Morgunblaðið - 11.04.2001, Side 32

Morgunblaðið - 11.04.2001, Side 32
LISTIR 32 MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ ÞAÐ hefur verið stríðsárastemmn- ing í Samkomuhúsinu á Akureyri síðustu vikur, en Leikfélag Akur- eyrar er að setja þar upp leikritið Ball í Gúttó eftir Maju Árdal. Hún á rætur sínar að rekja norður í land, en hefur búið í Skotlandi og Kanada frá tveggja ára aldri. Hún er leikkona, hefur starfað við leik- stjórn og stýrt leikhúsi í Toronto, en nú síðustu ár hefur hún einbeitt sér að því að skrifa leikrit með góð- um árangri. Eitt þeirra, Söngleikur um þunglyndi, verður sett upp í Þjóðleikhúsinu næsta haust. Maja Árdal er fædd á Siglufirði árið 1949, en tveggja ára að aldri fluttist hún með foreldrum sínum, Páli S. Árdal og Hörpu Ásgríms- dóttur, út til Edinborgar í Skot- landi þar sem Páll stundaði nám næstu árin. Fríða, eldri systir hennar, var einnig með í hópnum, en bræðurnir tveir, Steinþór og Grímur, fæddust á meðan fjöl- skyldan bjó í Edinborg. Páll er fæddur á Akureyri en ólst upp á Siglufirði en Harpa fæddist á Akureyri og ólst þar upp. Bæði áttu þau nokkur systkin sem mörg hver búa norðan heiða sem og börn þeirra, þannig að Maja á stóran frændgarð þar um slóðir. Fjölskyldan bjó í Edinborg þar til Maja var um tvítugt en hún sagði að þau hefðu komið heim öll sumur og það hefði verið dásam- legt. „Við komum alltaf heim, pabbi og mamma unnu fyrstu árin í Keflavík, þau þurftu að vinna sér inn næga peninga fyrir náminu hans pabba, en við systurnar vor- um sendar norður í land. Við vor- um ýmist á Akureyri eða þá að við vorum í sveit þar sem við pöss- uðum börn. Meðal annars vorum við dálítið hjá Hervöru systur mömmu og manni hennar Gísla Jónssyni sem bjuggu á Akureyri en ættingjar Gísla bjuggu í Svarf- aðardal og þar vorum við líka stundum. Eitt sumarið, þegar ég var 17 ára, vann ég sem leiðsögu- maður hjá ferðaskrifstofu og var þá mikið í Mývatnssveit. Mér fannst það skemmtilegt starf og ég passaði vel í það, því ég talaði ensku, þýsku og frönsku. Þetta var síðasta sumarið mitt á Íslandi, ég kom ekki aftur fyrr en ég var orðin um fertugt,“ segir hún. Fjölskyld- an var gjarnan á Íslandi frá því í júní og fram í september og Maja segir að sér hafi ávallt liðið vel hér á landi, „mér fannst Ísland vera heima,“ segir hún. Þar voru allir ættingjarnir, og þær systur féllu vel inn í stóran hóp systkinabarna sem voru á svipuðum aldri. „Á þessum tíma fannst mér Edinborg vera svart/hvít borg og ég man alltaf eftir því að þegar við sigldum heim með Gullfossi og ég sá Ísland þá varð lífið í lit, birtan var einstök og húsin máluð í glaðlegum litum. Það var sérkennileg upplifun. Mið- nætursólin á Íslandi er líka ógleymanleg þeim sem séð hafa.“ Dreymdi þetta skrýtna og fallega land Meira en tuttugu ár liðu frá því Maja vann sem leiðsögumaður á Íslandi og þar til hún kom næst til Íslands, en hún var á þeim tíma störfum hlaðin, vann mikið og var komin með fjölskyldu. „Ég saknaði þess að komast ekki heim til Ís- lands. Mig dreymdi um þetta skrýtna og fallega land sem hafði sérstöðu í huga mínum. Í þessum draumum mínum sá ég fyrir mér Ásbyrgi og Goðafoss, en þeir staðir eru mér kærir. Þegar ég loksins kom svo aftur og var á leið til að skoða þessa staði að nýju óttaðist ég að þeir væru ekki eins fallegir og þeir voru í draumum mínum. Sem betur fer varð ég ekki fyrir vonbrigðum, mér fannst til að mynda Ásbyrgi enn tilkomumeira en ég hafði ímyndað mér í draum- um mínum,“ segir Maja. Á þeim rúmu tuttugu árum sem liðu milli Íslandsferða Maju týndi hún niður tungumálinu og fannst henni afar einkennilegt að koma til gamla landsins síns og geta ekki tjáð sig á tungu innfæddra. Ákvað hún síðar að gera þar bragarbót á og þegar hún dvaldi á Akureyri í fyrravor fór hún í kennslu og lærði málið að nýju. „Ég hætti að tala ís- lensku við mömmu og pabba þegar ég var 8 til 9 ára gömul, ég vildi hafa þetta eins og hjá öðrum krökkum í Skotlandi, sem töluðu ensku við foreldra sína. En þegar ég var á Íslandi á sumrin talaði ég íslensku eins og hinir krakkarnir.“ Maju hafði frá unga aldri dreymt um að verða leikkona og sá draum- ur rættist, en hún lærði við „Royal Scottish Academy of Music and Drama“ í Glasgow og lauk þar námi um tvítugt. „Ég var alltaf að búa eitthvað til úr hugmyndum mínum og mér fannst það hlyti að vera yndislegt að vinna í leikhúsi og stefndi að því strax frá unga aldri,“ segir hún. Öll fjölskyldan í leiklistinni Skömmu eftir að Maja lauk námi sínu hélt fjölskyldan enn á nýjar slóðir og settist að í Kanada, en Páll fékk þá stöðu við Queens Uni- versity í Ottawa. Maja kaus að búa í Toronto þar sem leiklistin blómstraði og sagði að vel hefði gengið að fá hlutverk og hún hefði strax fengið heilmikla vinnu við fag sitt. Hún kynntist eiginmanni sín- um, Jeff Braunstein á sviði, en saman eiga þau tvö börn, Paul sem heitir eftir afa sínum, Páli, og Ingu. Börnin fetuðu í fótspor foreldra sinna og eru bæði leikarar, en Paul er einnig trommuleikari og Inga söngkona. Jeff starfar nú sem framleiðandi. Maja starfaði um margra ára skeið sem leikari í Tor- onto og einnig leikstjóri og loks varð hún leikhússtjóri næst stærsta leikhússins í borginni og gegndi því starfi á árunum 1990 til 1998. Á sama tíma lék hún einnig hlutverk Klöru Potts í sjónvarps- þáttunum Leiðin til Avonlee. „Ég hafði mjög mikið að gera, var alltaf á fullu og varð mjög þreytt á þessu þannig að ég ákvað að hætta í þessu starfi og einbeita mér að því að vinna úr mínum eigin hugmynd- um og tók því til við skriftir. Mér finnst það svo gaman að ég ætla alltaf að vera leikritahöfundur.“ Íslensk jól með laufabrauði og hrísgrjónagraut Foreldrar Maju búa enn í Kings- ton en þangað er um þriggja tíma akstur frá Toronto, en systkini hennar eru líkt og hún búsett í borginni, utan eitt sem býr rétt ut- an við hana. Maja segir hópinn samhentan og þau haldi að nokkru í íslenskar hefðir m.a. haldi þau ævinlega íslensk jól saman. „Þá bökum alltaf saman laufabrauð og svo búum við til hrísgrjónagraut og setjum í hann möndlu. Svo vill systir mín alltaf að við göngum kringum jólatréð. Við höldum jólin saman á líkan hátt og var þegar við ólumst upp,“ segir Maja en hún segir að öllum líki það vel og mað- ur hennar kunni að segja gleðileg jól upp á íslensku og sé stoltur af. Jeff hefur tvívegis komið til Ís- lands og m.a. hafa þau farið í ferð um hálendið og þótti mikið til koma. Þau dreymir um að fara þar um að nýju og þá á hestbaki. „Hann kann mjög vel við sig hér á Íslandi, það á bæði við um landið og fólkið. Hann segir að hann sjái andlitið mitt í svo mörgu fólki hér. Það er kannski ekki skrýtið því hér á ég fjölda ættingja,“ segir Maja. Jeff er fæddur í Egyptalandi, móðir hans er gyðingur frá Tyrk- landi og faðir hans gyðingur frá Rúmeníu, en hann ólst upp í Eng- landi. „Þannig að hann er ekta Kanadabúi.“ Hún segist alltaf hafa reynt að tengja börn sín Íslandi, þau hafi alist upp við íslenskt jóla- hald og þá hafi hún sungið fyrir þau íslensk lög, einkum vögguvísur sem þau enn þann dag í dag þekki mætavel þótt ekki skilji þau text- ann. Paul hefur dvalið á Íslandi og m.a. unnið á Akureyri að sumar- lagi. Fetaði í fótspor langafa síns Tildrög þess að Maja er nú á Ak- ureyri, í heimabæ forfeðra sinna, má rekja til þess að Akureyring- urinn Hreinn Skagfjörð vann um skeið í leikhúsinu sem hún stjórn- aði. Hann sagði Sigurði Hróarssyni leikhússstjóra Leikfélags Akureyr- ar frá henni og það varð til þess að hann hélt utan til Toronto og sá uppfærslu á leikriti hennar, Mid- night Sun, sem Valgeir Skagfjörð síðar þýddi og heitir nú Ball í Gúttó. „Það var alveg yndislegt að heyra verkið á íslensku, einhvern veginn eins og að koma heim,“ seg- ir hún og þá þykir henni ekki síðra að fá nú tækifæri til að dvelja í landinu og leikstýra á nýjan leik. Leikritið skrifaði hún að nokkru leyti á meðan hún dvaldi við skrift- ir í Davíðshúsi á Akureyri í fyrra- vor. Hún segir það hafa verið góð- an tíma og gaman hafi verið að feta Stríð úti í heimi og annað í bænum Leikfélag Akureyrar frumsýnir Ball í Gúttó eftir Maju Árdal í Samkomuhúsinu í kvöld. Margrét Þóra Þórsdóttir hitti höfundinn sem jafnframt leikstýrir sýningunni. Morgunblaðið/Kristján Maja Árdal, höfundur og leikstjóri leikritsins Ball í Gúttó, sem Leik- félag Akureyrar frumsýnir í Samkomuhúsinu í dag, miðvikudag. Saga Jónsdóttir, Þóranna Kristín Jónsdóttir og Sigríður E. Friðriksdóttir í hlutverkum sínum. Hinrik Hoe Haraldsson og Þóranna Kristín Jónsdóttir í hlutverkum sínum.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.