Frjáls verslun - 01.05.1998, Blaðsíða 18

Magnús Oddsson ferðamálastjóri. „Áhrif Bjarkar
eru fyrst og fremst óbein. Það er auðveldara að
selja ferðir hingað því fleiri þekkja landið.”
Magnús Oddsson ferðamálastjóri:
AUÐVELDAR SOLU FERÐA
011 landkynning auðveldar ferðaþjónustunni að
koma vöru sinni á framfæri. Það er búið að
segja mönnum að landið sé til. Það, að nafn ís-
lands komi ævinlega við sögu þegar fjallað er um
Björk, hefur verið mikils virði - og þá kannski enn frek-
ar hvað hún hefur skapað mikinn áhuga hjá fjölmiðla-
fólki á landinu. Það felast í því mikil margföldunaráhrif
að fá hingað til lands blaða- og sjónvarpsmenn - því
fleiri fylgja í kjölfarið. Við erum til dæmis enn að fá fjöl-
miðla til landsins sem rekja má til sýningar þáttarins
Good Morning America frá íslandi í fyrra. Öll umfjöll-
un um Island kallar yfirleitt á aðra umfjöllun. - þótt hún
skapi ekki endilega sölu ferða til landsins einmitt þá
stundina; en hún auðveldar sölu þeirra síðar.
Ég tel samt að ekki megi ofmeta áhrifin þótt einn
einstaklingur verði heimsþekktur og að það, eitt og
sér, auki sjálfkrafa fisksölu, ferðalög eða viðskipti.
Ahrifin eru fyrst og fremst óbein. Það er auðveldara að
selja ferðir til Islands því fleiri þekkja landið. Þetta
sýndi sig vel þegar Ásgeir Sigurvinsson var á hátindi
ferils síns í Þýskalandi í kringum 1984. ísland varð
þekkt á hans svæði í Þýskalandi og það auðveldaði
mjög alla ferðakynningu og sölu ferða þar. Gleymum
því ekki að margir samverkandi þættir valda því að út-
lendingar kaupa ferðir til Islands og þar vegur náttúra
landsins þyngst.”
- En hvers vegna er Björk ekki fengin til að selja ís-
land í auglýsingum?
„Það gæti verið næsta skref. Ég veit að vísu ekki
hvort hún hafi áhuga eða tíma til þess. En ekki er
nokkur vafi á að þá yrðu áhrif hennar mun sterkari.
Mörg lönd hafa notað þekkta einstaklinga til að segja
hvaðan þeir séu og lýsa gæðum lands síns í auglýsing-
um. Ingemar Stenmark skiðakappi gerði þetta til dæm-
is fyrir Svíþjóð.”
SENDIR HEIMSPRESSUNA TIL ÍSLANDS
Björk hefur á undanförnum árum vakið áhuga hundruð erlendra
blaðamanna á landinu sem í kjölfarið hafa sótt landið heim og skrifað
um það í heimspressuna.
HVER FERÐAMAÐUR VERÐMÆTUR
Hver erlendur ferðamaður er afar verðmætur. Fyrir það fyrsta ber
hann hróður landsins út til vina og ættingja sé hann á annað borð
ánægður með dvölina. Ánægður ferðalangur er því í raun gangandi aug-
lýsing fyrir landið - og kannski sú besta. Hann segir frá landi og þjóð af
eigin reynslu. í annan stað skapar hver erlendur ferðamaður umtals-
verðar gjaldeyristekjur með komu sinni. í ljósi þessa endurspeglast mik-
ilvægi landkynningar Bjarkar með því að halda nafni landsins stöðugt á
lofti. Gjaldeyristekjur Islendinga af erlendum ferðamönnum námu tæp-
um 21 milljarði króna á árinu 1996 þegar hingað komu rúmlega 200 þús-
und erlendir gestir. Tekjur af hveijum erlendum ferðamanni er því að
jafnaði um 100 þúsund krónur. Það segir þó ekki allt. Viðbótarhagnað-
ur af hveijum gesti stígur hratt því hann bætir nýtingu hótela, veitinga-
húsa og annarra fyrirtækja í ferðaþjónustunni. Stökkbreyting í komu er-
lendra ferðamanna kallar þó á auknar fjárfestingar í ferðaþjónustu.
Ferðaþjónustan er ekki aðeins kröftug atvinnugrein í öflun gjaldeyris
heldur margfaldar hún líka veltuna í öðrum þjónustugreinum; fyrir vik-
ið eykst þjóðarframleiðslan umfram vöxtinn í ferðaþjónustunni. Hér er
gamli góði margfaldarinn að störfum!
Eitt helsta vandamál smáþjóða, eins og íslands, í alþjóðlegri ferða-
mennsku er að halda nafni sínu stöðugt á lofti. Þess vegna er það nán-
ast happdrættisvinningur að eiga alþjóðlega poppstjörnu sem minnir
stöðugt á nafn landsins á erlendum vettvangi. Ekki síst þegar haft er í
huga hversu erfitt er orðið að komast að í sterkum og útbreiddum er-
lendum íjölmiðlum. Eftir því sem mikilvægi ferðaþjónustunnar í heims-
viðskiptum hefur aukist því meira kapp leggja aðrar þjóðir á að komast
að í fjölmiðlum - og laða þannig til sín ferðamenn. Það er barist um bit-
ann; eðlilega!
FESTIST í UNDIRMEÐVITUNDINNI
Vegna Bjarkar festist nafniö ósjálfrátt í undirmeðvitund fólks. Þegar
þaö hyggur síðan á feröalag skimar þaö í huganum yfir nokkur spenn-
andi lönd og þá kemur ísland upp í hugann; landiö með hrikalegu
náttúruna. Þaö man eftir nafninu. í kjölfarið leitar það sér frekari upp-
lýsinga.
Auglýsingar í erlendum ijölmiðlum eru dýrar. Birting á 30 sekúndna
sjónvarpsauglýsingu í Bandaríkjunum kostar um 80 þúsund dollara, eða
um 6 milljónir króna. í Bretlandi er verðið hærra eða um 70 til 90
þúsund sterlingspund, eða frá tæpum 8 til 10 milljónum króna. í báðum
tilvikum er gert ráð fyrir að auglýsingin birtist á góðum tíma. Verðið er
þó enn hærra þegar um einstaka atburði er að ræða þar sem búist er við
metfjölda áhorfenda, eins og í síðasta þætti skemmtikraftsins Seinfelds,
svo dæmi sé tekið. Heilsíða í New York Times kostar um 80 þúsund
dollara, eða um 6 milljónir króna. Og heilsíðan í breska blaðinu Sun
kostar um 39 þúsund sterlingspund, eða um 4,5 milljónir króna. Þetta
sýnir hve verðmæt öll ókeypis kynning, eins og Bjarkar á Islandi, er í er-
lendum ijölmiðlum.
Á undanförnum fimm árum hafa jafnt og þétt birst viðtöl og frásagn-
ir af Björk frá íslandi. Á besta tíma í sjónvarpi hefur verið sýnt frá því þar
sem hún tekur við alþjóðlegum verðlaunum. Hún fær athygli - og nafn-
ið ísland í leiðinni. Vegna þess hve dýrt er að auglýsa í erlendum fjöl-