Morgunblaðið - 07.07.2001, Page 2

FRÉTTIR
2 LAUGARDAGUR 7. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isVinna feðgarnir þriðja sinn
í röð? /B4
Íslendingar töpuðu fyrir Írum
á EM í golfi / B1
4 SÍÐUR16 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á LAUGARDÖGUM L a u g a r d a g u r7.
j ú l í ˜ 2 0 0 1
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
dæmdi í gær Jón Steinar Gunnlaugs-
son hæstaréttarlögmann til að greiða
dóttur skjólstæðings síns, sem sýkn-
aður var af ákæru fyrir kynferðisbrot
gagnvart henni í Hæstarétti hinn 28.
október 1999, 100 þúsund krónur í
miskabætur fyrir að hafa gert á hlut
hennar eða brotið gegn friðhelgi
hennar með ummælum um sakamálið
í fjölmiðlum. Í dómsorði segir að Jón
Steinar hafi brotið góða lögmanns-
hætti með háttsemi sinni og ummæl-
unum. Var hann enn fremur dæmdur
til greiðslu 400 þúsund króna í máls-
kostnað.
Héraðsdómur vísaði hins vegar frá
dómi þeirri kröfu stefnanda að Jóni
Steinari yrði veitt áminning.
Ummælin sem stefnt var fyrir birt-
ust í fjölmiðlum á tímabilinu 5. nóv-
ember 1999 til 28. sama mánaðar, en
stefnt var vegna ummæla í tíu skipti,
þar af sex á útvarpsstöðinni Bylgj-
unni, einu sinni í Morgunblaðinu,
tvisvar í Degi og einu sinni á Rás 2.
Héraðsdómur taldi þó að í þrjú skipti
hefði Jón Steinar ekki gengið of langt
í málsvörn sinni fyrir skjólstæðing
sinn.
Héraðsdómur segir m.a. í niður-
stöðu sinni að skv. 2. mgr. 10. gr. laga
nr. 19/1991 sé óheimilt að skýra op-
inberlega frá því sem fram fer í lok-
uðu þinghaldi.
Bar að virða friðhelgi
og æruvernd stefnanda
„Stefnda, Jóni Steinari, var því í
umfjöllun sinni óheimilt að skýra frá
öðru sem fram kom undir rekstri
málsins en því sem fram kemur í
dómsendurritum,“ segir í dóminum.
Enn fremur segir dómurinn að hlut-
verk Jóns Steinars sem verjanda
ákærða í hæstaréttarmálinu frá 1999
hafi m.a. verið að draga fram það sem
veikt gæti framburð stefnanda fyrir
lögreglu og dómi. En eftir að málið
hafi verið dæmt og skjólstæðingur
hans sýknaður hafi honum borið að
virða friðhelgi og æruvernd stefn-
anda.
Innt eftir viðbrögðum sínum við
dómi héraðsdóms, sagði Sif Konráðs-
dóttir, hrl. og lögmaður stefnanda, að
í málinu hefðu ummæli Jóns Steinars
þótt fara út fyrir mörk þess sem lög-
menn hefðu áður tjáð sig um dóms-
mál, sérstaklega með tilliti til þess að
hann hefði vísað til hluta sem aðeins
höfðu komið fram við lokuð þinghöld
sem væri ekki heimilt. „Vegna þess
hversu langt ummæli Jóns Steinars
um persónu og æru umbjóðanda míns
gengu, þótti nauðsynlegt að fá úr því
skorið hvort slíkt væri heimilt. Það er
niðurstaða héraðsdóms að svo sé
ekki. Ég tek þó fram að ég lít alls ekki
svo á að lögmönnum sé óheimilt að
taka þátt í umræðum um dómsmál
sem þeir hafa haft til meðferðar. Það
er því villandi ef menn ætla að ræða
þennan dóm sem óeðlilega takmörk-
un á tjáningarfrelsi lögmanna. Hér er
einfaldlega komist að þeirri niður-
stöðu að háttsemi af því tagi sem Jón
Steinar sýndi brjóti gegn lögum, m.a.
gegn lögum um meðferð opinberra
mála.“
Jón Steinar Gunnlaugsson sagðist
aðspurður myndu áfrýja dómi hér-
aðsdóms. „Málssókn þessi var byggð
á því að ég hefði brotið af mér þegar
ég tók til varna fyrir mann sem hafði
verið sýknaður af refsikröfu í Hæsta-
rétti Íslands, við aðstæður, sem mér
liggur við að segja að hafi verið mestu
múgæsingar í manna minnum, þar
sem hann var á opinberum vettvangi
talinn sekur þrátt fyrir sýknudóm-
inn,“ sagði Jón Steinar. „Með því voru
brotin á honum mannréttindi hans.
Við þessa málsvörn, sem fram fór á
opinberum vettvangi, hefur enginn
dregið í efa að allt sem ég sagði var
satt og rétt.“
Dóminn kvað upp Auður Þorbergs-
dóttir héraðsdómari.
Jón Steinar Gunnlaugsson dæmdur til greiðslu miskabóta
Talinn hafa brotið
góða lögmannshætti
RAGNAR Axelsson (RAX), ljós-
myndari Morgunblaðsins, hlaut í
gær sérstaka heiðursviðurkenn-
ingu fyrir fyrsta flokks frétta-
ljósmyndun á Leica Oskar
Barnak verðlaunahátíðinni, sem
haldin er í Arles í Frakklandi.
Ragnar hlaut viðurkenninguna
fyrir ljósmyndir teknar á Íslandi,
Grænlandi og í Færeyjum, sem
sýna lífshætti á norðurslóðum.
Í umsögn dómnefndar um verk
Ragnars segir meðal annars:
„Ljósmyndir Ragnars Axels-
sonar, frá Grænlandi, Íslandi og
Færeyjum, sem sýna fólk og hefð-
bundna lífshætti þeirra, eru bæði
hugmyndaríkar og ljóðrænar.
Hefur honum á undanförnum
áratug tekist að draga upp nær-
gætna og skilningsríka mynd af
fiskimönnum, veiðimönnum og
bændum í baráttu þeirra við hin
hörðu náttúruöfl norðursins.“
Yfirskrift keppninnar í ár var
Samband manns og umhverfis.
Leica Oskar Barnak verðlaunin
sjálf hlaut franski ljósmyndarinn
Bertrand Meunier fyrir myndir
teknar í iðnaðarborgum í Kína.
Ljósmyndir hans eru svart-hvítar
og sýna þá mengun og fátækt
sem er í þessum borgum. Dóm-
nefndin sagði meðal annars að
myndir Meuniers sýndu á áhrifa-
mikinn hátt hvaða áhrif gríð-
arstórar verksmiðjur hefðu á
umhverfi sitt. Þetta er fyrsta
stóra viðurkenning Meuniers
sem fréttaljósmyndara.
Leica Oskar Barnack hátíðin
var fyrst haldin árið 1979, en þá
voru hundrað ár liðin frá fæð-
ingu Leica Oskar Barnack, sem
fann upp 35 millimetra mynda-
vélina. Keppnin snýr að frétta-
ljósmyndun og er hún talin ein
stærsta og virtasta keppni sinnar
tegundar í heiminum, en í ár
voru lögð fram verk 286 ljós-
myndara frá öllum heims-
hornum.
Leica Oskar Barnak- ljósmyndahátíðin í Arles í Frakklandi
Ragnar Axelsson hlýtur
heiðursviðurkenningu
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Frá sýningu á ljósmyndum Ragnars Axelssonar, á ljósmyndahátíðinni í Arles. Á myndinni til hægri má sjá hvar Gero Fuscheim, frá Leica- myndavéla-
framleiðandanum, afhenti verðlaunin í rómversku hringleikahúsi. Á myndinni eru, taldir fr.v.: Fuscheim, Bertrand Meunier og Ragnar Axelsson.
PÓSTBURÐARGJÖLD í einkarétti
Íslandspósts innanlands hækka að
meðaltali um 5% á þriðjudag í næstu
viku. Póst- og fjarskiptastofnun
veitti Íslandspósti leyfi til hækkun-
arinnar 1. júlí sl. og tekur hún eins
og fyrr segir gildi 10. júlí nk. Áskell
Jónsson, framkvæmdastjóri mark-
aðs- og sölusviðs Íslandspósts, segir
hækkunina nú vera til að vega upp á
móti almennum kostnaðarhækkun-
um, sérstaklega launakostnaði.
„Staðreyndin er sú að 60% rekstr-
arkostnaðar okkar er launakostnað-
ur og þegar launahækkanir verða
eins og hafa orðið upp á síðkastið
þarf að bregðast við með einhverjum
hætti,“ sagði Áskell sem kvað hækk-
unina ekki eiga eftir að snerta al-
menning mikið en stór fyrirtæki sem
eiga mikil viðskipti við Póstinn
kynnu að finna eitthvað fyrir hækk-
uninni. Lægsti þyngdarflokkurinn,
20 gramma bréf, hækkar úr 40 krón-
um í 42, 50 gramma bréf fara úr 50 í
53 krónur og 250 gramma póstur fer
úr 110 í 115 krónur.
Ný frímerki verða ekki prentuð
heldur verða þau gömlu yfirprentuð,
þ.e. ný tala prentuð í stað þeirrar
sem fyrir var. Yfirprentun frímerkja
hefur ekki tíðkast á Íslandi síðustu
hálfa öld eða svo og var það síðast
gert árið 1956.
Póstburð-
argjöld
hækka
MISRÆMI kom fram í útreikningi
hjá Vinnumiðlun höfuðborgarsvæð-
isins í hluta fréttar sem birtist í
Morgunblaðinu á fimmtudaginn um
atvinnuleysi á höfuðborgarsvæðinu.
Í gær birtist í Morgunblaðinu leið-
rétting frá Vinnumiðlun vegna þessa
en þar kemur fram að hluti fréttar-
innar sem fjallaði um 20% aukningu
á atvinnuleysi á einu ári hafi verið á
misskilningi byggður. Þegar haft var
samband við Hugrúnu Jóhannes-
dóttur, forstöðumann Vinnumiðlun-
ar höfuðborgarsvæðisins, segir hún
að skekkjan sé komin frá Vinnumiðl-
un.
Tvö viðmið
í útreikningum
Að sögn hennar eru alltaf notuð
tvö viðmið í útreikningum um at-
vinnuleysi. Frá árinu 1975 hefur
mæling atvinnuleysis verið miðuð við
fjölda atvinnuleysisdaga í mánuði.
Þeir eru umreiknaðir í meðalfjölda
atvinnulausra (ársverk) í mánuði
sem gefur þá fjölda þeirra sem hafa
verið atvinnulausir allan mánuðinn.
Fjöldi virkra daga í mánuði er nú
notaður við að deila í fjölda atvinnu-
leysisdaga í mánuði til að fá þessa
tölu. Fyrir árið 1975 var hins vegar
stuðst við fjölda atvinnulausra í lok
mánaðar. Þessar tölur eru enn not-
aðar við að greina atvinnuleysi eftir
aldri, síðustu starfsgrein, menntun
o. fl. þáttum. Vinnumiðlanir styðjast
að jafnaði við fjölda á skrá í lok dags
og ekki síst í lok mánaðar til að fylgj-
ast með stöðu og þróun atvinnuleys-
is.
Fjöldi í lok mánaðar er yfirleitt
nokkuð hærri en meðalfjöldinn í
mánuði bæði vegna þess að sumir
eru aðeins atvinnulausir að hluta og
aðrir eru atvinnulausir aðeins hluta
úr mánuði.
„Við notuðum sem sagt annað við-
miðið í öðrum samanburðinum en
hitt í hinum og þess vegna varð þetta
misræmi,“ segir Hugrún og bætir
við að hið rétta sé að þrátt fyrir
nokkurn vaxandi fjölda fólks á at-
vinnuleysisskrá síðustu vikur séu
færri skráðir atvinnulausir á höfuð-
borgarsvæðinu nú en á sama tíma í
fyrra.
„Ef við miðum við júlí er munur-
inn nánast enginn. Í júlí 2000 voru
alls 1.430 manns á atvinnuleysisskrá
á höfuðborgarsvæðinu en 1.406
manns 1. júlí sl.,“ segir hún en sam-
kvæmt þessu hefur atvinnuleysið þá
minnkað sem nemur 1,7%.
Misræmi í út-
reikningi um
atvinnuleysi