Frjáls verslun - 01.01.1981, Side 53

Framtíðin og fröken
Fonda
Séu hinar einstöku leiöir undan
orkukreppu Bandaríkjamanna
ekki varöaðar af frambjóöendum
til forsetaembættis, hvers má þá
vænta? Þar sem skoðanir hags-
munaaðila eru svo skiptar, er helst
aö leita fanga í athugunum óháöra
aðila t.d. National Academy of
Sciences og Harvard Business
School. Allar þessar kannanir
virðast a.m.k. sammála um aö nýta
markaðinn, til aö finna þær leiðir,
sem hagkvæmastar eru.
Hver eru viðbrögð markaðarins
að jafnaði við skorti og hærra
verði, sem af kostnaðinum leiðir:
meira framboð, meiri framleiðsla.
Augun beindust því í upphafi að
hinum ýmsu innlendu orkulindum
og möguleikum hverrar fyrir sig.
Olíufélögin leggja yfirleitt gífur-
lega áherslu á möguleika frekari
leitar. Sérfróðir aðilar sem utan
Olían verður sífellt dýrari og erfiðara
að fá hana.
greinarinnar standa eru hins vegar
mjög svartsýnir á að umtalsverðar
olíulindir séu enn ófundnar í
Bandaríkjunum. Olíufélögin ein-
blína mjög á svæöi, sem eru um-
hverfislega viðkvæm eða eru sér-
staklega vernduð og hafa því
verið utan leyfilegra leitarsvæða.
Vonir manna eru e.t.v. nokkru
bjartari um meiri háttar gasfundi,
einkum með tilliti til svonefnds
„geogas", sem er í mun dýpri og
óaðgengilegri jarðlögum, en áður
hefur verið leitað í. Verði á gasi
hefur verið haldið niðri mun lengur
en á olíu, og kann það einnig að
hafa sitt að segja.
Frekari nýting hins gífurlega
magns kola, sem er að finna í
bandarískri jörðu, hefur verið mjög
á dagskrá. Einkum hefur áhuginn
beinst að vinnslu gass og olíu úr
kolum samkvæmt aðferðum er
Þjóðverjar þróuðu í heimsstyrjöld-
inni síðari. Gífurlegir ríkisstyrkir
eru fyrirhugaðir til að byggja upp
þessa vinnslu og eru ekki allir
sammála um gagnsemi þeirra. Er-
lend eftirspurn eftir kolum hefur
farið mjög vaxandi, svo mjög að
flutningsaðilar innanlands anna
ekki þvi magni, sem selja mætti.
Kjarnorkuiðnaðurinn er nú í
mikilli lægð eftir óhöppin á Þriggja
mílna ey. Umhverfisverndarfólk
með Jane Fonda í fylkingarbrjósti
hefur gert harða hríð að greininni
og almenningi virðist standa
nokkur ógn af kjarnorkuverum. í
umræðum fer þó vaxandi að borin
sé saman hættan af vinnslu hinna
ýmsu orkugjafa og þykir mörgum
kjarnorkuvinnsla hættuminni en
t.d. vinnsla kola. Kröfuspjöld sem
ferðalangar hafa séð á helstu
flugstöðvum Bandaríkjanna
kunna að vera tákn breyttrar af-
stöðu. Á þau er letrað: „Fóðrum
hvalina á fröken Fonda“.
Sú orkulind sem vekur von í
brjósti margra um birtu og yl er
sólin sjálf. Sólariðnaðurinn hefur
ákaflega snyrtilegt og bjart yfir-
bragð a.m.k. ef jafnað er til olíu og
kola. Það sem vekur áhuga viö
53