Frjáls verslun - 01.06.1985, Blaðsíða 40

bein áhrif og völd stjórnmála-
manna á starfsemi ríkisbankanna
i gegnum bankaráöin?
Meöan ríkisviðskiptabankar
eru starfræktir verður eigandi
þeirra — ríkisvaldið — að setja
þeim stjórn. Þetta er sama skipan
mála og gildir um aðrar ríkisstofn-
anir. Við óbreyttar aðstæður
hljóta þvi stjórnmálamenn að
hafa með einum eða öðrum hætti
áhrif á starfsemi viðskiptabanka.
Miðaö við þessar aðstæður þekki
ég ekki nokkra raunhæfa leið til
að „losa um bein áhrif og völd
stjórnmálamanna i gegnum
bankaráðin" eins og þú orðar
spurningu þina.
Hverjar telur þú veigamestu
breytingarnar sem lögin hafa í för
með sér?
Veigamestu breytingarnar hafa
einkum tvíþætt markmið. Annars
vegar fel þær i sér aukið frjáls-
ræði og jöfnun starfsskilyrða.
Þróun bankakerfisins mun þvi í
framtíöinni ráöast af samkeppni
bankanna en ekki sértækum leyf-
isveitingum stjórnvalda. Hins
vegar er stefnt aö hertu aðhaldi
með bankarekstri og auknu ör-
yggi fyrir sparifjáreigendur.
Fyrrnefnda markmiðið kemur
glöggt fram í þeirri breytingu að
steypa lögum um viöskiptabanka
saman í einn lagabálk og sam-
ræma mjög verulega allar starfs-
heimildir þeirra. Heimilt verður að
stofna hlutafélagsbanka sam-
kvæmt almennum reglum og án
sérstakrar lagasetningar eins og
nú tiðkast. Erlendir bankar munu
geta opnað umboðsskrifstofur
hér á landi. Stofnun útibúa veröur
ekki háð leyfi stjórnvalda eins og
nú er. Lögin miða við að frjálsræði
í vaxtamálum verði fest i sessi.
Loks mætti nefna merk nýmæli
sem veitir viðskiptabönkum
heimild til að eiga hlut i almenn-
ingshlutafélögum. Aö vísu eru
þessari heimild settar þröngar
skorður í lögunum vegna öryggis-
sjónarmiða en það er þó gert með
þeim hætti aö viðskiptabankarnir
ættu að geta orðiö fjármagns-
frekum áhætturekstri i landinu
mikil lyftistöng.
Hitt markmiðið sem ég vék að
áðan er aukið aðhald í banka-
rekstri og öryggi sparifjáreig-
enda. Það verður betur tryggt en
nokkru sinni áður. Lögin hafa aö
geyma ákvæði um lágmark eigin
fjár viðskiptabanka svo og um
stofnun Tryggingarsjóðs við-
skiptabanka sem hefur það
markmið að tryggja full skil á inn-
lánsfé þegar skipta ber búi við-
skiptabanka vegna þess að eign-
ir hans nægja ekki fyrir skuldum.
Þá er gert ráð fyrir að bókfært
verð fasteigna sem banki notar til
starfsemi sinnar megi ekki nema
hærri fjárhæð en 65% af eigin fé
bankans. Einnig er gert ráð fyrir
að hvert bankaráö setji viöskipta-
banka reglur um lánveitingar sem
hafa það markmið aö tryggja
dreifingu útlánaáhættu. Loks
munu allir bankarnir lúta sömu
reglum um gerð ársreiknings.
Stendur til að leggja fram frum-
varp til Seðlabankalaga i haust
og er samstaöa um að þau kom-
ist í gegn fyrir áramót?
Já, frumvarp til laga um Seðla-
banka íslands verður lagt fram
strax og þing kemur saman i
haust. Þingmenn hafa nú haft
góðan tima til að kynna sér efni
þeirra frumvarpsdraga sem fyrir
liggja og ég vænti þess aö frum-
varpið fái bæði skjóta og vandaöa
meðferð á Alþingi.
Er á dagskrá að leggja fram til-
lögur um sölu rikisbankanna?
Hverjar telurðu líkurnar á að slík-
ar hugmyndir nái fram að ganga?
Það er á dagskrá að leggja
fram tillögur um fækkun og sam-
einingu viðskiptabanka. Annaö
get ég ekki sagt á þessu stigi.
Það verður hins vegar að telja
möguleika á að slikar tillögur nái
fram að ganga. Annars væri þetta
starf varla i gangi.
40