Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1985, Page 45
yrði sagt — aumingi, en þeir höfðu heldur
ekki staðið augliti til auglitis við sjó-
skrímsli eins og ég. Önnur eins vandræði
'hafði ég aldrei komist í. Og stelpurnar. Ég
aumingi, sem hafði hangið á tánum á
snúrustaur, klætt mig úr peysunni, en
dottið svo niður á hausinn og nærri verið
búinn að hálsbrjóta mig, en ekki einu sinni
farið að grenja, þeir léku það ekki margir
eftir. Ég aumingi. Ég yrði að athuga þetta
betur, ég gæti kannski flæmt sjóskrímslið
í burtu með grjótkasti. Það var slétt fyrir
ofan fjöruna og gott að hlaupa. Sjóskrímsli
voru víst heldur sein á landi, þetta hlyti
að takast. Ég snéri við varð mér úti um
nokkra steina, vel hnefastóra og nálgaðist
nú skrímslið afarhægt. Það var alveg á
sama stað, nú heyrði ég aftur hringlið í
skeljunum. Mér sýndist hausarnir vera
heldur nær hver öðrum núna. Hvað skyldi
nú vera óhætt að fara nálægt því, ekki nær
en svona 10 metra, það gæti verið við-
bragðsfljótt þótt seinfær séu sögð. Ég læt
steinana vaða hvern á eftir öðrum, þegar
ég er kominn eins nálægt því og ég þori
„Ég fór aðeins nær og rýndi á þetta.
Jú, ekki bar á öðru, þetta var
sjóskrímsli, allt skeljað utan. Ég heyrði
hvernig hringlaði í skeljunum á því og
nú sá ég þetta vel, það var með tvo
hausa, sem stundum gengu upp og niður
til skiptis og stundum í takt.“
ána, en hún var óbrúuð og eflaust á ís,
best væri fyrir mig að fara yfir hana á
eyrunum við sjóinn. Síðan legg af stað,
geng götuna fram þorpið og mæti þar
nokkrum vinum mínum. Þeir spyrja mig
hvert ég sé að fara með broddstaf með-
ferðis. Inn í Dufansdal segi ég allrogginn.
Það datt alveg ofan yfir þá. Þorir þú að
fara inn í Dufandals aleinn í svarta myrkri.
Ég kvað það nú ekki vera mikið, ég væri
að fara með bréf, sem þyldi enga bið. Þeir
ákváðu að fylgja mér inn að brúnni á
|Litlu-Eyraránni, sem er i vogbotninum og
þar skildum við. Ég held rakleiðis út Byltu-
hlíðina og ég man hvað mér þótti Ijósin í
þorpinu hinum megin við voginn vinaleg.
Þegar ég beygi inn yfir Haganesið og ljósin
í þorpinu fara að hverfa fer að fara svolítið
um mig. Ég gekk rétt neðan við miðjan
hlíð, þar var ég sæmilega öruggur fyrir
fjörulöllum, snjólaust var með öllu og nú
var komið tunglskin, tunglið var liðlega
hálft, skafheiðríkt og stjörnubjart. Þegar
um helmingur ljósanna í þorpinu var
kominn í hvarf stoppaði ég, lagðist endi-
langur í grasið og horfði upp í himininn.
Mikið voru nú stjörnurnar fallegar, ég
þekkti fjósakonurnar og karlsvagninn,
lengra náði nú ekki stjörnukunnáttan þá.
Ég hætti brátt að hugsa um stjörnurnar
og fór að hugleiða hvort ég gæti ekki snúið
við, ég gæti þóttst hafa dottið og leikið
mig haltan. Nei, það gengi víst ekki, ég
gæti lamið steini í hausinn á mér svo ég
sýndist stórslasaður, þá hefði ég gilda
ástæðu til þess að snúa við aftur. Ætti ég
bara ekki að reyna þetta? Ég náði mér í
álitlegan stein, en þegar á átti að herða
gugnaði ég. Það er víst ekki um annað að
ræða en halda áfram, þótt það yrði minn
bani. Ég stóð upp og rölti áfram áleiðis inn
nesið, ljósin í þorpinu hurfu eitt af öðru
og loks voru þau öll horfin og ég var heltek-
inn einmanaleikanum í öllu sínu veldi. Ég
fékk kökk í hálsinn og verk fyrir hjartað,
ég var svo óskaplega aleinn. Eg gekk samt
rólega, hafði heyrt að aldrei mætti hlaupa
ef maður væri hræddur, þá gæti fólk orðið
brjálað. Þegar ég kom inn á Litlanesið og
sá ljósið í Otradalsbænum var mér farið
að líða skár, ég var farinn að taka eftir
umhverfinu hvernig máninn speglaðist í
lognkyrrum sjónum, skuggunum af stein-
unum í hlíðinni og í fjarska heyrði ég gagg
í tófu. Mikið var nú ljósið i bænum dauft,
ætti ég ekki að fara heim á bæinn og biðja
um fylgd. Nei, það gekk ekki, það yrði
bara hlegið að mér, fylgd í svona blíðskap-
arveðri. Nei, það var ekki um annað að
gera en halda áfram alla leið, auk þess var
mér nú bara farið að líða bærilega. Ég kom
að Otradalsánni rétt við túnfótinn. Það
hvarflaði ekki að mér að fara niður í fjöru.
Áin var á ís, en um hálfs metra eyða í ísinn
um miðja ána, þar sem straumurinn var
sterkastur. Ég lagðist á magann á skörina,
renndi tjaldsúlunni á undan mér yfir eyð-
una og yfir á skörina hinum megin og yfir
flaug ég eins og köttur vandræðalaust. Ég
var talsvert ánægður með þetta afrek og
hljóp við fót yfir Hindanesið og upp í hlíð-
ina fyrir ofan Beitishamarinn, en hann
skilur að lönd Otradals og Dufansdals. Það
kom ekki til mála að fara niður að sjónum.
Mér miðaði nú prýðilega áfram, kominn
inn yfir Hvassanesið og langleiðina inn
undir Dufansdalsrétt. Þá skeði það. Ég kom
að gríðarlega uppbólgnum læk. Ég hafði
hingað til getað sveiflað mér léttilega yfir
alla uppbólgna frosna læki, en þessi var
Alfreð Flóki.
of breiður. Ég var 1 miðri hlíð og leit
uppeftir læknum, sem náði alveg upp í
kletta og efsti kletturinn eitt klakastykki.
Ég yrði víst að reyna að taka tilhlaup og
stökkva yfir svellbunguna, en ég hikaði og
sá að þetta mundi ég ekki geta og ef ég
reyndi nú samt og kannske fótbryti mig,
þá fyndist ég ekki fyrr en í fyrsta lagi
daginn eftir og þá væri ég löngu dauður úr
kulda. Það var víst ekki um annað að gera
en fara niður í fjöruna og komast þannig
fyrir svellið. Ég gekk niður með læknum,
hvergi skarð í hann, ekki viðlit að komast
yfir. Þegar ég nálgaðist fjöruna sá ég ein-
hverja þúst í flæðarmálinu beint fyrir
neðan lækinn. Asskotinn, hvað var nú
þetta? Ég hægði á mér og snarstansaði
svo, rýndi á þetta og hlustaði. Það var
svolítill súgur við landið þrátt fyrir lognið,
hvað var nú þetta, var ekki eins og hringl-
aði í skeljum. Guð minn góður, þetta var
þá sjóskrímsli.
Ég fór aðeins nær og rýndi á þetta. Jú
ekki bar á öðru, þetta var sjóskrímsli allt
skeljað utan. Ég heyrði vel hvernig hringl-
aði í skeljunum á því og nú sá ég þetta
vel, það var með tvo hausa, sem stundum
gengu upp og niður til skiptis og stundum
í takt. Ég sný við, hugsaði ég og tók á rás
til baka. Ég fer nú ekki að láta sjóskrímsli
drepa mig, ég ætti nú ekki annað eftir. Ég
segi pabba alveg eins og er, hann hlýtur
að trúa mér, en bræður mínir þeir Hjálmar
og Jakob og skólafélagarnir, þeir myndu
frétta þetta. — Mér er sem ég sjái á þeim
efasemdarsvipinn! Hann Palli i Valhöll
komst ekki inn í Dufansdal, það ætlaði
sjóskrímsli að drepa hann. Ég stansaði,
það sló um mig köldum svita — aumingi
og tek svo til fótanna upp í hlíðina, ég
held það nái mér aldrei. Þegar það fær
grjótið í sig hlýtur að koma styggð að því
og þá nota ég tækifærið og skýst fyrir
neðan svellbunkann. Ég er nú ekki eins
hræddur og áður. Ég velti fyrir mér að
fara alveg að skrímslinu og keyra brodd-
stafinn í skrokkinn á því, kannski gæti ég
bara drepið það. Það væri nú ekki amalegt
ef ég gæti drepið sjóskrímsli, sem væri
stærra en naut, ég yrði landsfrægur,
kannske heimsfrægur. Nei, þetta var of
áhættusamt, aldrei gæti ég drepið stórt
naut með broddstaf, hvað þá heldur sjó-
skrímsli, ég kæmist ekki einu sinni inn úr
skeljahamnum. Það væri best að halda sig
við upphaflegu áætlunina og láta grjótið
dynja á því, það var líka hættuminnst. Ég
læddist eilítið nær og var nú orðinn hálf-
reiður, bölvaði vel og lét síðan grjóthríðina
dynja á skrímslið, snarsnéri mér við og tók
til fótanna, en lít samt við. Hvað var nú
þetta, báðir hausarnir af og garg og læti,
ég stansa. Var þetta ekki svartbaksgarg.
Ég sný við og nálgast skrímslið aftur,
hægt og varlega. Það var alveg á sama
stað, en hausarnir báðir af, ég heyrði samt
vel hringla í skeljunum á skrokknum á
því. Það sér andskotann ekki þegar það er
orðið hauslaust hugaði ég. Ég hlýt að geta
læðst fyrir ofan það. Mikið meistaraskot
hafði þetta nú annars verið hjá mér.
Kannske er það líka dautt. Það er samt
aldrei að vita nema það geti lifað haus-
laust, krossfiskur drepst ekki þótt maður
slíti hann í tvennt. Ég nálgaðist nú
skrímslið afar varlega, á hvað glitraði
svona á hliðinni á því, það skyldi þó aldrei
vera alsett perluskeljum. Ég kom nær og
þá sá ég allt í einu hvers kyns var. Þetta
var ekki sjóskrímsli — Þetta var stór
steinn allur þangi vaxinn, en þangið frosið
og glitraði á ísklumpana á því. Við súginn
í fjöruborðinu lyftist frosið þangið á stein-
inum og hringlaði í ísnum eins og í skeljum.
Hausarnir sem ég skaut af hljóta að hafa
verið tveir svartbakar, sem sátu á steinin-
um, en flugu upp við grjótkastið. Mikið
lifandi ósköp létti mér — ég söng og trall-
aði heim túnið í Dufansdal barði að dyrum
þegar ég kom að bænum og kallaði. „Hér
;sé Guð,“ eins og þá var siður. Það var
feginn maður, sem gekk í bæinn og fékk
hina bestu gistingu.
Sigríður húsfreyja kvað mig hinn mesta
dugnaðarpilt að koma einn alla leið frá
Bíldudal svona seint að kvöldi og spurði
hvort ég heföi ekki verið neitt hræddur. Ég
hélt nú ekki, þetta væri nú ekki mikið mál
svona í veðurblíðunni. Við hvað ætti ég svo
sem að vera hræddur. Það liðu mörg ár
þangað til ég minntist á sjóskrímsli.
Höfundur er skólastjóri á Fáskrúösfiröi.
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 24. DESEMBER 1985 45