Lesbók Morgunblaðsins - 17.12.1991, Blaðsíða 17

» V
!yndi Pétur Hnlldórssón,
Gamall maður
við glugga
Hann vaknaði árla þennan morgun sem jafnan
áður. Þannig hafði vorið ávallt orkað á hann
- tekið sér bólfestu í veru hans allri, og hér
áður fyrr gert hann léttan í sinni og fleygan
í hugsun. Hann mundi vel þá daga bernskunn-
Bíllinn hægði á sér
fremur en hitt, og gamli
maðurinn tók eftir því
að hliðarrúðan var
skrúfuð niður. Allt í einu
greip hann illur grunur,
óþægilegur eins og köld
vatnsgusa á nakið
hörund.
Smásaga
eftir GUÐMUND L.
FRIÐFINNSSON
ar, þegar honum fannst hann geta flotið
í fangið á vorinu, sem lyfti blæju frá and-
liti sumarsins.
Nú hafði hann staðið lengi á nærfötunum
við gluggann og hlustaði á söng þrastar
og lóu og horft yfir grænt túnið og á
hægláta straumröst fljótsins og bjarmann
yfir austurfjöllunum með skýjaböndum í
ætt við gullspöng um enni fagurrar konu.
Honum var ekki kalt, því hlýtt var í
veðri. Hins vegar var hann farinn að þreyt-
ast í fótunum og sótti sér stól. Undarlegt
hvað maður þreytist i fótunum, þegar
maðurinn er orðinn gamall, hugsar hann
og hagræðir sér í stólnum. Hér áður fyrr
gat maður hlaupið nær þindarlaust um fjöll
ineð eggjagijóti og lausamöl í bröttum
skriðum.
Honum datt íhug að smeygja sér í inni-
skó en hætti samt við það, því ofninn var
undir glugganum og honum fannst þægi-
legt að finna hlýjuna á bera fæturna og
hnén. Áður en hann vissi af var hann far-
inn að leika sér með tærnar - fetta og
rétta eins og þegar hann var barn. „Enn
er þó fjör í tánum á mér,” tautar hann og
brosir inn í sjálfan sig. „Mikið að allt er
þó ekki farið.”
Hann opnaði gluggann lítið eitt til að
njóta betur morgunloftsins og ilmsins af
vorinu og lagði sinabera handleggina á
sólbekk gluggans.
Sólin hafði kveikt blossa í gluggum
bæjarins hinumegin fljótsins. Og þótt bær-
inn væri nokkru innar sá hann þó manninn
vel, sem farinn var að ganga um túnið og
líta eftir lambfénu. Nokkrar ær höfðu
smogið girðinguna og voru komnar spöl
út og upp í hálsinn. Svona var þetta líka
meðan ég átti fé, hugsar hann. Það þarf
góðar girðingar til að halda áleitnum roll-
um, sem farnar eru að kenna sín og vilja
komast afsíðis til að bera. Nú átti hann
ekkert annað en hænsni, sem lifðu eins og
af vana vegna þess að honum þótti góð
egg, en þó miklu fremur vegna hins að
konunni hans hafði þótt gaman að hænsn-
um. Hún hafði talað við þau, og þau höfðu
komið hlaupandi, meira að segja breitt út
þessa stuttu vængi og reynt að fljúga eins
og aðrir fuglar, þegar hún kallað: „púda
púd”. Það líður rétt snöggvast mildur blær
yfir hrukkótt og elliblakkt andlit mannsins
líkt og blik mána á báru, sem lyftist í
hægum andvara.
Núna var sólin komin spölkorn uppfyrir
brún fjallsins, og skuggarnir í vesturhlíð-
inni að skreppa saman og fela sig í giljum
og lautum, þar sem þeir bíða örlaga sinna.
Hann sér fjármanninn á bænum hinumegin
fljótsins vera kominn upp á hálsinn. Vanar
forsjá mannsins snúa þær fúslega heim á
leið utan ein. Líklega borin, hugsar gamli
maðurinn. Og það rifjast upp fyrir honum
mörg atvik frá fyrri árum, hve gaman var
að sjá ferska móðurgleðina í augum skepn-
unnar, þar sem hún snérist mimrandi og
óþreyjufull að lambið kæmist á fót, sleikj-
ándi um haus þess og kropp. Snoppan á
ánni gul úr kari lambsins. Það bröltandi,
blautt og óstyrkt og riðandi á þessum mjóu
fótum, þar til það náði spenanum. Síðan
þetta kyrrláta, milda blik í augum skepn-
unnar, sem þefar af síkvikum dindli af-
kvæmisins.
Nokkra svani ber hátt í bláma heiðríkj-
unnar. Þeir virðast koma beint úr úr morgn-
inum og stefna til heiðar. Hann hefur
ævinlega borið virðingu fyrir þessum göf-
ugu fuglum - jafnvel öfundað þá af feg-
urð og því frelsi að geta lyft sér og nálg-
ast skýin og kvöldroðann. Þó hann væri
gamall maður hefur hann þó aldrei komið
í flugvél en stundum hugsað um að gaman
væri að horfa niður á jörðina og sjá fjöllin
og vötnin og byggðina úr þessari miklu
hæð.
Yfir fljótinu er létt móða, sem óðum
eyðist fyrir sól morgunsins. Góðviðrið, allt
bendir til áframhaldandi góðviðris, hugsar
hann, rís úr sæti og slær létt á loftvogina,
sem stendur vel og lyftir sér heldur.
Þegar hann kom aftur að glugganum
höfðu fjórar maríuerlur tyllt sér á hlaðið,
dintuðu stéli og tipluðu fínar og smástígar
á blárri fjörumölinni, sem sonur hans hafði
komið með í haust. Kannski var það í fyrra-
haust. Hann mundi það ógerla. Hann mundi
heldur ekki draum sinn frá í nótt, þótt
hann reyndi að rifja þetta upp. „Kannski
er mig hætt að dreyma,” tautaði hann í
grátt, ósnyrt skeggið. „Undarlegt að þann-
ig er maður smám saman sviftur öllu.
Draums síns fær maður ekki einu sinni að
njóta.”
Þó allt væri það óljóst fór hann að rifja
upp í huganum ýmsa drauma frá fyrri tíð.
Þá dreymdi mig stundum kvenfólk, hugsar
hann og lyftist ofurlítið í sætinu. Og þó
aldrei þætti það boða gott var það þó gam-
an, já, oft ári spennandi. Stundum mætti
ég draug og vaknaði sveittur með öskri
um leið og ráðist var á mig. Þá voru sagð-
ir draumar meðan skatturinn var borðaður
og fjölskyldan var hér öll. „Ojájá,” tautaði
hann. „Þá var fjölskyldan öll hér heima,
börnin ekki farin, og við unnum öll saman,
' öll saman. Stundum var fleira fólk. Það
var nú það. Og það var nú það,” tautar
hann og púar í skegg sér. „En þetta breyt-
ist. Allt breytist - koma nýir tíma og nýri
menn. Við því verður ekkert gert. Þetta
er víst gangur lífsins. Örlögum sínum verð-
ur maður að hlíta. Þar verður engu breytt
- engu breytt,” tautar hann og rær sér í
sætinu.
Hann opnar gluggann dálítið meira, svo
það heyrist brak og maríuerlurnar verða
hræddar og fljúga upp. Með tíðu vængja-
blaki svífa þær, hækka sig, renna sér í
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 17. DESEMBER 1991 17