Helgarpósturinn - 02.02.1995, Qupperneq 7

FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR't995
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
7

vjnna
'ámunni:
•w
Slaöur: ' ^Unnl;
sP6nna /_ ,,
^pnglukrái^ Bav()9i. Upplí»ó kr.
H?mma RoSa Kn .......?fa°4í
í’á*penna / a ’ ^Pavog/ ' 62?32
^Wn/r' -gav,eg/.. ....... ?2.4?5
”asPenna .......... ^ 5?'^
^spenrta'i ^Udave9i..... "". !°6-26j
^Penna hJfaaveQi... . 248-16g •
afí,arsírajf( •-•■• 55.29ö -
ullP°ttsins 10 • 75,-23í? --
‘rPOttam‘rbyrja
—^Shmkka
a,,'aUso.OC
S^aktn,
°®U“l>Ponm
ffffjjitmir
Hátt í fjörutíu erindi komin til stjórnarskrárnefndarinnar. Þar má meðal annars finna gagnrýni
frá Rauða krossi íslands, Amnesty International og Hjálparstofnun kirkjunnar
Mannúðarfélögin gera
alvarlegar athugasemdir
Miklar annir eru nú hjá nefnd
þeirri á Alþingi sem fjallar um
breytingar á stjórnarskrárfrum-
varpinu. Erindi og ályktanir vegna
breytingarinnar streyma nú inn.
Sum erindin eru pöntuð af nefnd-
inni en aðrir hafa tekið það upp hjá
sjálfum sér að senda inn álit á þessu
stærsta máli þingsins. Á miðjum
degi í gær voru um hátt í fjörutíu
aðilar, bæði félagasamtök og ein-
staklingar búnir að senda inn er-
indi. Það sem brennur á mönnum
er hinn skammi tími sem er til
stefnu og menn ekki á eitt sáttir um
hvort rétt sé að afgreiða málið á
þessum hraða. Á fyrsta flutnings-
manni frumvarpsins, Geir H. Ha-
arde er þó engan bilbug að finna.
Er fyrirhugað að halda fund bráð-
lega með helstu gagnrýnendum
ffumvarpsins.
„Við höfum frábært tækifæri til
að búa til bestu stjórnarskrá í
heimi, stjórnarskrá sem eftir yrði
tekið um allan heim og yrði að
mörgu leyti fordæmisgefandi,“
sagði einn viðmælenda blaðsins.
Eins og kerúur til dæmis í áliti Am-
nesty International þá þykir sam-
tökunum mikið til koma ákvæði
um bann við dauðarefsingu. Þetta
eru samtökin mjög ánægð með
enda ákaflega sjaldgæft að slík
ákvæði séu í stjórnarskrám. Má
telja líklegt að eftir þessu
ákvæði verði tekið víða.
Þá þykir mörgum
blasa við að ekki hefúr
fullkomlega tekist að
halda uppi þverpólitísku
jafnvægi vegna kröfu
ýmissa aðila um að taka
inn ákvæði um félagsleg
og efnahagsleg réttindi.
Þennan pólitíska tón
mátti sjá í grein Jóns
Steinars Gunnlaugs-
sonar hæstaréttarlög-
manns í grein í Morgun-
blaðinu á þriðjudag þar
sem hann hafnar slíkum
hugmyndum. Einnig
kemur þetta fram í deil-
um um 12. greinina en
ljóst er að verkalýðsfé-
lögum þykir mjög að sér
vegið þar. Þetta sést
glöggt í niðurlagsorðum
Atla Gíslasonar hæsta-
réttarlögmanns f at-
hugasemdum Dags-
brúnar. Þar segir Atli
um hlut stéttarfélaga:
„Það hljómar því ank-
annalega að aðeins skuli
vikið að stéttarfélögum
undir rós í umrœddu
frumvarpi og með þeim
hcetti að túlka mcí and-
stœtt grundvclli félag-
antia og sem vopnabúr
vœntanlegra dómsmála á
hendur þeim.“
I stjórnarskrá er að
finna þær reglur sem
auk stjórnskipunar
varða samskipti einstak-
linga og ríkisvalds, til að
mynda grundvallar-
mannréttindum og eru
þar af leiðandi æðri öðr-
um lögum. Þess vegna
er alltaf spurning hve ít-
arleg hún eigi að vera. I
greinargerðinni með
frumvarpinu segir að
við ákvörðun um hvaða
réttindum skyldi bæta
við núgildandi ákvæði
stjórnarskrárinnar hafi
sú stefna verið mörkuð
að leggja áherslu á borg-
araleg og stjórnmálaleg
réttindi. Því hafi verið
ákveðið að bæta ekki við í neinum
teljandi mæli efnahagslegum og fé-
lagslegum réttindum.
Ekkert beint bann við
kynþáttamisrétti
Þetta gerir Rauði kross íslands
athugasemdir við í álitsgerð sinni.
Þar segir: „/ Ijósi þessa verður sú
spurning áleitin hvort við séum að
bregðast þjóðréttarlegum skyldum
okkar... Bendir Rauði krossinn á að
í íslenskri löggjöf sé ekki nógu langt
gengið í að vernda þau réttindi sem
felast í banni við kynþáttamisrétti
og í frumvarpinu sé hvergi að finna
beint bann við kynþáttamisrétti.
Bent er á að Island eigi aðild að
samningi um útrýmingu kynþátta-
misréttis sem gekk í gildi árið 1969.
Þau álit sem eru komin eru mjög
mismunandi. Sum mjög löng og ít-
arleg, önnur styttri eins og það sem
kom ffá Sýslumannafélagi Islands
sem að sögn Stefáns Skarphéð-
inssonar, formanns félagsins, var á
þá leið að þarna væri um þarft og
tímabært frumvarp að ræða.
Þroskahjálp hefur sent inn athuga-
semd en hafa boðað ítarlegri grein-
argerð með Öryrkjabandalaginu.
Athugasemdir þeirra lúta að því að
fá fest inn í 3. greinina, þar sem
fjallað er um bann við mismunum,
ákvæði um fatlaða.
Ljóst er þó að alvarlegasta gagn-
rýnin kemur frá mannúðarsamtök-
unurn; Amnesty International,
Rauða krossi íslands og Hjálpar-
stofnun kirkjunnar. Gagnrýni Ám-
nesty var reifuð hér á mánudaginn
en þrátt fyrir augljósa ánægju með
dauðarefsingarákvæði þá leggja
samtökin til margvíslegar breyting-
ar. Allt þó tillögur sem þeir telja að
hægt sé að koma inn í frumvarpið í
tíma. Alvarlegasta gagnrýni Am-
nesty lýtur að grundvallarréttind-
um á tímum neyðarástands. Telja
þeir frumvarpinu áfátt að því leyti
að þar er ekki kveðið á um að ekki
megi gera undantekningu frá
grundvallarréttindum á neyðartím-
um. Telja samtökin að hvorki nú-
verandi stjórnarskrá né frumvarpið
tryggi að lög sett af Alþingi eða
bráðabirgðalög geti ekki vikið til
hliðar grundvallarréttindum þegar
neyðarástand ríkir. „í þessu felst
ekki nægileg vernd á grundvallar-
réttindum þegar neyðarástand ríkir
— einmitt þegar mest er hætt við
Þau félög sem sent
hafainnálit
Alþýðusamband íslands
Amnesty International
Barnaheill
BHMR
Biskup íslands
Dýraverndunarfélag íslands
Hjálparstofnun kirkjunnar
Jafnréttisráð
Kvenréttindafélag íslands
Rauði kross íslands
Réttarfarsnefnd
Samband ungra jafnaðar-
manna
Samtökin ‘78
Siðmennt
Sýslumannafélag íslands
Verkamannafélagið Dagsbrún
Verkamannasamband íslands
Verslunarráð íslands
Þroskahjálp
Auk þess var Lögmannafélag Islands að
skila inn áliti sínu í gær og von var á álit-
um frá Mannréttindaskrifstofu íslands.
Þá er vitað að Öryrkjabandalagið og
Þroskahjálp munu senda inn sameigin-
lega álitsgerð.
að brotið sé gegn þeim.“ Einnig
gera Amnesty alvarlegar athuga-
semdir við kaflann um sanngjarna
og tafarlausa málsmeðferð.
Hjálparstofnun kirkjunnar telur
ýmislegt vanta í frumvarpið. Nefna
þeir sérstaklega til að ekki skuli vera
gengið lengra í vernd efnahags-
legra, félagslegra og menningar-
legra réttinda.
Auk áðurnefndra athugasemda
Rauða krossins má nefna athuga-
semdir er varða réttarstöðu útlend-
inga en Amnesty gerir einnig alvar-
legar athugasemdir við þann þátt.
Bæði samtökin telja að réttindi út-
lendinga séu alls ekki nægilega
tryggð í frumvarpinu. SMJ

silfurpottum
Vikuna 12-1S janúar féllu 5 af 8 silfupottum
í Gullnámunni á spilastöðum Háspennu
í Hafnarstræti og á Laugavegi.
Spilaðu þar sem spennan er mest!
Hafnarstrœti 3 • Laugavegi 118