Morgunblaðið - 14.07.2001, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2001 23
EF CHARLES „Buddy“ Bold-
en hefði ekki verið haldinn
geðsjúkdómnum geðklofa
(schizophrenia) hefði djassinn
að margra mati ekki orðið til,
að því er fram kemur á
fréttavef BBC. Bolden hóf að
leika af fingrum fram og seg-
ir dr. Sean Spence prófessor
við geðdeild Sheffield-
háskóla að djasstónlistin hafi
orðið til þegar tónlistarmaður
með röskun á sviði vitsmuna
og skynjunar fór nýjar og
ótroðnar slóðir í túlkun sinni.
Bolden, sem ekki kunni að
lesa nótur, varð frægur fyrir
kornettleik sinn í upphafi
tuttugustu aldarinnar. Tón-
listarstíll hans lá milli blús og
ragtime og er látið liggja að
því að án hans sérstöku stíl-
brigða hefði ragtime-tónlistin
aldrei þróast yfir í þann djass
sem við þekkjum í dag.
Hljómsveit Bolden varð
frægust á árunum 1900-1906
en þegar frægðarsól hans
skein sem hæst var hann
hljóðfæraleikari í átta hljóm-
sveitum samtímis. Engar
hljóðritanir hafa varðveist
með leik Boldens.
Djass-
geggjun
Djassinn byggist á að spilað sé af fingrum fram.
Morgunblaðið/Þorkell
ÁRLEGA kosta veikindi vegna
streitu í vinnu breskan efnahag
um 370 milljónir punda að því að
fram kemur á fréttavef BBC. Gera
má ráð fyrir að hálf milljón Breta
þjáist vegna vinnutengdrar
streytu og þunglyndis og um 150
þúsund manns fari árlega í að
minnsta kosti mánaðarlangt veik-
indaleyfi af þeim sökum. Álag er
mismikið eftir starfsstéttum og
talið mest meðal kennara og
hjúkrunarfræðingar.
Að mati Heilsu- og öryggismála-
stofnunarinnar í Bretlandi er hér
um að ræða gríðarlegan heilsu-
farsvanda sem tekur mikinn toll af
bresku efnahagslífi og veldur einn-
ig ómældum mannlegum þjáning-
um.
Tilbúnar í slaginn.
Mest streita
í hjúkrun
og kennslu
Morgunblaðið/Þorkell
BRESKT fyrirtæki vinnur nú
að hönnun salernisskálar
framtíðarinnar, að því er
greint er frá á fréttavef BBC.
Á þessi skál að geta fylgst
með úrganginum úr fólki og
komið auga á hugsanleg veik-
indi. Um leið og skálin verður
vör við einhverjar vísbending-
ar um kvilla hefur hún sam-
band við heimilislækni með
aðstoð tölvu.
Þessi nýja tækni nefnist
Versatile Interactive Pan, eða
VIP, og er það hreinlætis-
tækjaframleiðandinn Twyford
sem hefur þróað hana. Setan
á skálinni nýju er aukinheld-
ur raddstýrð og skolun er
sjálfvirk. Segir fyrirtækið um
að ræða „meiriháttar fram-
farir“ í salernisskálatækni.
Enn er ekki hafin fram-
leiðsla á VIP-salernisskálinni,
en Twyford reiknar með að
hún geti komið á markað inn-
an fimm ára. Talsmaður fyr-
irtækisins sagði: „Þetta eru
meiriháttar framfarir hjá
okkur.
Salernisskálar hafa ekki
breyst mikið síðan þær voru
fundnar upp af Thomas Twy-
ford fyrir 120 árum.“
Hugmyndin er að skálin
nýja rannsaki þvag og hægð-
ir, ekki einungis í leit að vís-
bendingum um veikindi, held-
ur einnig til að greina
mataræði. Talsmaður Twy-
ford sagði ennfremur: „Ef til
dæmis lítið fer fyrir grófmeti
hjá einhverjum einn daginn
þá sendir VIP pöntun á baun-
um eða belgjurtum til næsta
matvörumarkaðar, og vörurn-
ar verða afhentar samdæg-
urs.“
Ráð-
gefandi
salerni