Frjáls verslun - 01.08.1989, Qupperneq 42

HONNUN
hrifnastur af einföldum lausnum. Eitt
besta dæmið um það hvernig má gera
einfalda hluti flókna eru hurðarhúnar
og dyraopnar af öllu tagi. Hann sagð-
ist t.d. hafa sérstaklega gaman af
banka í Eindhoven sem væri með
dæmigerðar glerdyr sem að öllu jöfnu
opnuðust í báðar áttir og þar sem
dyrahúnar væru eins báðum megin.
Hann sagðist stundum fylgjast með
dyrunum til að minna sig á mikilvægi
góðrar hönnunar. A annatímum gekk
fólk að þessum sömu dyrum og ýtti á
þær og á stundum þegar hvasst var
eða á vetuma þegar halda átti hitan-
um inni vom aðeins aðrar dymar opn-
ar. Þá byrjaði ballið. Lýsingar hans
minntu mig á kvikmyndina Playtime
eftir Tati sem sýnd var í sjónvarpinu
ekki alls fyrir löngu. Einn af hönnuð-
um Philips hannaði hurð á sambyggð-
an ísskáp og frysti sem var þannig að
fólk vissi strax hvemig ætti að opna
þá samtímis og handföngin höfðu fal-
legt form. „Sjálfsagðir“ hurðarhúnar
eru að hans mati ekki síður gott
dæmi um táknmál en flóknari
samlíkingar.
Einn frægasti hluturinn
sem hannaður hefur verið
undir stjóm Blaich er
rúlluútvarpið eða „roller
radio“. Persónulega
höfðar gripurinn ekki til
mín en hann lýsir vel
hvað um er að ræða.
Einnig er hann gott
dæmi um hvernig hlutir geta þróast
frá því að vera fjarstæðukennd hug-
mynd yfir í velheppnaða markað-
svöru.
Við verðum að fara aðeins aftur í
tímann og rifja upp hvemig litið var á
frítímann á bemskudögum sjónvarps-
ins. Öllum tækjunum, heimilistækj-
unum, útvarpinu, plötuspilaranum og
sjónvarpinu, var ætlað að gefa okkur
tóm til að „setjast niður og slappa af“.
Þetta voru afþreyingartæki þar sem
gefið var að áheyrandi eða áhorfandi
væri það þreyttur að hann nennti ekki
neinu eða leiddist að gera það sem
nauðsynlega þurfti að framkvæma,
s.s. að vinna einhæfa vinnu eða keyra
bíl. Það má svo sem segja að tækja-
magn heimilanna hafi náð mettunar-
stigi. Fólki hlýtur að vanta tíma til að
nota og njóta tækjanna. Þetta var að
aðlaga þær að starfsaðferðum og
menningu fyrirtækisins.
Eins og áður sagði þá er tæknin
orðin það þróuð að hún kallar ekki á
sérstakt form. Útvarp rúmast á fing-
umögl og þar er stærsti hlutinn
heyrnartækið, sama má segja um
síma og jafnvel upptökutæki. Nú em
t.d. til lyklar sem eru á stærð við
eldspýtuenda og þessa lykla má bæði
forrita og nota sem senda. Þá má nota
til að opna dyr í allt að tveggja metra
ijarlægð frá „lásnum". Grunnregla
hönnunar um að form eigi að fylgja
fúnksjón eða notkun er orðin tækni-
lega úrelt. Þess í stað segja forsvars-
menn táknmálshópsins að form eigi
að fylgja merkingu. Hér er um grund-
vallarbreytingu að ræða.
Sérhver hlutur á að bera notkun
sína með sér, þ.e. væntanlegur kaup-
andi og notandi ætti að geta séð til
hvers hluturinn er og, það sem meira
er, hvernig á að nota hann. Notkunin
á að vera sjálfsögð.
Sem dæmi um þetta mætti taka
verkefni sem John Rheinfrank, einn
þeirra sem Blaich fékk til liðs við sig,
vann fyrir Rank Xerox, ljósritunar-
vélafyrirtækið. Ljósritunarvélar voru
lengst af fremur einfaldir hlutir sem
ljósrituðu „vondar útgáfur af frum-
myndinni". Síðan voru þær endur-
bættar og endurbæturnar gengu það
vel að hægt var að ljósrita á venjuleg-
an pappír. Samkeppnin leiddi fram-
leiðendur ljósritunarvéla út í það að
bjóða upp á fleiri og fleiri möguleika
eða þar til takka- og leiðbeininga-
kraðakið var orðið svo mikið að fólk
þorði varla að snerta á þeim með
töngum. Verkefnið var að endurbæta
ljósritunarvélar þannig að notendur
ættu að geta skipt um pappír í vélun-
Sími og símsvari hannaður af Lisu Krohn. Með því að fletta „bókinni"
breytir tækið um hlutverk og sé því lokað er það símsvari.
um án
veru-
legra leið-
beininga.
Þeim
tókst að
stytta skipti-
tíma fólks sem
aldrei hafði séð
vélamar frá 30 mín-
útum niður í 2. Megin-
hugsunin er að notkunin
sé skiljanleg fremur en að
tæknilegar útfærslur ráði
ferðinni.
Blaich taldi dæmi Rheinfranks
vera gott, en sagðist sjálfur vera
42