Frjáls verslun - 01.06.1974, Síða 47

kennzt af hugarfarinu „flýtur
á meðan ekki sekkur“, eða
„sá dagur, sú sorg“.
Augljósar staðreyndir varð-
andi breyttar forsendur fyrir
rekstri iðnfyrirtaekja, hafa
verið sniðgengnar að stjórn-
málamönnum með pólitískum
málaflækjum.
Þannig hefur aðlögunartím-
inn verið ónýttur.
Orsakirnar eru vafalaust sú
rótgróna tortryggni almenn-
ings, sem atvinnurekendur
hafa aflað sér meði barlómi og
útburðarvæli og litið er á eins
og hvert annað grín. Og að
stjórnvöld hafa ekki haft til
þess kjark og kunnáttu að tak-
pst á við vandann með fram-
kvæmdum sem skyldi.
SKAPA ÞARF ISLEN7KAN
REKSTRARGRUNDVÖLL
Það er blátt áfram hlægi-
legt þegar verið er að bera
saman rekstur t. d. sænskra
fyrirtækja og ísienzkra.
Þessi fyrirtæki starfa við
svo gjörólíkar aðstæður, að
ailur samanburður er óhugs-
andi.
Sænskur iðnaður þekkir
ekki verkföll eða afleiðingar
þeirra nema af afsnurn, þekk-
ii' ekki gengisfellinffar, þekkir
ekki sölu undir endursköffun-
arverði.
Afskriftir framleiðslutækja
miðað við endursköffunarverð
eru ekki bara leyfilegar, þær
eru taldar forsenda vaxtar og
viðgangs iðnaðarins.
Samstarf er milli verkalýðs-
stéttarinnar og iðnaðarins, sem
byggist á viðurkenningu á
gaenkvæmni hagsmuna.
Ekkert íslenzkt iðnfyrirtæki
býr við þessar aðstæður, enda
er ekki hægt að ætlast til að
svo væri.
íslenzkur iðnaður verður
alltaf háður ísienzkum aðstæð-
um, en ekki skandinaviskum.
Þess vegna eigum við að ein-
beita okkur að því að skapa
þeim iðnaði, sem okkur er
hagkvæmur, íslenzkan rekstr-
argrundvöll. Hér er ekki um
að ræða hagræðingu í iðn-
rekstri heldur þörf á grund-
vallarst.efnubreytingu í at-
vimulífi þjóðarinnar.
f stað þess að berjast sífellt
vonlausri baráttu við sérein-
kenni hins íslenzka athafna-
og efnahagslífs, eigum við að
gangast við þessum einkenn-
um sem forsendum athafna-
lífsins í landinu.
NOKKRAR STAÐREYNDIR
Fyrsta skrefið er viðurkenn-
ing á nokkrum staðreyndum
og orsakavaldi þeirra.
— íslenzka landgrunnið
framleiðir bezta hráefni sinn-
ar tegundar í veröldinni, —
fiskinn.
Ekkert hráefni, þrátt fyrir
gífurlegar mannfórnir og afla-
sveiflur, gefur okkur meira
eða jafn mikið í aðra hönd.
— Rekstrarerfiðleikar í út-
gerð og fiskiðnaði, koma óhjá-
— Með því launamisrétti,
sem nú ríkir þar sem þeir,
sem fást við höfuðatvinnuveg
þjóðarinnar, eru hlutfallslega
ver launaðir en skrifstofupíur
í Peykjavik, náum við aldrei
þeim afköstum í sjávarútvegi
og fiskiðnaði sem okkur er
lífsnauðsyn.
Það hefur verið bent oft á
það hve óeðlilega fámennur
hópur landsmanna fæst við út-
gerð og fiskvinnslu.
Ef veiðarfæraiðnaður er
Iðnaður, sem fra.mleiðir samkeppnisfærar vörur á innanlands-
markað dregur úr gjaldeyrisnotkun. Þessi mynd er frá fyrir-
tæki í fataiðnaði.
kvæmilega meira eða minna
niður á öllum öðrum iðnaði í
landinu, og er ekkert óeðlilegt
við það.
— Verðbóigan er eðlileg af-
leiðing kapphlaupsins um lífs-
þægindin, sem við losnum
aldrei við, nema þá með því
að breyta um nafn á henni,
sem væri oólitísk lausn og
einskisnýt. í stað þess að berj-
um við að einbeita okkur að
því aði snúa ofan af sjálfri
driffjöðrinni, sem er hin lága
framleiðni iðnaðarins og land-
búnaðarins.
— Þenzlan í efnahagsmálum
og 'hið auma ástand fram-
leiðslufyrirtækjanna, er meðal
annars afleiðing þess, að fjár-
munir í vörzlu peningastofn-
ana eru ekki nýttir sem skyldi
í þáffu atvinnuveganna. Of
stór hluti þeirra fer í alls-
kvns glysvarning og skran og
spákaupmennsku hins nýríka
græðgislýðs, sem hvergi kem-
ur nærri sjálfum framleiðslu-
störfunum.
meðtalin fékkst aðeins 14,7%
vinnandi fólks við þessar at-
vinnugreinar árið 1971.
Þessi 14,7% öfluðu með
vinnu sinni 84% af útflutn-
ingstekjum þjóðarinnar á því
sama herrans ári.
Þetta er álíka mannafli og
fékkst við verzlun og veitinga-
starfsemi það sama ár, og af
því einu má ljóst vera, að
alvarlegt misræmi er í at-
vinnuskiptingunni.
Ef litið er á atvinnuskipt-
inguna 1972, samkvæmt at-
vinnuvegaflokkun Hagstofunn-
ar og birt er í Hagtíðindum
3ja tbl. marz ’74 bls. 46-51,
má gera afar fróðilegan sam-
anburð á umfangi hinna ýmsu
starfsgreina. Þar sést m. o.:
Fiskveiðar 258952
Hraðfrysting og verkun 310952
Fiskimjölsfr. og lýsi 19785
Niðursuðuiðnaður 12434
Samanlagt 602123
FV 5-6 1974
47