Frjáls verslun - 01.06.1985, Blaðsíða 38

völd og áður. Það er í raun ótrú-
legt hversu mikil völd pólitískir
fulltrúar ætla sér. Pólitiskt kosin
bankaráð ráða bankastjóra,
segja þeim upp störfum, ákveða
laun og ráðningarkjör, eftirlaun
og setja þeim erindisbréf. Að auki
ráða stjórnmálamenn útibús-
stjóra, forstöðumenn endurskoð-
unardeilda og aöstoöarbanka-
stjóra. Þá skulu bankaráð
ákveða hverjir taki sæti af hálfu
bankanna i stjórnum stofnana og
atvinnufyrirtækja. Reynslan hefur
sýnt að það kann ekki góðri lukku
að stýra að stjórnmálamenn taki
ákvarðanir á borð viö þessar. Við
ráöningar í mikilvægar stjórnun-
arstöður raða oft önnur atrið en
hæfni manna til að takast á við
verkefnin. Þá er ekki síður alvar-
legt hversu mikil og bein áhrif
stjórnmálamenn geta haft á lán-
veitingar bankanna. Viö fjárfest-
ingaákvarðanir eiga fyrst og
fremst að ráða arðsemissjónar-
mið, en ekki kjördæma- og
flokkasjónarmið.
Við afgreiðslu laganna á Alþingi
komu fram tillögur þess efnis að
rikisviðskiptabankanir yrðu seldir
almenningi sem hlutfélög, en all-
ar slikar hugmyndir voru kolfelld-
ar. Þar biðu frjálslynd öfl ósigur
og er vonandi að þeir sem telja
sig málsvara aukins viðskipta-
frelsis og heilbrigðra viöskipta-
hátta taki á sig rögg í þessum
efnum. Þar má þjóðarhagur ekki
víkja fyrir ónýtum byggðastefnu-
sjónarmiðum.
Fasteignir og eigið fé
1 lögunum eru ákvæöi þess
efnis að eigið fé viöskiptabanka
megi aldrei vera minna en sem
nemur 5% af niðurstöðutölu
efnahagsreiknings, en við þá tölu
skal bæta upphæð veittra
ábyrgða og draga frá ákveðna
liöi, s.s. eigiö fé og innlán í Seðla-
banka. Þá skal bókfært virði fast-
eigna og búnaðar viðskiptabank-
ans ekki nema meira en sem
svarar 65% af eigin fé bankans.
Allar ákvarðanir um stofnun úti-
búa og sölu og kaup á fasteignum
eru ekki lengur háðar leyfi ráð-
herra, en þeim settar skorður
sem að ofan getur.
Fátækleg uppskera
Þetta eru þau ákvæöi frum-
varpsins sem mestu máli skipta.
Að auki eru ný ákvæði um Trygg-
ingarsjóð viðskiptabanka, sem
hefur þaö markmið aö tryggja full
skil á innlánsfé ef um slit eða
samruna banka er að ræða. Að
öðru leyti eru lögin litið annað en
samansafn og samræming gam-
alla laga um viöskiptabanka.
Löggjafinn hefur jafnvel séð
ástæðu til að skipta sér af innri
uppbyggingu einkabankanna
með ákvæðum um skipulag
stjórnar, sem skal vera hið sama
og i rikisbönkunum. Undarlegt
hlýtur að teljast að einkabank-
arnir séu ekki taldir einfærir um
að skipuleggja stjórnun sína
sjálfir. Það hlýtur að vera hlutverk
og ábyrgö hluthafa að taka slíkar
ákvarðanir, þó þannig að ekki
38