn.
Ein viðamesta áætlunin hefur
verið gerð í Vínarborg, þar sem
gert er ráð fyrir ,,bannsvæði“,
er á að verða 1,2 kílómetrar í
þvermál og inn á það verður
eingöngu hleypt leigubílum,
sem ekki valda mengun, og líka
litlum strætisvögnum.
VERNDUN SÖGULEGRA
MINJA.
Allvíða hafa umferðartak-
markanir verið settar í borgum
til þess að einkenni ævafornra
miðborga eða einstakra sögu-
legra staða spillist ekki.
Þetta hefur verið gert sums
staðar í París og Róm og mörg-
um öðrum borgum, sem reistar
voru endur fyrir löngu.
Meginmarkmiðið með þessum
takmörkunum er þó, samkvæmt
niðurstöðum höfunda O.E.C.D.
skýrslunnar, að vinna bug á
umferðahnútum, gera viðkom-
andi svæði meira aðlaðandi og
hjálpa miðbæjarverzluninni
jafnframt í samkeppni við
verzlunarmiðstöðvar í úthverf-
um. Nefna má dæmi um þetta
frá Tókíó, þar sem bílaumferð
hefur verið bönnuð í fjórum
Samgöngur:
Sérfræðingar benda á eftir-
farandi ástæður fyrir vaxandi
fylgi við áformin um gerð
ganganna undir sundið:
• Umferðin yfir Ermarsund
mun aukast verulega eftir inn-
göngu Breta í Efnahagsbanda-
lagið. Járnbrautargöng eru að
margra áliti bezta leiðin til að
leysa flutningavandamálið, sem
af þessu kann að hljótast.
• Járnbrautarlestir, er færu
með 240 kílómetra hraða eftir
göngunum, myndu stytta ferða-
meiriháttar verzlunarhverfum.
Umferðartakmarkanir þekkjast
líka í London. í desember síð-
astliðnum var eingöngu stræt-
isvögnum og leigubílum heim-
iluð umferð um Oxford Street,
frá Marble Arch að Oxford
Circus, á tímabilinu frá kl. 11
að morgni til 'kl. 21.
Fyrstu vísbendingar gefa til
kynna, að þessi tilraun í London
hafi gefizt vel, þó að hún sé
of ný af nálinni til að vera get-
ið í O.E.C.D.-skýrslunni.
Fólk í innkaupahugleiðing-
um hefur getað gengið í róleg-
heitum þessa miklu verzlunai'-
götu, sem áður var ein aðal
umferðaræð borgarinnar með
öllum þeim töfum og öngþveiti,
sem því fylgdi. Og jólaverzlun-
in sló öll fyrri met.
Þó að höfundar skýrslunnar
viðurkenni, að umferðarbann
af þessu tagi sé enn á tilraun-
arstigi, segja þeir augljóst, að
skipuleggjendur borga verði að
breyta viðhorfum sínum í
grundvallaratriðum. Þeim beri
að leggja sömu áherzlu á til-
litið til hins gangandi vegfar-
anda í framtíðinni og þeir hafa
tekið til bílsins á liðnum ár-
um.
tímann milli London og mið-
borgar Parísar um eina klukku-
stund og er þá miðað við allar
samgönguleiðir, sem farnar eru
nú: Ferðatíminn flugleiðis, þar
með talinn flutningur til og frá
flugvelli, hefur þegar verið
minnkaður eins og frekast er
kostur.
• Verði jarðgöngin ekki gerð,
þurfa brezk og frönsk skipa-
félög að verja óhemjufjármun-
um til endurnýjunar á skipa-
kosti. Margir segja, að jarðgöng-
Ermarsundsgöngin
enn á dagskrá
Að nýju hefur verið blásið lífi í hugmyndina um að gera
jarðgöng- undir Ermarsundið. Þar eð Bretland er nú komið
í Efnahagsbandalag Evrópu, telja helztu fylgjendur hug-
myndarinnar, að aðalhindruninni, — þeirri sálfræðilegu, —
hafi verið rutt úr vegi.
FV 2 1973
19