Morgunblaðið - 04.09.2001, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 04.09.2001, Blaðsíða 27
ERLENT MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. SEPTEMBER 2001 27 BYGGING hringleikahússins Col- osseum í Róm gæti hafa verið fjár- mögnuð að hluta til með herfangi frá Jerúsalem, að því er bandarískur fræðimaður heldur fram. Louis Feldman, prófessor við Yeshiva-háskólann í New York, heldur því fram í grein í nýjasta tölu- blaði Biblical Archaeology Review að horfin áletrun á steinplötu í hring- leikahúsinu gefi til kynna að það hafi verið fjármagnað með herfangi. Feldman bendir á að bygging Col- osseum hafi hafist skömmu eftir að rómverskar hersveitir náðu Jerúsal- em á sitt vald og lögðu Musteri Sal- ómóns í rúst, og segir hann mögulegt að draga þá ályktun að hringleika- húsið hafi að einhverju leyti verið fjármagnað með ránsfengnum það- an. Musteri Salómóns í Jerúsalem, sem Heródes byggði við og stækkaði til muna, mun hafa verið einstaklega ríkulegt. „Þar sem [musterið] var þakið gullplötum á öllum hliðum stafaði af því svo sterkri birtu í sól- skini að fólk gat ekki horft beint á það,“ segir í frásögn samtímasagna- ritarans Josephusar. Gyðingar gerðu uppreisn gegn yf- irráðum Rómverja í Júdeu árið 66 e.Kr. og rómverskt herlið undir stjórn Títusar, sem síðar varð keis- ari, var sent þangað til að kveða upp- reisnina niður. Jerúsalem féll árið 70 og musteri Salómóns var lagt í rúst. Ekkert stendur nú eftir af musterinu nema vesturveggur þess, Grátmúr- inn svonefndi, sem er helgasti staður gyðinga. Á Títusarboganum í Róm má enn greina steinristur sem sýna rómverska hermenn bera herfangið frá Jerúsalem. Bygging Colosseum hófst um svipað leyti, um 70-72 e.Kr., og var hringleikahúsið vígt árið 80, í keis- aratíð Títusar. Feldman byggir kenningu sína á rannsóknum Geza Alföldy, prófess- ors við Heidelberg-háskóla í Þýska- landi. Alföldy tók eftir því að á stein- plötu í Colosseum, þar sem rist hafði verið áletrun sem greindi frá við- gerðum á hringleikahúsinu, var að finna för eftir málmnagla, sem virt- ust hafa verið reknir inn í steininn til að festa áletrun úr málmstöfum, er síðar hafi verið fjarlægð. Prófessor- inn rýndi í förin og taldi sig ráða úr þeim áletrun, sem sýnd er á með- fylgjandi korti. Skiptar skoðarnir á kenningu Feldmans Samkvæmt ráðningu Alföldys stóðu meðal annars á steinplötunni orðin ex manubiis, eða „úr herfangi“. Feldman dregur af þessu þá ályktun að bygging Colosseum hafi verið fjármögnuð með herfanginu frá Jerúsalem, enda hafi Rómverjar haft lítinn ránsfeng úr öðrum herförum á þessum tíma. „Satt er að það má greina mismunandi stafi úr förunum eftir málmnaglana og að ráðningin sé því einungis byggð á getgátum,“ segir Feldman. „En þetta kemur samt heim og saman við hinn gríð- armikla ránsfeng sem Títus hafði á brott með sér frá Jerúsalem.“ Skoðanir fræðimanna á kenningu Feldmans eru skiptar. William Dev- er, prófessor í fornleifafræði við Arizona-háskóla sem starfaði í mörg ár í Jerúsalem, segir kenninguna rökrétta en „nokkuð langsótta“. Hann segir rétt að musteri Salómóns hafi verið stórfenglegt og að Róm- verjar hafi rænt það, en telur óvar- legt að draga slíkar ályktanir af að- eins tveimur orðum. Colosseum byggt fyrir herfang frá Jerúsalem? Washington. AP.                                !  "      #  $  !  %$    ! & $$ '     ( &  ) !          $                   *   +  %  "    ,$!  !   %      -  & $$ ' .            )  !   !          ! "    %      /     &  )    "+     !+  VLADIMÍR Pútín, forseti Rúss- lands, sagði í opinberri heimsókn til Finnlands í gær að skyldi Eystra- saltslöndunum þremur – sem í nokkra áratugi voru hluti Sovétríkj- anna – verða boðin aðild að Atlants- hafsbandalaginu yrðu þar með gerð alvarleg mistök sem ekki hefðu annan tilgang en að færa ytri mörk banda- lagsins upp að landamærum Rúss- lands. „Ég legg áherzlu á að það eru eng- ar hlutlægar forsendur fyrir stækkun [NATO] né inngöngu Eystrasalts- landanna,“ sagði Pútín í Helsinki eftir viðræður við Törju Halonen, forseta Finnlands. Sagði Pútín að stjórnvöld í Moskvu virtu sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna – Eistlands, Lettlands og Litháens – „en NATO-aðild þeirra myndi ekki leysa nein hnattræn vandamál né bæta öryggi í Evrópu“. Pútín bar lof á hlutleysisstefnu Finna, sem að hans mati hefði „lagt mikilvægan skerf“ til stöðugleika á Eystrasaltssvæðinu. Halonen hikaði hins vegar ekki við að ítreka óskoraðan stuðning Finna við að NATO verði við beiðni Eystra- saltslandanna um að fá aðild að bandalaginu. Í tveggja daga Finnlandsheimsókn Pútíns, sem lauk í gær, þótti marka tímamót að hann varð fyrsti þjóðhöfð- ingi Rússa til að leggja blómsveig að leiði C.G.E. Mannerheims marskálks, yfirhershöfðingja Finna í Vetrar- stríðinu og „framhaldsstríðinu“ við Rauða herinn 1939-1944. Pútín í Finnlandi Hörð orð um NATO og Eystra- saltslöndin Helsinki. AP, AFP.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.