Morgunblaðið - 28.07.2001, Blaðsíða 26

MINNINGAR
26 LAUGARDAGUR 28. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Sveinn Pálssonstýrimaður
fæddist í Reykjavík
4. október 1956.
Hann varð bráð-
kvaddur um borð í
togaranum Stefni að
kvöldi 17. júlí síðast-
liðins. Foreldrar
Sveins eru Þórdís
Númadóttir, f. 22.
október 1939, og
Páll Ásgrímsson bif-
vélavirki, f. 1. ágúst
1934, d. 7. júlí 1995.
Fósturfaðir Sveins
er Jón Rúnar Sig-
urðsson vélvirki, f. 6. mars 1941,
d. 2. ágúst 1998. Systkini sam-
mæðra eru Anna Finnbogadóttir,
f. 1958, María Finnbogadóttir, f.
1959, Aðalheiður Sigríður Jóns-
dóttir, f. 1963, Helena Jónsdóttir,
f. 1965, Númi Jónsson, f. 1972, og
Rúnar Þór Jónsson, f. 1973.
Systkini samfeðra
eru Margrét, f.
1964, Ásgrímur
Þór, f. 1967, Sigurð-
ur Þór, f. 1970, og
Þorgeir Valur, f.
1973. Sambýliskona
Sveins er Margrét
Eyjólfsdóttir kjöt-
iðnaðarmaður, f.
21.4. 1959. Börn
þeirra eru Þór, f.
9.1. 1987, og Elín, f.
20.6. 1990. Fyrir
átti Sveinn soninn
Davíð, f. 26.7. 1976,
móðir hans er Björk
Helgadóttir, f. 20.11. 1959.
Sveinn lauk prófi frá Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík
1988 og var stýrimaður á togar-
anum Stefni frá Ísafirði.
Útför Sveins fer fram frá Ísa-
fjarðarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
Elsku Svenni bróðir, þú ert horf-
inn í blóma lífsins aðeins 44 ára.
Hver hefði trúað því að þú fengir
svo stuttan tíma með okkur. Þú
varst sterkur persónuleiki, lítið fyrir
vol og vesen, og góður vinur vina
þinna. Það hrannast upp minningar
hjá mér um æsku okkar í Vest-
mannaeyjum. Öll prakkarastrikin
sem þú gerðir og allt fjörið sem var í
kringum þig. Eftir eldgosið 1973
fluttum við til Ísafjarðar, þar sem
fósturpabbi okkar fékk vinnu. Við
vorum bara unglingar þá og ég man
að áður en við fluttum fórstu í síma-
skrána að athuga hvað væru margar
sjoppur og hvort það væri ekki
örugglega bíó þar líka, annars væri
lítið varið í að búa þar.
Í dag varstu orðinn mikill Ísfirð-
ingur í þér. Aðeins fyrir nokkrum
mánuðum vorum við hjónin í ferm-
ingu Þórs sonar þíns, þú varst svo
glaður og sæll og fjölskyldan þín svo
falleg. Þú varst nýorðinn afi og það
hlutverk gladdi þig mikið. Þið
Magga áttuð svo vel saman, nýkom-
in úr ferðalagi frá Egilsstöðum, þar
sem bæði börnin ykkar kepptu í
sundi á landsmótinu. Það var aðdá-
unarvert hve vel þið styrktuð og
hvöttuð börnin ykkar, enda er
árangurinn eftir því.
Elsku Magga mín, Þór og Elín,
þið fjölskyldan hafið misst svo mik-
ið. Elsku Davíð, Katla og Ylfa Örk,
Guð gefi ykkur öllum styrk í sorg
ykkar. Blessuð sé minning þín, elsku
bróðir.
Þín systir
Anna.
Elsku Svenni minn, það er með
nístandi sársauka í hjarta sem ég
kveð þig nú.
Þú er farinn frá okkur, langt fyrir
aldur fram. Minningarnar streyma
um huga og þær eru svo margar. Þú
varst alltaf svo hress og skemmti-
legur og það var alltaf stutt í grínið
hjá þér. En fjölskyldan var þér þó
kærust af öllu, það var auðvelt að
merkja á því hve ástúðlega þú tal-
aðir um konu þína og börn og í faðmi
þinna nánustu leið þér best. Ég kveð
þig með söknuði. Fjölskyldu þinni
og vinum sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Þín systir
María.
Kæri bróðir.
Mikið gæfi ég fyrir að hafa séð
þig einu sinni enn áður en þú fórst
svo skyndilega. Ég kveð þig á þann
eina hátt sem ég get, andlega, frá
mínu hjarta til þín. Ég man þegar ég
sá þig síðast og þú sagðir svo fallega
við mig: „Þú veist ég hugsa til þín þó
svo við sjáumst svona sjaldan.“
Þegar ég svo sá þig eftir langan
tíma var eins og við hefðum hist í
gær. Tengslin hafa alltaf verið sterk
og þú alltaf svo einlægur og sér-
stakur, minn frábæri bróðir. Ég
minnist svo margra yndislegra tíma
með þér bæði frá æsku og þá síðustu
tíma sem ég sá þig, hvað við gátum
setið og spjallað og ég gat grátið af
hlátri að húmornum þínum. Þú gast
alltaf komið með eitthvað hlægilegt
þótt það væru erfiðir tímar. Guð
einn veit hvað ég á eftir að sakna
þín, kannski geturðu gefið mér
tölvupóstinn hjá þér í himnaríki svo
við getum ennþá skrifað hvort öðru!
Þú veist að þú ert með mér ennþá
þótt ég sjái þig ekki, Svenni minn,
þú ert í hjarta mínu. Ég sendi mínar
dýpstu samúðarkveðjur til Möggu,
Davíðs, Elínar og Þórs og bið Guð
að gefa þeim styrk á þessum erfiðu
tímum.
Kæri bróðir, hvíldu í friði.
Þín systir
Aðalheiður Sigríður.
Svenni minn, Benni minn.
Þetta var maður vanur að heyra
hjá Bíu ömmu á Hlíðarveginum,
þegar maður kom í kaffi. Þó að
Svenni hafi ekkert verið skyldur
okkur var hann alltaf einn af fjöl-
skyldunni. Eftir að hann fluttist
ungur á Ísafjörð með foreldrum sín-
um hefur hann verið inni hjá ömmu
og afa á Hlíðarveginum. Þegar for-
eldrar hann fluttust burt má segja
að hann hafi verið meira og minna á
Hlíðarveginum bæði sem leigjandi
og fjölskyldumeðlimur. Alltaf hefur
hann verið kallaður Svenni frændi
og hef ég alltaf sagt að Svenni hafi
verið bróðir hans pabba. Svenni og
Magga hugsuðu ætíð vel til gömlu
hjónanna og ekki síst eftir að afi dó.
Þá færði Svenni ömmu fisk og
Magga fréttir af mannlífinu. Aldrei
gleymdist gamla konan.
Er ég hugsa um þau hjónin,
Möggu og Svenna, hreinlega dáist
maður að því hve samheldin þau
voru í öllu sem þau tóku sér fyrir
hendur og hvöttu krakkana áfram á
sundlaugarbakkanum sem og í hinu
daglega amstri. En nú er Svenni
Vestmanneyingur allur. Ég er stolt-
ur af því að hafa þekkt þig og þína
fjölskyldu, þú varst gull af manni.
Ég kveð þig hér með þessum fátæk-
legu orðum, en minning þín mun
lifa.
Elsku Magga, Davíð, Þór og Elín,
ég votta ykkur mína dýpstu samúð.
Megi guð vera með ykkur.
Benedikt Sigurðsson
og fjölskylda.
Látinn er vinur og fyrrum vinnu-
félagi Sveinn Pálsson, langt fyrir
aldur fram tæplega 45 ára að aldri.
Hvílík sorg og söknuður hjá fjöl-
skyldu hans og vinum. Svenni, eins
og hann var ávallt kallaður, hafði
komið sér vel fyrir og virtist sem líf-
ið brosti við þessum gamla félaga
þegar hann féll svo óvænt frá í
blóma lífsins. Hann varð bráðkvadd-
ur um borð í togaranum Stefni að
kvöldi dags hins 17. júlí sl. úti á
rúmsjó.
Svenni flutti til Ísafjarðar frá
Eyjum eftir gosið 1973 og kynntist
ég honum þegar hann hóf að vinna í
rækjunni á Torfnesi þá fljótlega og
féll hann afar vel í vinahópinn. Hann
leigði hjá Hirti og Bíu Gísla á Hlíð-
arveginum og varð upp frá því mikill
vinur þeirrar fjölskyldu allrar. Hann
fór seinna á sjóinn með Hirti sem nú
er látinn, og voru þeir jafnan sem
feðgar á ferð. Svenni vann í rækj-
unni í nokkur ár, en hugurinn
stefndi á sjóinn og reri hann með
Hauki bróður á rækju og skaki og
Hirti eins og áður sagði, áður en
hann aflaði sér hins meira fiski-
mannaskírteinis með ágætum vitn-
isburði. Var hann m.a. stýrimaður
hjá Skarphéðni Gíslasyni á Orra og
tók síðan við skipinu um tíma.
En það var svolítið skrítið með
hann Svenna, hann vildi helst ekki
vera skipstjóri þó að honum hafi
boðist margsinnis að taka við skip-
um til lengri tíma á liðnum árum.
Stýrimaður var hann af gamla skól-
anum ábyggilegur og starfssamur,
um það vitna félagar hans sem deilt
hafa skiprúmi með honum í gegnum
tíðina.
Svenni hóf ungur sambúð með
Björk Helgadóttur úr Hnífsdal.
Eignuðust þau soninn Davíð og
bjuggu saman í nokkur ár áður en
þau slitu samvistir. Davíð er búsett-
ur á Akranesi. Seinna kynntist
Svenni eiginkonu sinni Margréti
Eyjólfsdóttur frá Keflavík og eign-
uðust þau tvö börn, Þór og Elínu
sem eru ung að árum þegar pabbi
þeirra fellur svo óvænt frá. Eru þau
afar dugleg og efnileg. Þór er þegar
orðinn afreksmaður í sundi þótt
ungur sé að árum.
Til að byrja með var Svenni jafn-
an kenndur við Eyjarnar, en það var
ekki lengi. Svenni var orðinn heima-
maður fyrr en varði. Hann var vin-
sæll vinnufélagi og kom sér afar vel
með dugnaði og ósérhlífni. Lundin
létt og stríðinn í besta lagi. Kon-
urnar í rækjunni, sem við strákarnir
kölluðum ávallt „kerlingarnar“, voru
hrifnar af þessum strák frá fyrsta
degi. Einnig voru þeir góðir saman
pabbi, Viggó og Svenni og urðu þeir
miklir mátar þrátt fyrir aldursmun.
Við Svenni spiluðum saman blak
með hressum félögum í „old boys“
fyrir nokkrum árum og gafst okkur
þá kærkomið tækifæri til að rifja
upp gamla tíma og skemmtilega.
Svenni varð það sem hann var af
eigin dugnaði og verðleikum. Ekki
var mulið undir hann, stóð ungur á
eigin fótum og stóð ávallt við sitt og
vel það. Nú þegar Svenni fellur svo
óvænt frá hefur hann búið vel að
Möggu og krökkunum með ráðdeild-
arsemi sinni og dugnaði.
Mikill missir er fyrir samfélag
okkar við fráfall Svenna á besta
aldri. Skipsfélagar missa góðan vin
og félaga við erfiðar aðstæður.
Mestur er þó missir Möggu og
barna hans, móður, tengdamóður og
fjölskyldna. Einnig syrgir Bía Gísla
Svenna sem hennar eigin sonur
væri.
Ég og fjölskylda mín vottum ást-
vinum hans öllum dýpstu samúð
okkar, og biðjum honum Guðs bless-
una. Blessuð sé minning hans.
Eiríkur Böðvarsson.
Það var okkur fermingarsystkin-
um Sveins Pálssonar harmafregn
þegar okkur bárust þær fréttir að
hannværi látinn. Við sem höfðum
hvað nánust kynni af Svenna í okkar
árgangi, hinum eina sanna 1956 ár-
gangi, munum eftir honum sem
tryggum og sérlega glaðlyndum
vini. Þrátt fyrir að hann byggi vest-
ur á Ísafirði voru hann og Magga
alltaf mætt til Eyja þegar við héld-
um okkar fermingarmót. Ferming-
armótin eru haldin reglulega á 5 ára
fresti og eru okkur ómetanleg við að
rifja upp skólaárin og hvað hefur
verið brallað í gegnum tíðina, en þar
var Svenni virkur þátttakandi sem
hörku námsmaður og líflegur peyi.
Svenni hefur haldið alla tíð tryggð
við Eyjarnar og var mikill stuðn-
ingsmaður ÍBV í fótbolta og engir
stórleikir hvort heldur var í bikar
eða í deild fóru fram hjá honum.
Á kveðjustund situr eftir dýrmæt
minning. Við fermingarsystkinin
kveðjum góðan vin og félaga, hugur
okkar er samt hjá fjölskyldunni,
Möggu og börnunum þar sem miss-
irinn er sárastur. Við öll sendum
þeim samúðarkveðjur.
56 árgangurinn.
SVEINN
PÁLSSON
H
ver hefur lyst á
hamborgurum sem
hver og einn er
unninn úr kjöti af
hundrað kúm og
ýmiss konar úrgangi? Lýsingar
blaðamannsins Erics Schlosser í
bókinni Fast Food Nation á
skyndibitamenningu í Bandaríkj-
unum eru í þessum dúr og nægja
vel til að stöðva löngun í fæði eins
og fjöldaframleidda hamborgara.
Bók Schlossers er ádeila á
bandaríska skyndibitaiðnaðinn og
lífsstílinn sem honum fylgir sem
m.a. einkennist af skorti á gild-
ismati. Neytendur skyndifæðis
eru að mati Schlossers að taka bita
af ákveðinni hugmyndafræði, ef
ekki trúar-
kenningu, sem
hann segir
vera kapítal-
isma í sinni
verstu mynd.
Bandaríkja-
menn eyddu
jafnvirði 11
þúsund milljarða króna í skyndi-
fæði í fyrra og það er meira en
þeir eyða í kvikmyndir, bækur,
tímarit, dagblöð, myndbönd og
geisladiska samanlagt.
Hamborgarar og annað skyndi-
fæði er bragðbætt ýmsum gervi-
efnum og bragðefnafyrirtækin
bandarísku eru í stórgróða-
bissness, án þess að vera nokkurs
staðar nefnd á umbúðum vel
þekktra matvara. Einn jarðar-
berjamjólkurhristingur á skyndi-
bitastað inniheldur t.d. 50 mis-
munandi bragðefni, þróuð af
bandaríska bragðefnafyrirtækinu
International Flavours and
Fragrances (IFF). Af örþunnum
pappírsstrimli fann Schlosser þar
t.d. lykt eins og verið væri að grilla
hamborgara við hliðina á honum.
En ætlun Schlossers er ekki að út-
rýma öllum skyndibitastöðum.
Hann viðurkennir að skyndibiti sé
þægilegur á ýmsan hátt, fólk þurfi
að borða en hafi oft ekki tíma til að
elda sjálft. En í bókinni deilir hann
hart á keðjurnar sem opna ótal
útibú í viku hverri um allan heim
og leggja metnað sinn í að bjóða
einsleitan mat. Hann opnar augu
lesenda fyrir þeirri staðreynd að
hráefnið sem er notað er ekki
fyrsta flokks, aukefnin eru ótelj-
andi og starfsfólkið býr við slæm
skilyrði.
Mér vitanlega er ekki til and-
heiti við orðið skyndibita í ís-
lenskri tungu en ég leyfi mér að
leggja til orðið hægfæði! En nú
vex og dafnar hreyfing fólks á Ítal-
íu sem kennir sig við hægfæði eða
„slow food“. Upphaf hægfæð-
ishreyfingarinnar má rekja til árs-
ins 1986 þegar nokkrir íbúar norð-
ur-ítalska bæjarins Bra stofnuðu
samtök sem í fyrstu áttu að tákna
andstöðu við æ fleiri McDonalds-
útibú á Ítalíu. Samtökin þróuðust í
fjölmenna hreyfingu sem sporna
skyldi almennt gegn skyndibita-
menningunni frá Bandaríkjunum
og í víðara samhengi bandarískri
vinnumenningu sem má segja að
felist í vinnu allan sólarhringinn
alla daga ársins. Hreyfingin hefur
nú teygt anga sína til um fimmtíu
landa, og er Ísland víst þar á með-
al.
Hreyfingin beitir sér m.a. fyrir
varðveislu rótgróinna fram-
leiðsluaðferða og afurða sem eiga
sér menningarlega hefð víðs vegar
í heiminum. Hreyfingin reynir
einnig að höfða til sannra sælkera
og efla matarmenningu. Svo virð-
ist þó sem angi hægfæðishreyfing-
arinnar á Íslandi standi fyrir efl-
ingu ítalskrar matarmenningar en
ýti ekki undir íslenska matarhefð.
Sem höfðar hvort eð er heldur
ólíklega til sælkera, en það er önn-
ur saga.
Samtök hægra borga þróuðust
út úr hægfæðishreyfingunni árið
1999. Ítalska borgin Greve varð
fyrst til að bera nafnbótina og
bættust fleiri borgir á Ítalíu við,
hver af annarri. Nú er svo komið
að 31 borg á Ítalíu hefur nafn-
bótina „hæg borg“ og eru borg-
aryfirvöld stolt af, að því er fram
kemur í forsíðugrein bandaríska
tímaritsins Newsweek á dög-
unum. Í þessum borgum er klukk-
an hálftíma of sein sem ber vott
um rólegheit og streitulaust líf
borgarbúa. Borgirnar má skil-
greina sem vinjar í eyðimörk hrað-
ans í alþjóðasamfélaginu. Þar
þekkjast ekki skyndibitastaðir,
skylt er að hafa kjörbúðir lokaðar
á fimmtudögum og sunnudögum,
bílaumferð er bönnuð á ákveðnum
svæðum og langt hádegishlé þykir
sjálfsagt.
Newsweek greinir frá því að
borgarstjórar innan og utan Ítalíu
standi í röðum og sækist eftir
nafnbótinni fyrir borgirnar „sín-
ar“. Ingibjörg Sólrún er hér með
hvött til að slást í hópinn og sækja
um nafnbótina fyrir Reykjavík.
Bæjarstjórar á Íslandi mega líka
taka áskorunina til sín.
Ekki þætti mér slæmt ef
Reykjavík yrði „hæg borg“ þar
sem klukkan á Hallgrímskirkju
yrði hálftíma of sein. Bílaumferð
yrði bönnuð fyrir innan hringinn
Aðalstræti, Vonarstræti, Lækj-
argata, Hafnarstræti og helst víð-
ar.
Reykjavík virðist að sumu leyti
orðin smækkuð mynd af banda-
rískri borg með alla sína banda-
rískættuðu skyndibitastaði. Sem
hæg borg yrði Reykjavík að fækka
þessum stöðum en í staðinn gætu
nú til dæmis komið hús ferskra
ávaxta og súpubarir. Ég mæli ekki
á móti því að skyndibiti getur ver-
ið góður en hann getur líka verið
afar bragðvondur fyrir sál, líkama
og pyngju. Betra er að velja sjálf-
ur gott hráefni og matbúa yfir
hægum eldi í hægri borg.
En ekkert lát virðist ætla að
verða á fjölgun skyndibitastað-
anna og er það áhyggjuefni. Hvert
sem litið er í borginni blasa við lit-
skrúðug ljósaskilti með þekktum
nöfnum þeirra. Erfitt getur verið
að standast freistinguna eins og
margir þekkja. Og ekki batnar það
þegar börnin eru farin að þekkja
merkin og heimta sitt. Margir
þessara staða gera nefnilega út á
börnin. Auðtugginn, fjölda-
framleiddur, bragðbættur en ekki
of bragðsterkur matur er hulinn
litskrúðugum öskjum og leikföng
fylgja með til að lokka. Rann-
sóknir hafa nefnilega sýnt fram á
að börn geta þekkt vörumerki áð-
ur en þau þekkja sitt eigið nafn.
Skyndi-
bitinn og
andheitið
Nú er svo komið að 31 borg á Ítalíu
hefur nafnbótina „hæg borg“ og eru
borgaryfirvöld stolt af.
VIÐHORF
Eftir
Steingerði
Ólafsdóttur
steingerdur-
@mbl.is