Frjáls verslun - 01.09.1973, Page 98

ritsijórn
Áberandi framfarir á Seyðisfirði
Það er fyrir margra hluta sakir forvitni-
legt að kynnast staðháttum á Austfjörðum og
athafnamálum þar. Ötrúlega mildar sveiflur
hafa orðið í atvinnumálum bæjarfélaganna
og kauptúna þar eystra og öllum eru Ijósar
afleiðingar skyndilegs sildarskorts á afkomu
fólksins. Meðan enn liorfði vel um áframhald-
andi sildveiðar var ráðizt í geysilega fjárfest-
ingu í nýjum og endurbættum vinnslustöðv-
um, sem siðan stóðu auðar og verkefnalausar
í nokkur ár. Um leið einkenndist mannlífið
af erfiðleikum atvinnuleysisáranna.
Verksmiðjurnar hafa nú komið að góðum
notum með vaxandi loðnuveiðum, þannig að
eins og svo oft áður hafa tilviljanir og breytt-
ar aðstæður, sem mennirnir hafa ekki einir
skapað sér, ráðið aukinni verðmætasköpun og
bættri afkomu byggðarlaganna.
En mest er um vert, að sorgleg endalok
síldarævintýrisins fyrir austan færðu mönn-
um heim sanninn um, að svo fremi að þeir
vilji tryggja sig el'nalega, verður að finna at-
vinnumálunum annan og traustari grundvöll
en einn tiltekinn rekstur, sem allir eiga lífsaf-
komu sína undir. Þessi breyttu viðhorf liafa
þegar komið fram í raunhæfum aðgerðum
á Seyðisfirði. Þar hefur tekizt á skömmum
tíma að skapa atvinnutækifæri, sem talið er
að nægja muni 1500 manna byggð, en enn
eru íbúar innan við 1000. Þetta hefur gerzt
með sameiginlegu átaki dugnaðarmanna á
staðnum og eftirtektarvert er, að einkafram-
takið en ekki bæjarrekstur liafa ráðið ferð-
inni. Seyðfirðingar liafa einbeitt sér að öðr-
um greinum sjávarútvegsins en áður og sam-
tímis komið á fót iðnaði sem þriðjungur bæj-
arhúa hefur lífsviðurværi sitt af. Þar hafa
Seyðfirðingar fundið þá kjölfestu, sem þeir
telja nauðsynlega um leið og jafn verðmæta-
skapandi atvinnuvegur og útgerð og fisk-
vinnsla hefur verið efldur.
Siðbúið almenningsálit
Menn hafa mjög skiptar skoðanir á því,
liversu mikil umsvif Seðlábankans sem stol'n-
unar skuli vera. Hollt er, að ráðamenn og al-
menningur geri upp við sig, hversu mi-kil ítök
fjármálastofnun af því tagi skuli hafa á stjórn
landsins mála, og hve mikil um sig hún skuli
vera á yfirborðinu.
„Seðlahankamálið“ liefur verið rætt fram
og aftur síðustu vikurnar og má segja, að þvi
miður hafi umræðan snúizt upp í síðbúna
deilu um smekksatriði varðandi staðsetningu
eins húss, sem fyrir löngu var húið að ákveða
með opinberri umræðu og umfjöllun, sem all-
ir gátu fylgzt með og mótmælt ef þeir höfðu á
annað borð áhuga á málinu. Loks þegar fram-
kvæmdir í framhaldi af þeim lýðræðislegu
athöfnum, sem á undan eru gegnar, eru hafn-
ar, hafa menn rokið upp til handa og fóta og
viljað láta hætta við allt saman.
Fyrir liggur, að samþykkt skipulag við
Arnarhól hefur gert ráð fyrir byggingu á þeim
stað, þar sem undirbúningur að Seðlabanka-
húsi var hafinn. Allur málflutningur hefur
snúizt um það, að verið væri að taka grænan
skika af hólnum undir hygginguna. Það er
ekki rétt.
Ötrúlegustu menn hafa haldið því fram,
að þeir myndu ekki framar njóta sólarlagsins
séð frá hólnum. Áberandi lítið er um manna-
ferðir á Arnarhóli jafnvel á fegurstu sumar-
kvöldum nema hvað olnbogahörn þjóðfélags-
ins virðast ráða þar lögum og lofum vegna
slælegi-ar löggæzlu og liafa beinlínis flæmt
aðra þaðan.
Allt þetta hlýtur að vekja menn til um-
hugsunar um á hverjum grunni hið svonefnda
„almenningsálit“ byggist og hvernig það
fyrirbæri þróazt. Ekki skal mælt á móti því
sem slíku, en aðeins hent á nauðsyn þess að
almenningsálitið sé vakandi og grípi í taum-
ana á réttri stund. Væri vel ef það færi að
huga náið að skipulagi Reykjavíkur og þá
einkum miðbæjarsvæðisins, þannig að álit
þess liggi greinilega fyrir, þegar þýðingar-
miklar ákvarðanir verða teknar í framtíðinni.
98
FV 9 1973