Morgunblaðið - 22.07.2001, Blaðsíða 13

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JÚLÍ 2001 13
Hverfisgötu 105,
Sími 551 6688
ÚTSALA - ÚTSALA - ÚTSALA - ÚTSALA
HEFST MÁNUDAGINN 23. JÚLÍ
Í VETUR verður bryddað upp á þeirri nýjung
í Tíbrá, að kammerhópur undir nafninu
Kammerhópur Salarins mun sjá um tónleika-
hald í einni af fimm röðum Tíbrár á komandi
starfsári. Hópurinn var stofnaður nú í árs-
byrjun að frumkvæði píanóleikaranna Peters
Máté og Nínu Margrétar Grímsdóttur, en auk
þeirra skipa hópinn þau Sigrún Eðvalds-
dóttir, Sif Tulinius, Auður Hafsteinsdóttir,
Bryndís Halla Gylfadóttir, Helga Þórarins-
dóttir, Þórunn Marinósdóttir, Áshildur Har-
aldsdóttir, Martial Nardeau og Miklos
Dalmay.
„Okkur Peter langaði að stofna kamm-
erhóp í líkingu við Caput-hópinn sem myndi
standa að tónleikaröð sem svipar til þeirrar
sem fram fer í Lincoln Center í New York,
þar sem einnig er kammerhópur,“ segir Nína
Margrét Grímsdóttir aðspurð um tilurð verk-
efnisins. „Hugmyndin byggist á því að það er
fastur kjarni af tónlistarfólki, með ákveðna
breidd í hljóðfærum, sem getur flutt flestar
tegundir kammertónlistar. Síðan er bætt við
gestum, bæði hópum og einstaklingum, eftir
því sem við á og verkefnavalið krefst.“
Kammertónlist með píanói er einn af horn-
steinunum í tónleikahaldi Kammerhóps Sal-
arins og skýrir það hátt hlutfall píanóleikara
innan hópsins, en þeir eru þrír af ellefu.
„Caput-hópurinn hefur það að markmiði að
flytja nútímatónlist og þá langaði okkur að
leggja áherslu á kammertónlist með píanói,“
útskýrir Nína Margrét. „Það er náttúrulega
mikil breidd í verkum sem eru til frá flestum
tímabilum tónlistarsögunnar fyrir slíka hljóð-
færasamsetningu.“
Á dagskrá þessarar raðar Tíbrár í vetur
eru átta tónleikar og hafa hverjir og einir
ákveðið þema, ákveðið tónskáld eða land-
svæði. „Verkefni hverra tónleika er hnit-
miðað, sem gerir þá meira krefjandi fyrir
okkur sem tökum þátt í þeim, vegna þess að
maður þarf að hugsa svolítið um samsetn-
inguna á verkunum. Flestir kammertónleikar
í dag hafa mjög fjölbreyttar efnisskrár innan
hverrra tónleika, en okkur langaði að hafa
þetta hnitmiðaðra. Það gerir þá líka auðveld-
ari í kynningu og aðgengilegri fyrir almenn-
ing.“
Út frá þessu skipulagi fæddist sú hugmynd,
að hafa svokallað tónleikaspjall fyrir hverja
tónleika, þar sem tónskáld kemur og fjallar
um það þema sem einkennir tónleikana
hverju sinni. Tónleikaspjallið verður í hönd-
um þeirra Þorkels Sigurbjörnssonar, Mistar
Þorkelsdóttur og Atla Heimis Sveinssonar.
„Þessi hugmynd er komin frá Lincoln Center-
röðinni. Hugmyndin er að einhver, í okkar til-
felli tónskáld, komi hálftíma fyrir tónleikana
og gefi kost á sér í spjall um efnisskrána við
tónleikagesti með óformlegum hætti. Fólk
ætti að geta verið með sínar spurningar og
vonandi fræðst aðeins um efnisskrá viðkom-
andi tónleika. Við vonumst til þess að þetta
laði að fróðleiksfúsa hlustendur.“
Tónleikarnir í röðinni verða aðeins klukku-
stund án hlés, auk tónleikaspjallsins fyrir
tónleikana. Eftir tónleikana er svo fyr-
irhugað að hafa veitingar, þar sem veitinga-
hús kynna starfsemi sína og verslunin 12 tón-
ar mun selja geisladiska með þeim verkum
sem flutt eru hverju sinni. „Þetta er tilraun til
þess að brjóta upp þetta hefðbundna klass-
íska tónleikaform og stuðla að fræðslu og
skemmtun. Við vonumst til að þetta snið geri
tónleikana aðgengilegri og laði ef til vill að
fólk sem ekki hefði annars gefið sér tíma til
að fara á tónleika,“ segir Nína Margrét.
Tónleikar Kammerhóps Salarins verða
einn sunnudag í mánuði í vetur fyrir utan
desember, og munu þeir hefjast kl. 16.30 með
tónleikaspjallinu.
Hefðbundið tónleika-
form brotið upp
TÍBRÁ er yfirskrift tónleika á vegum Kópa-
vogsbæjar, sem skipulagðir eru fyrir veturinn
allan og hafa verið haldnir allt frá árinu 1994.
Tónleikahald þetta hefur nú aðsetur í Salnum
og hefur haft frá opnun hans. Næstkomandi
starfsár verður nýtt snið tekið upp á Tíbrá, þar
sem fimm tónleikaraðir eru í boði auk hátíð-
artónleika. Fjórar raðanna hafa blandaða efn-
isskrá, en sú fimmta leggur áherslu á kamm-
ertónlist í flutningi nýstofnaðs Kammerhóps
Salarins og verða tónleikarnir þar með nokkuð
nýstárlegu sniði. Hátíðartónleikarnir verða
haldnir í janúar, en þá mun Vladimir Ashken-
azy leika verk eftir Mozart ásamt Kammer-
sveit Reykjavíkur.
„Fimm raðir eru skipulagðar í Tíbránni, fyr-
ir utan aðra tónleika sem haldnir eru í Salnum
á komandi starfsári,“ segir Vigdís. „Starfsemi
Salarins er í sífelldri þróun og því hefur skipu-
lag tónleikaraðanna verið nokkuð breytilegt
frá ári til árs. Við teljum okkur hins vegar farin
að nálgast það fyrirkomulag sem flestir tón-
leikagestir kunna að meta.“ Í vetur verður boð-
ið upp á tvenns konar kort í Tíbrá. Annars veg-
ar er um að ræða áskriftarkort, sem gildir á
eina tónleikaröð að eigin vali, og hins vegar op-
ið kort, þar sem tónleikagestir geta sett saman
eigin röð. Einnig hægt að fá miða á einstaka
tónleika. „Fjölbreytni er það sem einkennir
Tíbrá að þessu sinni,“ segir Vigdís. „Við ákváð-
um að setja saman ólík verk í fjórar af þessum
fimm röðum og gefa fólki þannig tækifæri til að
njóta sem mestrar fjölbreytni á tónleikaferð-
um vetrarins.“
Bandaríski píanóleikarinn Ann Schein er
væntanleg til Íslands og mun halda bæði tón-
leika og „masterclass“ í Salnum í apríl á næsta
ári. „Við erum afskaplega ánægð, þar sem hún
er frábær tónlistarkona. Við erum líka sérlega
glöð yfir því að fá Erling Blöndal-Bengtsson
sellóleikari ætlar að halda einleikstónleika hér
næsta vor í einni af röðum Tíbrár,“ segir Vig-
dís. Þau eru þó ekki einu stórstirnin á dagskrá
Salarins í vetur, því fyrir utan íslenskt stjörnu-
lið er Vladimir Ashkenazy einnig væntanlegur,
eins og fyrr sagði. „Að geta veitt hlustendum
tækifæri til að hlýða á Ashkenazy er eitthvað
sem við höfum látið okkur dreyma um en ekki
gert ráð fyrir að gæti orðið að veruleika,“ bætir
hún við.
Vigdísi þykir leitt að ekki var unnt að verða
við óskum margra tónlistarmanna um þátttöku
í Tíbrá. „Í Salnum eru margs konar aðrir tón-
leikar sem tónlistarfólk heldur á eigin vegum
utan raðanna í Tíbrá,“ segir hún. „Því miður er
ekki unnt að verða við óskum allra þeirra
ágætu listamanna sem sækja um þátttöku. Sal-
urinn stendur þeim hins vegar að sjálfsögðu
opinn til tónleikahalds og okkur þykir vænt um
að margir ætla að nýta sér hann á komandi
starfsári.“
Námskeið á vegum
Endurmenntunastofnunar
Jónas Ingimundarson mun í vetur halda
námskeið á vegum Endurmenntunarstofnunar
Háskóla Íslands í samvinnu við Salinn og
Kópavogsbæ. Þar mun hann ræða um tónlist
og velta fyrir sér spurningunni Hvað ertu tón-
list? sem jafnframt er yfirskrift námskeiðsins.
„Um árabil hef ég haldið tónleika fyrir fyr-
irtæki þar sem boðið hefur verið upp á dagskrá
með sérstökum hætti. Þar hef ég spilað og
spjallað við fólk um tónlist og gjarnan haft með
mér gesti,“ útskýrir Jónas. „Aðstaðan í Salnum
til slíkra hluta er frábær og hefur mörgum
greinilega líkað þetta vel, því Endurmenntun-
arstofnun hefur farið þess á leit við mig að ég
haldi námskeið í þessum dúr á þeirra vegum og
ég hef samþykkt það. Það verða átta svona
músíkstundir næsta vetur, fjórar fyrir jól og
fjórar eftir jól, þar sem ég spila eitthvað og
spjalla við fólk um það sem fram fer. Ég dvel
ekki lengi við heyrnarleysi Beethovens eða
dánardægur Mozarts, það er ekki músík, þar
er líffræði. Og ég er ekki upptekinn af sagn-
fræðinni í kringum tónskáldin heldur. Það er
ekki markmiðið. Markmiðið er að opna hugann
og velta vöngum yfir því sem við heyrum, án
þess að vera að halda mínum skoðunum fram.
Ég sný tónunum svolítið, líkt og kristal, og vek
upp spurningar sem vonandi opna hugann.“
Jónas segir að fyrirhugað sé að fá gesti öðru
hverju, ýmist söngvara eða hljóðfæraleikara.
Námskeiðið fer fram í Salnum og verður það í
tveim hlutum þar sem hvor hluti er sjálfstæð-
ur. „Þetta er ekki mikil breyting fyrir mig, því
ég hef verið að gera eitthvað þessu líkt gegnum
árin,“ segir hann. „Ég hlakka mjög til að hitta
það fólk sem vill hitta mig undir þessum kring-
umstæðum.“
Steinway bætist í Salinn
Nýr flygill hefur verið keyptur til Salarins
og er hann af gerðinni Steinway&Sons. Bösen-
dorfer-flygillinn, sem keyptur var til Kópavogs
og hafði lengst af aðsetur í Gerðarsafni, verður
áfram í Salnum. „Hann hefur eiginlega sögu-
legt inntak nú þegar,“ segir Jónas. „Tilkoma
hans breytti miklu um tónlistarlíf hér í bænum
og má líta svo á að hið margþætta tónleikahald,
sem hér er upp risið, sé að verulegu leyti hon-
um að þakka. Þó að flyglarnir tveir séu hlið-
stæð hljóðfæri, er þó nokkur munur á hljóm
þeirra og er ánægjulegt að geta boðið flytj-
endum að velja á milli þessara tveggja hljóð-
færa eftir því sem þykir henta hverju sinni og
áheyrendur uppskeri því enn ríkulegar.“
Kammerhópur Salarins.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Vigdís Esradóttir, Nína Margrét Grímsdóttir og Jónas Ingimundarson.
Tónlist í húsinu
sem byggt var
utan um tón
Dagskrá Tíbrár í Salnum í Kópavogi fyrir næstkomandi
starfsár kemur út í ágúst. Inga María Leifsdóttir þjóf-
startaði og fór á fund Vigdísar Esradóttur framkvæmda-
stjóra og Jónasar Ingimundarsonar, eins konar föður
Salarins, sem þar mun halda námskeið á vegum Endur-
menntunarstofnunar Háskóla Íslands í vetur.