Frjáls verslun - 01.07.1980, Side 47

skodun
Baldur Guðlaugsson,
héraðsdómslögmaður:
Vorið 1979 samþykkti Alþingi
frumvarp til laga um húsaleigu-
samninga og voru þau gefin út sem
lög nr. 44/1979. Lögin ná jafnt til
atvinnuhúsnæðis sem íbúðarhús-
næðis og marka þau þáttaskil, þar
sem eldri húsaleigulöggjöf sem í
reynd var öll úr gildi fallin hafði á
sínum tíma fyrst og fremst komið
til vegna mikillar húsnæðiseklu í
báðum heimsstyrjöldum.
Húsaleigusamningar
um atvinnuhúsnæöi
Um húsaleigusamninga hefur
því skort lagareglur, en hins vegar
höfðu myndast réttarvenjur um
ýmis atriði, auk þess sem stöðluð
samningsform höfðu rutt sér
nokkuö til rúms. Engu að síður ríkti
réttaróvissa um margt. En með
fyrrnefndum lögum hafa verið tek-
in af öll tvímæli um ýmis slík atriði,
ekki hvað sízt þar sem ákvæði
laganna eru ófrávíkjanleg nema
annars sé sérstaklega getið um
einstök ákvæði. Leiðiraf þessu að
aðilar húsaleigusamninga geta
ekki samið sig undir ákvæðum
laganna, nema um þau atriði sem
gerð eru frávíkjanleg að einhverju
eða öllu leyti.
Lögin gilda sem fyrr segir bæði um
íbúðar- og atvinnuhúsnæði. Að
talsverðu leyti gilda sömu reglur
um samninga um leigu á hvoru
tveggja húsnæðinu, en sumpart
eru ákvæði laganna þó mismun-
andi. Auk þess eru lögin oftar frá-
víkjanleg að því er varðar atvinnu-
húsnæði. Þar sem leiga á atvinnu-
húsnæði tíökast all nokkuð og ekki
er kunnugt um að útbúin hafi ver-
ið stöðluð eyðublöð fyrir leigumála
um atvinnuhúsnæði eftir gildis-
töku nýju laganna (ólíkt því sem er
um íbúðarhúsnæði, því félags-
málaráðuneytið hefur látið gera
sérstök eyðublöð fyrir þess háttar
leigusamninga) verður hér á eftir
gerð grein fyrir helztu ákvæðum
nýju laganna. Rétt er að taka strax
fram að lögin fjalla ekki um fjár-
hæð húsaleigu, heldur um sam-
skipti leigusala og leigutaka og um
réttindi og skyldur hvors um sig.
1.
Leigumála um atvinnuhús-
næði skal gera skriflega og gildir
það sama um allar breytingar eða
viðbætur við þá. Skylda leigusala
að því er þetta varðar er í reynd
gerð ríkari en skylda leigutaka, þar
sem lögin fella á hann sönnunar-
byrði um fjárhæð húsaleigu ef út af
er brugðið. Komi engin sönnunar-
gögn fram um leigufjárhæðina er
gengið út frá því, að sérstakir út-
tektarmenn séu til kvaddir til þess
að ákveða sanngjarna fjárhæð
leigunnar.
í leigumála skal m.a. geta eftir-
talinna atriða:
a) Hvort úttekt á hinu leigða skuli
fara fram við afhendingu.
b) Hvort leigutaki skuli leggja
fram tryggingarfé og með
hvaða hætti og hvar þaó skuli
varðveitt.
c) Hvernig greiða skuli leiguna.
d) Hvort samráð er um lágmarks
leigutíma ef um ótímabundinn
leigumála er að ræða.
e) Fjárhæðar húsaleigu svo ekki
verði um villst.
49