Morgunblaðið - 07.07.2001, Page 38

28. júní sl. var jarð-
settur Hermann Skúla-
son hafnarstjóri og
fyrrverandi aflaskip-
stjóri. Hermann var af
vestfirskum aflamönnum kominn og
lá það beint við að hann starfaði við
sjósókn mest allan sinn starfsaldur.
Hann hóf sjómennskuferil sinn um
fermingaraldur á nýsköpunartogar-
anum Sólborgu en einnig var hann á
bátum fyrir vestan. Eftir að Stýri-
mannaskóla lauk starfaði hann ávallt
sem skipstjóri á bátum og togurum.
Lengst af var hann skipstjóri á skut-
togurum sem báru nafnið Júlíus
Geirmundsson. Hermann var afla-
sæll með afbrigðum, enda voru ís-
firsku útgerðirnar á þeim árum ávallt
meðal aflahæstu skipa á landinu.
Oft voru Júlíus Geirmundsson og
Guðbjörg nefnd í sömu andrá þegar
aflasæl skip Vestfirðinga voru nefnd.
Þegar Hermann ákvað að fara í land
tók hann við sem hafnarstjóri í Ísa-
fjarðarbæ. Það hlýtur að vera gæfa
fyrir mann, sem hefur starfað allan
sinn starfsaldur á sjó að geta áfram
starfað við hluti sem tengjast útgerð
svo náið eins og stjórn hafna gerir.
Sérstakt áhugamál hjá Hermanni
var að kynna Ísafjarðarhöfn fyrir er-
lendum skemmtiferðaskipum og fá
þau inn til Ísafjarðar, enda sá hann
þar sóknarmöguleika fyrir ferða-
þjónustu á svæðinu. Þegar Hermann
fór að huga að því að hætta sjó-
mennsku keypti hann sér bát, sem
ber nafnið Stundvís.
Þar hefur hann verið í góðum
félagsskap með Gísla syni sínum. Út-
gerð Hermanns var og er farsæl rétt
eins og allur hans skipstjórnarferill.
Hermann kynntist föðursystur
minni, Sólveigu Gíslasdóttir, á Norð-
firði.
Þá var hann skipstjóri á Guðrúnu
Jónsdóttur og stunduð var síldveiði
út af Austfjörðum á sjöunda ára-
tugnum. Ísfirskar útgerðir lögðu
margar hverjar upp aflann hjá síld-
arsaltendum á Norðfirði. Þegar ég
man fyrst eftir mér bjuggu foreldrar
mínir á jarðhæðinni á Grund, amma
og afi á annarri hæð og Sólveig og
Hermann á þeirri þriðju. Ég og Jó-
hann bróðir minn áttum Eyju, elstu
dóttur þeirra, fyrir leikfélaga í sand-
kassanum í garðinum fyrir austan
Grund. Seinna bættust svo Skúli og
Gísli Hilmir í þann hóp. Sterkt minn-
ingarbrot frá þeim árum er þegar
Hermann er að baða þá bræður Gísla
og Skúla, en þá samdi hann texta við
lag sem byrjaði: „Ég heiti Gísli Hilm-
ir Hermannsson og nafni minn er
Gíslason ...“ Ekki man ég allan text-
ann, en man þó að hann fjallaði um að
honum þótti við nafnarnir vera grall-
arar. Þegar síldarævintýrinu fyrir
austan lauk fóru þau Solla og Her-
mann alfarin vestur, enda urðu feng-
sæl Vestfjarðamið viðfangsefni Her-
manns næstu áratugi. Saman byggðu
þau fallegt heimili við Urðarveginn á
Ísafirði. Þar ólust fimm börn þeirra
upp við ástúð og eftirtektarvert
fannst mér alltaf hve ástfangin þau
hjón voru alla tíð.
Fastur hluti af æsku minni var að
Hermann og Sólveig komu austur á
Norðfjörð með börnin, jafnvel sum-
arlangt. Eftirvænting okkar bræðr-
anna var ávallt mikil þegar von var á
fjölskyldunni. Alltaf fannst mér eins
og þau ættu sterkar taugar austur.
Þar skipti verulegu máli væntum-
þykja þeirra beggja til foreldra Sollu
sem bjuggu þar, sem og vinir þeirra.
Sjálfsagt sáu þau einnig rómantík í
þeim stað þar sem þau kynntust og
norðfirska taugin hefur ávallt verið
sterk í Sollu, þótt hún sé í dag góður
og gegn Ísfirðingur, enda búið mest-
HERMANN
SKÚLASON
✝ Hermann Krist-inn Skúlason
fæddist í Hnífsdal
hinn 24. mars 1943.
Hann lést á Land-
spítalanum við
Hringbraut 18. ágúst
síðastliðinn og fór
útför hans fram frá
Ísafjarðarkirkju 28.
júní.
an hluta ævinnar þar.
Ég kom síðast vestur
til þeirra fyrir um fjór-
um mánuðum, en ég
var á ferð þar vegna
starfs míns. Flug gerði
ófært og félagar mínir
vildu keyra suður. Ég
sagði þeim að ég vildi
frekar eyða kvöld-
stundinni með frænku
og Hermanni á Urðar-
veginum. Kvöldstundin
var indæl. Við sátum og
spjölluðum um heima
og geyma. Velferð Ísa-
fjarðar var Hermanni
ofarlega í huga og sagði hann það
brýnt að menni fyndu verkefni fyrir
Norðurtangahúsin, enda synd að svo
veglegt húsnæði stæði ónotað. Ég
náði fyrstu vél suður um morguninn
en félagar mínir börðust landleiðina
suður og var komið fram á nótt þegar
áfangastað var náð.
Tilviljanirnar geta verið margvís-
legar. Hinn 6. júní sl. er ég á ferð á
Íslandi, keyri frá Reykjavík til að ná í
breskan rækjukaupanda á Brú í
Hrútafirði en hann var að koma frá
Hólmavík. Ég fer með hann á Siglu-
fjörð í rækjuverksmiðju og skila hon-
um til Akureyrar um kvöldið.
Ég hafði áætlað að keyra áfram
suður, en þar sem klukkan var orðin
7 og dagurinn búinn að vera nokkuð
langur datt mér í hug að athuga með
flug til Reykjavíkur. Þar sem það var
stutt í flug skila ég bílnum og tek
flugið suður. Á flugvellinum í
Reykjavík hitti ég Sveinu og Geir, en
hún er systir Sollu. Þau tjá mér að
Solla og Hermann séu að koma með
vélinni að vestan. Ég beið því og hitti
þau. Á leið sinni úr flugvélinni heldur
Hermann undir hönd Sólveigar, létt-
ur á fæti en það gat ekki dulist að
hann var ekki heill heilsu. Að horfa á
þau ganga að flugstöðvarbygging-
unni, þá fannst manni enn og aftur
skína í gegn ást þeirra hvors til ann-
ars.
Hermann bar sig vel og kvaddi
með þeim orðum: „Við sjáumst, Gísli
minn.“
Já, Hermann, víst er að við
sjáumst aftur.
Barnalán þeirra hjóna var mikið
og hafa velflest ýmist búið fyrir vest-
an eða sótt vinnu þangað. Í kjölfar
barnaláns hafa svo barnabörnin eitt
af öðru litið dagsins ljós og veit ég að
öll hafa þau verið augasteinar þeirra
hjóna. Missir þeirra allra er mikill en
ég veit að minningin um góðan föður
og afa er huggun harmi gegn.
Elsku Solla mín og þið öll. Guð gefi
ykkur öllum styrk. Minningin um
góðan mann lifir.
Gísli Gíslason,
Lincoln, Englandi.
Sá dagur rennur upp hjá okkur öll-
um að við kveðjum þetta líf. Líf sem
Guð gaf okkur, líf sem hann ætíð
leiddi okkur í gegnum og var okkur
nálægur bæði í gleði og sorg. En þó
að lífið taki enda heldur sólin áfram
að skína á himnum.
Elsku Solla frænka, börn, barna-
börn og ástvinir allir. Megi Guð gefa
ykkur styrk í sorginni.
Þú leiðir oss Drottinn að lindunum hreinu,
þú ljósið þitt kveikir við himnanna stól.
Um tíma þó, syrtir, þá brátt aftur birtir,
þú breiðir út þinn faðm og veitir oss skjól.
(Ó.I.)
Sigríður Gunnarsdóttir og
fjölskylda.
Kær vinur, samstarfsmaður og
ferðafélagi er fallinn frá langt um
aldur fram.
Það var vorið 1964 , sem vantaði
stýrimann á síldarbátinn Guðrúnu
Jónsdóttur, 156 tonna skip, gert út
frá Ísafirði, og faðir minn sem sá um
útgerðina hringdi í ungan mann ný-
útskrifaðan úr Stýrimannaskólanum
og bauð honum plássið. Hermann
vildi hugsa sig um, en til að leggja
áherslu á þetta settist karl faðir minn
upp í bílinn og keyrði beina leið út í
Hnífsdal til að sækja strákinn og var
það upphaf að þrjátíu ára starfsferli
Hermanns hjá útgerðarfélaginu
Gunnvöru hf. fyrst eins og áður sagði
stýrimaður á Guðrúnu Jónsdóttur,
síðar skipstjóri á því skipi og eftir
það skipstjóri á fjórum skipum sem
báru nafnið Júlíus Geirmundsson.
Samskipti okkar feðga við Hermann
voru mikil og góð þessa áratugi og
ánægjulegt var að fylgjast með störf-
um Hermanns, hann var alla tíð far-
sæll og fengsæll skipstjóri og hugs-
aði vel um áhöfn og skip.
Að loknum löngum sjómannsferli
söðlaði Hermann um fyrir nokkrum
árum og fann sér annan starfsvett-
vang, sem hafnarstjóri Ísafjarðar-
bæjar, þannig að samskiptin héldu
áfram á nýjum stað og það er stutt
síðan Hermann hóaði í okkur, er við
Inga og pabbi vorum á „hafnarrúnt-
inum“ eins og pabbi kallar það, inn í
kaffi á hafnarskrifstofuna og rifjuð-
um við upp gamla og góða tíma.
Sem ferðafélagar fóru Inga og
Hermann til Miami 1995 á vegum
Ísafjarðarbæjar á kaupstefnu
skemmtiferðaskipa, bæði til að ganga
inn í Cruise Europe samtökin og til
að auglýsa Ísafjörð sem góðan kost
fyrir skemmtiferðaskip að koma til,
en Hermann fór síðan árlega á þessa
kaupstefnu og vann ötullega að þess-
um málum.
Með þessum fáu orðum viljum við
kveðja mætan mann og þökkum sam-
fylgdina.
Elsku Sólveig og fjölskylda, megi
góður guð gefa ykkur styrk og varð-
veita góðan dreng.
Kristján, Inga og Jóhann
Júlíusson.
Hann Hermann hafði þann sið að
hafa alltaf heitt á könnunni og allir
voru velkomnir til hans að skegg-
ræða um málefni líðandi stundar.
Fyrir rúmum mánuði fór ég niður á
hafnarskrifstofu til skrafs og ráða-
gerða. Theódór hafnarvörður sagði
að hann Hermann væri heima og í
sömu svipan mætti Gunnlaugur frá
Fiskistofu og keyrði undirritaðan
upp á Urðarveg 19, heimili þeirra
Hermanns og Sólveigar. Stuttu síðar
var nýlagað kaffi á borðum með
miklu úrvali af meðlæti.
Hús þeirra hjóna stendur hátt, út-
sýnið yfir Skutulsfjörð er stórfeng-
legt og gat hafnarstjórinn fylgst með
öllu að heiman frá sér. Staðsetningin
hæfði stýrimannaskólamenntun
Hermanns, skipstjórinn stóð í brú
sinni og útvegsbóndinn hafði útsýni
yfir sjóinn enda uppalinn á Brekk-
unni þeirra Hnífsdælinga og snemma
tekin stefna til hafs að hætti forfeðra.
Eflaust hefur fyrsta sjóferð hans ver-
ið á Stundvísi afa síns. Síðar keypti
hann sinn fyrsta bát, nýsmíði sem
skírður var Stundvís. Síðar fór Her-
mann í það að gera upp húsið Pálshús
á Brekkunni í Hnífsdal. Hermann
var einstaklega farsæll skipstjóri
bæði á bátum og síðar skuttogurum
og sinnti öllum störfum af kostgæfni.
Heimili þeirra hjóna, Sólveigar og
Hermanns, skartar mikilli fegurð og
ber vitni um öll þau gildi sem góð
heimili hafa. Alltaf var glatt á hjalla
og snyrtimennskan í hávegum höfð.
Við Hermann höfðum staðið í ýmsum
framkvæmdum saman, átt saman
fiskverkunarhús og unnið saman ým-
is störf. Hann hafði lagt upp hjá mér
fisk og ég sem formaður hafnar-
stjórnar og forseti bæjarstjórnar réð
hann sem hafnarstjóra. Því var oft
nauðsynlegt að hafa náið samband.
Oft fórum við í gönguferðir en gall-
inn var sá að Hermann var nánast
þindarlaus. Mikið óskaplega var gott
að setjast niður á þúfu eða stein og
hlýða á útvegsbóndann og athafna-
skáldið því kunnátta hans var slík á
mörgum sviðum að með ólíkindum
var. Sjálfur var hann í útgerð, notaði
flest veiðarfæri, sinnti hafnarstjórn-
arstörfum og ýmsum stjórnunar-
störfum. Og átti nokkrar skjátur sér
til gamans.
Ef sást til skips þekkti karlinn
skipið, hann vissi hver skipstjórinn
var um borð, afla gat hann sér um og
ef hann sá rollu á beit gat hann getið
sér til um eiganda og ættfært skepn-
una. Hann varð ungur fyrir þeirri
reynslu að missa föður sinn og þurfti
því að hafa meira fyrir hlutunum en
ekki fór hann dult með að hann væri
hamingjusamur með ráðslag sitt,
heimili og fjölskyldu.
Oft fórum við saman til vita- og
hafnamálayfirvalda í Kópavogi og
samgönguráðuneytisins til að ræða
uppbyggingu hafnarmannvirkja á
Ísafirði. Hermann hafði mikla
reynslu sem skipstjóri og kapp hans
smitaði út frá sér. Mér er til efs að
hin mikla hafnargerð sem átt hefur
sér stað á Ísafirði hin síðari ár hefði
tekist nema fyrir áhuga Hermanns.
Ennfremur var leitað til hans með
álit á framkvæmdum annars staðar
og ekki lá hann á liði sínu. Lögsaga
hafnarstjórnar Ísfjarðarkaupstaðar
stækkaði ört þessi ár með samein-
ingu sveitarfélaga og vegna yfirtöku
á Grunnavíkurhreppi og Sléttu-
hreppi. Það líkaði Hermanni vel enda
mikill búmaður.
Viðhorf hans til þeirra sem lögðu
hafnarmálum lið var gagnkvæmt,
oftar en ekki drógust fundirnir á
langinn vegna þess að sótt var í
vizkubrunn manns sem hafði sótt sjó
og gjörþekkti aðstæður frá fleiri en
einu sjónarhorni. Hann sótti ekki
fram með látum heldur stóískri ró og
rökum og laus við alla tilgerð.
Hermann lagði alltaf mikla
áherzlu á að rækta land eða þekja
strax með varanlegu bundnu efni.
Hann gekk þannig frá hnútum að
verkin kláruðust.
Eitt var í fari Hermanns sem er
dálítil ættarfylgja allra eldri Hnífs-
dælinga; aldrei mátti hann hugsa til
þess að verða matarlaus. Ef gest bar
að garði á skrifstofu hans var boðið
uppá kaffi og með því. Þegar við
keyptum saman húsnæði niðri á höfn
var frystikista það fyrsta sem hann
bar inn. Í hana var settur harðfiskur
verkaður af honum sjálfum, kjöt af
eigin skepnum og fiskur af Stundvísi.
Eitt sinn þegar mikill afli barst á
fiskmarkað minn og mikil vinna var
við slægingu fór ég yfir í kistuna og
gaf slægingarliðinu harðfisk. Bátarn-
ir lögðust að landi og útséð var að eft-
irvinna yrði. Hermann var að vigta
og ég spurði hann hvort hann ætti
ekki nægan ýsukvóta á Stundvísi og
daginn eftir var kominn meiri harð-
fiskur í kistuna. Þegar útvegsbónd-
inn skrapp bæjarleið var alltaf skjóða
meðferðis með góðmeti til gjafa. Eft-
ir að ég flutti norður naut ég enn bet-
ur lystaukanna í bláu skjóðunni.
Ákveðnari maður var vandfund-
inn, árrisull var hann og vinnusamur.
Hann ræktaði garðinn með bros á
vör, sótti sjó með reisn og sinnti trún-
aðarstörfum af kostgæfni. Hermann
var mikill sjálfstæðismaður. Ég efa
að meðal jafningja hafi nokkur mað-
ur notið jafn mikillar virðingar innan
flokks og utan. Teinréttur í fasi var
hann alla tíð og heimsborgaralegur.
Unun var að sjá til hans og afkom-
enda dytta að bátum, sækja sjó,
landa síðan og verka á eftir, fyrir-
myndar húsbóndi.
Þegar við hittumst fyrir rúmum
mánuði síðan fann ég að dálítill kvíði
var í honum þegar hann sagði mér
frá sjúkdómsgreiningunni. Ég svar-
aði að fyrr um veturinn hefðum við
synt saman í Akureyrarlauginni og
hann sem fyrr skilið mig eftir á
göngu um Akureyri. Maður sem
hafði aldrei kennt sér meins og lifað
hóglífi myndi uppskera góðan bata.
Hann þakkaði mér fyrir og nágrann-
ar og vinir litu inn til að ræða málin.
Ég var sleginn þegar ég heyrði
frengina um lát hans en eitt get ég
sagt Sólveigu, Helgu Páls móður
hans og ættingjum sem syrgja góðan
dreng: Ég er stoltur af því að hafa
þekkt Hermann Skúlason skipstjóra
og átt hann sem vin.
Einar Garðar Hjaltason.
Þeir sem voru að komast á ung-
lingsár á Ísafirði á árunum uppúr
1970 muna að sjálfsögðu eftir skut-
togaravæðingunni sem þá átti sér
stað og velmeguninni sem fylgdi í
kjölfarið. Allir nema einn voru þeir
norsk smíð og reyndust mjög vel.
Skipstjórar þessara skipa voru á
vissan hátt brautryðjendur við veið-
ar. Þeir voru allir afburðafisknir og
farsælir flestir. Ekki fór hjá því að
ungt fólk liti upp til þeirra er völdust
í þessi skiprúm. Mest þó upp til
þeirra er skipunum stjórnuðu. Svo
var einnig um þann er þetta ritar. Í
mínum huga bar þó alltaf einn af.
Hann var hávaxinn, grannur, fríður
sýnum og frísklegur svo af bar. Hann
féll samt einhvern veginn ekki inn í
þá mynd sem maður af einhverjum
ástæðum hafði um togarajaxla. Þessi
maður var Hermann Skúlason sem
við kveðjum nú langt fyrir aldur
fram. Maðurinn með ljáinn gekk
ákveðinn til verks að þessu sinni.
Baráttan var stutt en hörð.
Eiginlegt samstarf okkar Her-
manns hófst árið 1994 er hann var
kominn í land og orðinn hafnarstjóri
á Ísafirði og ég tók við formennsku í
hafnarstjórn. Því verður ekki á móti
mælt að þar mættust ólíkir persónu-
leikar og því var ekki skrýtið að
menn nálguðust hvor annan varfærn-
islega. En það var engu að kvíða. Að-
lögunarhæfni Hermanns var mikil.
Hann átti mjög auðvelt með að um-
gangast og starfa með ólíku fólki eins
og sannast hefur fyrr og síðar.
Hermann varð fyrstur manna til
þess að gegna starfi hafnarstjóra
sem aðalstarfi og má því segja að í
hans hlut hafi komið að móta það
starf að mörgu leyti. Það fórst honum
mjög vel úr hendi. Hann var fylginn
sér og óþreytandi að koma málum
sinnar hafnar að á sinn kurteislega
ýtna hátt.
Árið 1996 voru sveitarfélög á norð-
anverðum Vestfjörðum sameinuð í
Ísafjarðarbæ. Þar bættust undir
stjórn Hermanns þrjár hafnir sem
voru misjafnlega staddar. Á hans
herðum hvíldi að mestu að samhæfa
starfsemi og þjónustu þeirra. Það
erfiða starf leysti hann vel. Þær eru í
dag allar góðar hafnir heim að sækja
og ekki hvað síst snyrtilegar en þar
kom fram einn af kostum Hermanns,
snyrtimennskan.
Hermann var að mörgu leyti mað-
ur andstæðnanna. Hann var óhrædd-
ur að tileinka sér nýjungar en undir
niðri var hann maður sígildra lífs-
gilda. Hann var hinn sanni útvegs-
bóndi sem hugsaði bæði til fjöru og
fjalls.
Um leið og ég þakka Hermanni
samfylgdina og samstarfið bið ég öll-
um ættingjum og vinum hans Guðs
blessunar við þeirra mikla missi og
þá sérstaklega móður hans Helgu
Pálsdóttur, eiginkonu hans Sólveigu
og börnum þeirra og barnabörnum.
Eiginkonan, börnin og barnabörnin
voru mesti fjársjóður hans.
Guð blessi minningu Hermanns
Skúlasonar.
Halldór Jónsson.
Mikið afskaplega varð brátt um
hann Hemma Skúla. Þetta var ekki
hans stíll – og þó. Honum þótti alltaf
betra að hafa þokkalega hreinar línur
í öllu því sem hann tók sér fyrir hend-
ur.
Við Hermann störfuðum saman á
Ísafirði á árunum 1994-1997 og átt-
um ágætlega skap saman. Hann var
rólegur og dulur en fylginn sér –
komst það sem hann ætlaði sér. Mér
þótti oft með ólíkindum hversu sein-
þreyttur maðurinn gat verið til vand-
ræða en skildi verklagið betur eftir
því sem ég sá hann vinna sífellt fleiri
málum sínum framgang. Öll hans
verk báru þess vitni að þar fór maður
sem í flestu vissi hverju hann vildi ná
fram en um leið varð maður þess full-
viss að hann hugsaði líkt og skák-
menn gera, hann spáði vel í þá leiki
sem framundan voru.
Hermann var hafnarstjóri á Ísa-
firði á þessum árum, var í orði hættur
til sjós, en komst þó aldrei lengra frá
hólnum en svo að hann stóð í útgerð
og nýtti iðulega frídaga sína til sjó-
sóknar á skipakosti þeirra feðga. Ég
get vitnað um það að starfi sínu sem
hafnarstjóri á Ísafirði sinnti Her-
mann jafnan sem um skipsstjórn
væri. Hann var vakinn og sofinn í því
að gæta hagsmuna hafnarinnar og
seildist oft langt í því að halda þeim
sjónarmiðum á lofti sem höfninni
komu best. Uppruni hans og starfs-
reynsla komu sér iðulega vel þegar
hann þurfti að taka á ýmsum smáum
sem stórum úrlausnarefnum sem
óneitanlega komu upp þegar haft er í
huga eðli og umfang þeirrar starf-
semi sem Hermanni var trúað fyrir.
Hermann var mér persónulega af-
ar ráðagóður og þakka ég honum
traust hans og væntumþykju. Ég vil
að leiðarlokum þakka Hermanni
góða samfylgd og votta Sólveigu,
MINNINGAR
38 LAUGARDAGUR 7. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ