Frjáls verslun - 01.07.1991, Blaðsíða 20

FORSÍÐUGREIN
MEB EINU SÍMTALI
GORBATSJOVS OG BUSH
Stjórnmálaflokkarnir hafa ekki hugsað þá hugsun til enda að herinn færi, segir
Karl Steinar Guðnason, alþingismaður og formaður Verkalýðs- og
sjómannafélags Keflavíkur og nágrennis
„Fólk var undrandi á því að ég skyldi ekki vera í einkennisbún-
ingi,“ segir Karl Steinar Guðnason, alþingismaður og formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkur, um fyrstu ferðir sínar á
landsbyggðinni eftir að hann varð þingmaður fyrir Suðurnesjabúa.
„Menn spurðu gjarnan hvað væri að frétta af hernum.“ Honum
finnst oft talað af lítilsvirðingu um þá sem unnið hafa hjá varnarlið-
inu. „Landsmenn voru fullir af fordómum gagnvart fólki og atvinnu-
lífi hér. Og þetta var ríkjandi viðhorf stjómvalda. Ofstækið og póli-
tísk grimmd gagnvart varnarliðinu hefur að mínu mati oft færst yfir
á fólkið.“
„Við skulum gæta að því að þetta
fólk vinnur fyrir beinhörðum gjaldeyri
og það skilar þess vegna miklu í þjóð-
arbúið. Þetta er ekki verri gjaldeyrir
en sjómenn eða fiskverkafólk afla.
Þetta fólk er jafn góðir íslendingar og
aðrir,“ segir Karl Steinar, sem er á
þvi að samkeppnin um há laun hjá
vamarliðinu hafi ekki komið niður á
annarri atvinnu á Suðurnesjum. Til
dæmis sé samdráttur í veiðum og
vinnslu undanfarin ár ekki því að
kenna að það hafi skort mannskap.
Nú sé nýr vaxtarbroddur í sjávarút-
vegi á Suðurnesjum. Lítil fyrirtæki
séu að flytja út beint á markaði. „Á
þeim tíma, sem hermangið var sem
mest, var útgerð öflugust hér á Suð-
umesjum. Menn kvörtuðu undan því
að fólk færi upp á völl, en það var
ákveðið jafnvægi í því. Hingað flutti
mikið af fólki sem tók þá við þessum
störfum."
Nálægðin við völlinn virðist fremur
hafa komið í veg fyrir að fyrirtæki á
Suðurnesjum fengju fyrirgreiðslu á
við fyrirtæki í öðrum landshlutum en
að það hafi orðið þeim til framdráttar.
„Þið hafið völlinn,“ var oft viðkvæðið.
Það var ekki fyrr en 1979 að sam-
þykkt var í Byggðastofnun (þáverandi
Framkvæmdastofnun) tillaga frá
Karli Steinari um að Suðurnes nytu
jafnréttis á við aðra landshluta. „Fyrir
var samþykkt sem sagði að þeir, sem
ættu heima á svæðinu frá Þorláks-
höfn til Akraness, ættu ekki kost á
lánveitingum. Á þeim tíma kostaði
fjármagnið minna en ekki neitt. Á
tímabili var það þannig að ætluðu góð-
ir útgerðarmenn að fá sér bát varð
það að gerast þannig að báturinn væri
fyrst keyptur til Austfjarða og síðan
endurkeyptur hingað. Svona var nú
meðferðin á okkur og þetta var allt
vegna þess að við höfðum völlinn."
Eins og gefur að skilja hafa málefni
starfsmanna hjá varnarliðinu komið
mjög til kasta verkalýðsfélaga á Suð-
urnesjum þó að sérstök kaupskrár-
nefnd ákveði launafyrirkomulagið.
Verkalýðsfélög hafa ekki samnings-
rétt í hefðbundnum skilningi, en það
er félaganna að fylgja því eftir hvernig
ákvæðum er framfylgt í samræmi við
úrskurð kaupskrárnefndarinnar.
Réttindalega eru ákvæðin þó eins og
þau sem eru í gildi samkvæmt ís-
lenskum samningum. Karl Steinar
tekur dæmi af íslenskum manni í
„snjóhemum“. „Maður í snjóhern-
um, sem sinnir snjóruðningi á flug-
brautum og við aðkomur að þeim,
hefur öll réttindi, er lúta að opinber-
um starfsmönnum, þrátt fyrir að hann
sé í okkar félagi. Hann er settur á
samning fyrir slökkviliðsmenn í
Reykjavík. Síðan höfum við samið um
ákvæðislaun sem eru fyrir ofan það. “
Karl Steinar segir að laun fyrir
störf hjá varnarliðinu séu miðuð við
það sem best gerist á íslenskum
vinnumarkaði. „Atvinnulega séð er
því ekki að neita að allt fólk, sem
þarna er, hefur haft góða og trygga
20