Frjáls verslun - 01.06.1985, Blaðsíða 19

RIKISFYRIRTÆKI
Sala Landssmiðjunnar hlýtur
að vera hvatning til sölu
fleiri ríkisfyrirtækja
Landssmiöjan hf. er skólabók-
ardæmi um hvaö getur gerst
þegar ríkisfyrirtæki í almennum
atvinnurekstri er selt einkaaöil-
um. Framtakssamir og hug-
myndarikir einstaklingar hafa
gerbreytt rekstri fyrirtækisins
og rekið burtu þann doöa sem
einkennir atvinnurekstur í rikis-
eign. Hallarekstur hefur verið
stöövaöur og hafin er ný sókn til
uppbyggingar. Sala Lands-
smiðjunnar hlýtur aö vera hvatn-
ing til frekari aögeröa í þessa
veru.
lönaöarráöherra, Sverrir Her-
mannsson, hefur staðiö fremst i
flokki i áformum um sölu ríkisfyr-
irtækja, en litið sem ekkert hefur
heyrst frá öörum ráðuneytum.
Ekki eru öll rikisfyrirtæki undir
umsjá iönaöarráöuneytisins og
full ástæöa er til aögeröa i öörum
málaflokkum.
Hjá Halldóri J. Kristjánssyni,
lögfræöingi í iðnaðarráðuneytinu,
fengust upplýsingar um áætlanir
ráðuneytisins og þaö sem þegar
hefur veriö gert i breytingum á
aðild ríkisins i atvinnurekstri. Hér
fer á eftir listi yfir helstu aögeröir
á þessu sviöi undanfarin tvö ár og
áætlanir ráöuneytisins.
Siglósíld var seld i hendur
einkaaöilum, sem tóku við rekstri
fyrirtækisins frá og með 1. janúar
1984.
Um mitt ár 1984 voru seld öll
hlutabréf ríkisisins i Iðnaöar-
bankanum, alls 27% allra hluta-
bréfai bankanum.
Þann 1. janúar 1985 tóku
starfsmenn Landssmiöjunnar viö
rekstri hennar meö þeim breyt-
ingum og árangri sem lýst er ann-
ars staðar i blaðinu.
Nýlega var búnaöur Raf-
magnsveitna ríkisins á Suöur-
nesjum seldurtil Hitaveitu Suöur-
nesja. Orkudreifing á þvi svæöi er
þvi aö öllu leyti komin i hendur
heimamanna sjálfra.
Nú standa yfir samningavið-
ræöur um Þörungavinnsluna.
Samningsaöilareru rikisvaldið og
heimamenn, sem hyggjast kaupa
verksmiðjuna ellegar taka hana á
leigu.
Eins og kunnugt er fara nú fram
viðræður um sölu Kröfluvirkjunar
i hendur Landsvirkjun. Ekki er
niöurstaöa komin úr þeim viö-
ræöum enn.
Á milli Reykjavíkurborgar og
ríkisins fara fram viöræður um
stofnun hlutfélagsins Jarðboranir
hf., sem taka eiga viö eignum
Jarðborana ríkisins. Fyrirhug-
aö er aö selja hlutafé rikisins í fyr-
irtækinu þegar þaö hefur veriö
sett á laggirnar.
Þá var lagt fram á Alþingi frum-
varp til laga um aö breyta Sem-
entsverksmiðjunni i hlutafélag,
en frumvarpið var fellt eins og
kunnugt er. Margvísleg rök mæla
meö því aö rikisfyrirtækjum sé
breytt i hlutafélög sem yröu aö
lúta sömu lögum og önnur hluta-
félög i landinu.
Uppi eru svipuð áform varöandi
rikisprentsmiðjuna Gutenberg,
þ.e. aö breyta henni i hlutfélag og
selja hluta hlutabréfa i rikiseign
aö því loknu.
Nú stendur yfir athugun á end-
urskipulagningu Jarövarma-
veitna ríkisins, en of snemmt er
enn aö spá um niðurstöður. Vitaö
er aö fyrirtækiö er illa statt fjár-
hagslega og nema heildarskuldir
þess nú um150 milljónum króna.
Tvö atvinnufyrirtæki eru aö
stærstum hluta i eigu Fram-
kvæmdasjóös íslands, en þaö eru
Álafoss hf. og Norðurstjarnan hf.
i Hafnarfirði. Aö sögn Guðmundar
Malmquist, lögfræöings Fram-
kvæmdasjóös, hefur veriö veitt
heimild til sölu allt að 20% hluta-
bréfa i Álafossi. Starfsmenn eru
aö einhverju leyti byrjaöir aö
kaupa sig inn i félagið, þótt i litlum
mæli se enn sem komiö er.
Á síöasta aöalfundi Noröur-
stjörnunnar var samþykkt aö
afnema höft á sölu hlutabréfa í
fyrirtækinu. Nú er verið að ganga
endanlega frá hlutabréfunum,
sem gætu farið á almennan
hlutabréfamarkað aö fengnu leyfi
stjórnar Framkvæmdasjóös.
Sjóöurinn á 65% hlutabréfa í fyr-
irtækinu, en rikiö beint um 25%. I
sumar voru sett á Alþingi ný lög
um Framkvæmdasjóð islands og
ekki er búið aö skipa nýja stjórn
eftir setningu þeirra laga. Þegar
þaö hefur veriö gert má búast við
hreyfingu á málinu.
19