Frjáls verslun - 01.09.1973, Síða 19

Utflutningur Norðmanna eflist
Eftir Gunnar Rogstad, forstjóra IJtflutningsráðs INioregs
Framleiðsla Norðmanna
og’ útí'lutningur hafa ávallt
verið mótuð af auðlindum
náttúrunnar, svo sem fiski og
fiskafurðum, timbri og viðar-
afurðum og málmum í jörð.
Yörum þessum er skipt í
flokka og kallaðar hefð-
bundnar útflutningsvörur
andstætt því, sem kallað er ó-
hefðbundinn útflutningur,
eða nýr, en það er framleiðslu-
iðnaður. Hefðbundnar út-
flutningsvörur voru 83% alls
norsks vöruútflutnings 1959.
Þegar Noregur gekk í EFTA
árið 1959, mátti heyra margar
daprar spár og varnaðarorð frá
þeim, sem mæltu fyrir hönd úr-
vinnsluiðnaðarins. Mörgum iðn-
aðarforkólfum þótti sem afnám
tollverndar og frjálsari innflutn-
ingur væri dauðadómur yfir
norskum framleiðsluiðnaði. En
af þeirri þróun, sem orðið hef-
ur, er þó einsýnt að reynslan
hefur orðið önnur.
Bæði Norðmenn og íslending-
ar eru litlar iðnaðarþjóðir. 80%
af 15 þúsund iðnaðarfyrirtækj-
um í Noregi hafa færri starfs-
menn en 20. Þeir hafa því 12
þúsund fyrirtæki, þar sem vinna
færri en 20 manns, og frá þess-
um fyrirtækjum kemur tæplega
fjórðungur alirar iðnaðarfram-
leiðslu. Fyrirtæki þar sem allt
að 100 manns eru í vinnu, fram-
leiða helming iðnaðarframleiðsl-
unnar. Af þessum tölum má sjá
hvers konar sá iðnaður er, sem
Útflutningsráð Noregs veitir
þjónustu.
EFLIR NORSKAN
ÚTFLUTNING.
Útflutningsráð Noregs var
greint frá utanríkisráðuneytinu
árið 1945. Það varð sérstök stofn-
un, stjórnað af 45 manna ráði,
og eru 40 þeirra úr öllum grein-
Gunnar Rogstad.
um atvinnulífsins, en 5 fulltrú-
ar hver síns ráðuneytis. Ráðið
kýs sér forstöðu- eða fram-
kvæmdanefnd, og sitja í henni
8 menn. Bæði í ráðinu og fram-
kvæmdanefndinni er meirihluti
fulltrúanna fulltrúar atvinnu-
lífsins.
Útflutningsráð Noregs er sú
stofnun landsins, sem ætlað er
að efla norskan útflutning og
samræma hvaðeina, sem gert er
til þess að auka sölu norskra
afurða og framleiðsluvara
ex’lendis. Ennfremur er ráð-
ið ráðgjafastofnun norskra yfir-
valda í þeim málefnum, sem
varða útflutnings- og sölupóli-
tík,
Aðalverksvið Útflutningsráðs-
ins er m. a. að láta útflytjendum
í té hverju sinni nýjan fróðleik
um markaðsaðstæður, tolla, við-
skiptafyrirkomulag, samnings-
aðstæður, að rannsaka markaði,
hvort heldur eftir beiðni útflytj-
enda, eða að eigin frumkvæði.
Þetta er gert fyrir atbeina sér-
stakra fulltrúa í samvinnu við
utanríkisþjónustu. Annað aðal-
verksvið ráðsins er að reka
virka upplýsingaþjónustu fyrir
norska útflytjendur og innflytj-
endur utanlands. Ennfremur að
samræma norska útflutnings-
viðleitni erlendis, skipuleggja
ferðalög sendinefnda erlendis,
beita sér fyrir kaupstefnum og
vörusýningum og koma á skipu-
lagðri markaðsleit.
Fyrsta áratuginn var Útflutn-
ingsráði Noregs lagt til fé á fjár-
lögum ríkisins. Fulltrúum at-
vinnulífsins þótti hins vegar ó-
gerningur að koma heim og
saman kröfum ríkisins um fyrir-
komulag á fjárlögum og þeim
sveigjanleika, sem útheimtist af
stofnun, sem ætlað er að beita
sér fyiúr eflingu útflutnings.
Árið 1956 voru samþykktar
nýjar reglur um fjármál ríkis-
ins. Af þessum reglum leiðir, að
ráðið er sjálfstætt fjárhagslega.
Fyrirkomulagið er það að á all-
an útflutning frá Noregi, að
skipum undanteknum er lagt %
pro mille gjald. Þetta gjald
færði útflutningsráði í sjóð rúm-
ar 15 milljónir króna árið 1972.
Fé þetta er lagt í Útflutnings-
sjóð, og er honum varið til að
kosta hin ýmsu störf Útflutn-
ingsráðs, hvort heldur til aðal-
skrifstofunar í Osló eða starfs-
seminar á þeim 22 stöðvum sem
Norðmenn reka erlendis.
Stór þáttur í stai'fsemi Út-
flutningsráðs er að afla atvinnu-
lífinu sérfræðilegrar kunnáttu.
Markaðsstarfsmenn Útflutnings-
ráðsins eru oft ráðnir úr hópi
FV 9 1973
19